Kỷ luật Chủ tịch HĐTV Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam do sai phạm về sách giáo khoa

Ngày 5/7, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã ký Quyết định số 1886/QĐ-BGDĐT thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với ông Nguyễn Đức Thái - Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Theo quyết định, ông Nguyễn Đức Thái đã có những vi phạm nghiêm trọng, đến mức phải kỷ luật như: Có khuyết điểm, vi phạm chính sách pháp luật của Nhà nước trong chỉ đạo Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam tổ chức thực hiện sản xuất, kinh doanh, biên soạn, in ấn, kê khai, phát hành sách giáo khoa mới.

Đồng thời, ông Nguyễn Đức Thái cũng thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo Đảng ủy, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, dẫn đến không kịp thời phát hiện nghị quyết ban hành trái pháp luật của Nhà nước.

Ông Nguyễn Đức Thái - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam

Thời gian qua, báo Tuổi trẻ Thủ đô đã đăng tải loạt bài phản ánh về việc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam bất tuân quy định của Chính phủ, khi đơn vị này trong nhiều năm qua, dù là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước nhưng không công bố đầy đủ thông tin doanh nghiệp Nhà nước.

Sau khi báo Tuổi trẻ Thủ đô đăng bài phản ánh, bất ngờ, ngày 30/6, đơn vị này đã đồng loạt công bố các tài liệu: Báo cáo thực trạng quản trị và cơ cấu tổ chức năm 2021; Báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ công ích và trách nhiệm xã hội năm 2021; Báo cáo tình hình đầu tư tại các công ty con năm 2021 và Báo cáo đánh giá tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2021.

Tuy nhiên, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam vẫn chưa công bố báo cáo tài chính, kế hoạch kinh doanh hằng năm trên website của công ty. Việc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam không công bố thông tin doanh nghiệp đầy đủ, đặc biệt là các báo cáo tài chính hằng năm khiến dư luận đặt nghi vấn về tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh sách giáo khoa của đơn vị này. Trong khi đó, việc tăng giá sách giáo khoa đang là vấn đề gây bức xúc với phụ huynh học sinh cũng như dư luận xã hội trong thời gian qua.

Theo "Báo cáo đánh giá tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2021" vừa công bố, năm 2021, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam đã phát hành hơn 164 triệu quyển sách giáo khoa, vượt 40% so với kế hoạch đề ra.

Trụ sở Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam

Về các chỉ tiêu tài chính, năm 2021, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ghi nhận doanh thu hơn 1.828 tỷ đồng, đạt 132% so với kế hoạch Bộ Giáo dục và Đào tạo giao. Trong đó, doanh thu chủ yếu đến từ hoạt động phân phối sách giáo khoa chiếm tới 97%, phần còn lại thuộc về nguồn thu từ hoạt động tài chính và thu nhập khác.

Kết quả, năm 2021, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam ghi nhận sau thuế đạt 287,4 tỷ đồng, tương đương cao gấp 2,5 lần so với kế hoạch được Bộ Giáo dục và đào tạo giao. Đây cũng là mức lợi nhuận tăng đột biến, vượt qua con số dao động bình quân từ 120 - 150 tỷ đồng của những năm trước (năm 2015 đạt 32 tỷ đồng, năm 2016 đạt 72 tỷ đồng, năm 2017 đạt 151 tỷ đồng, năm 2018 đạt 128 tỷ đồng, năm 2019 đạt 132 tỷ đồng, năm 2020 đạt 125 tỷ đồng).

Như vậy, có thể thấy, kết quả kinh doanh của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam đã tăng mạnh theo đà tăng giá sách giáo khoa. Năm học 2020 - 2021, khi bắt đầu triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới với lớp 1, giá sách cao hơn 3 - 4 lần. Năm nay, mức giá sách giáo khoa cho các lớp 3, 7 và 10 cũng cao hơn 2 - 3 lần so với các bộ sách cũ.

Lý giải về việc kinh doanh của năm vừa qua, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết có nhiều thuận lợi và cả khó khăn.

Về mặt thuận lợi, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết tiếp tục nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, lãnh đạo Bộ Tài chính; Đồng thời nhận được sự ủng hộ của các ban, ngành Trung ương và địa phương, sự quan tâm của xã hội đối với ngành Giáo dục cũng như đối với các sản phẩm của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam phục vụ nhiệm vụ dạy và học trong nhà trường...

Về mặt khó khăn, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết, dịch bệnh gây trở ngại cho công tác in, vận chuyển, cung ứng sách trước ngày khai giảng; Kế hoạch in sách giáo khoa mới lớp 2 và lớp 6 bị động do Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt mẫu chậm so với kế hoạch.

Mặt khác, nạn in lậu, làm giả sách ngày càng tinh vi. Bên cạnh đó, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng cho biết thêm, tình hình cạnh tranh trong xuất bản sách giáo khoa ngày càng gia tăng, những thông tin báo chí, dư luận xã hội bất lợi về bản quyền sách giáo khoa, hoạt động đấu thầu mua sắm vật tư giấy in... cũng tác động không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị này.

Trong "Báo cáo thực trạng quản trị và cơ cấu tổ chức năm 2021", Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam đã hé lộ mức thu nhập khủng của dàn lãnh đạo đơn vị này.

Theo đó, ông Nguyễn Đức Thái - Chủ tịch Hội đồng thành viên nhận mức lương 544,3 triệu đồng/năm cộng với khoản 120 triệu đồng tiền thưởng và thu nhập khác. Như vậy, tổng thu nhập năm 2021 của ông Thái lên tới hơn 660 triệu đồng.

Người có tổng thu nhập cao thứ hai tại Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam là ông Hoàng Lê Bách - Ủy viên Hội đồng thành viên kiêm Tổng Giám đốc, với gần 620 triệu đồng. Trong đó, tiền lương là 538 triệu đồng và 80 triệu đồng tiền thưởng và thu nhập khác.

Các Ủy viên Hội đồng thành viên khác gồm: Ông Phạm Vĩnh Thái (nhận 425 triệu đồng tiền lương năm 2021); Ông Phạm Văn Thắng (173,8 triệu đồng); Ông Phạm Gia Thạch (vừa chức danh Ủy viên Hội đồng thành viên kiêm Kế toán trưởng có tổng thu nhập hơn 500 triệu đồng); Bà Nguyễn Thị Thu Hằng (360 triệu đồng); Ông Thừa Phú (340 triệu đồng).

Tương tự, các thành viên trong ban điều hành là các Phó Tổng Giám đốc gồm: Ông Lê Hoàng Hải (tổng thu nhập hơn 540 triệu đồng); Ông Nguyễn Chí Bình và bà Phùng Ngọc Hồng có cùng mức thu nhập là hơn 530 triệu đồng. Trong khi đó, cùng là Phó Tổng Giám đốc nhưng ông Lê Huy chỉ nhận mức lương 57,9 triệu đồng và ông Lê Thành Anh là 225 triệu đồng.