Bài 2: Đi không được, ở cũng không xong

Khu tái định cư thôn Chung Năng thưa thớt người dân sinh sống do vướng nhiều bất cập (Ảnh: Trần Nghĩa)

Đi từ nơi sạt lở, thiên tai...

Theo tìm hiểu, năm 2018, UBND tỉnh Kon Tum phê duyệt dự án bố trí sắp xếp dân cư vùng thiên tai và vùng đặc biệt khó khăn trên địa bàn huyện Đăk Glei.

Dự án được UBND tỉnh giao cho Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng (BQLDA ĐTXD) huyện Đăk Glei làm chủ đầu tư với tổng số vốn hơn 145 tỷ đồng. Dự án được thực hiện từ năm 2019 với các hạng mục như: Công trình dân dụng, công trình giao thông, công trình nước sinh hoạt, điện sinh hoạt... Bên cạnh đó, mỗi hộ dân sẽ được hỗ trợ 20 triệu đồng để ổn định cuộc sống.

Khu tái định cư thôn Chung Năng, thuộc thị trấn Đăk Glei (huyện Đăk Glei) là một phần thuộc dự án bố trí sắp xếp dân cư vùng thiên tai và vùng đặc biệt khó khăn trên địa bàn huyện Đăk Glei.

Tuy nhiên, khi người dân chuyển về ở đã xuất hiện nhiều bất cập khiến các hộ dân “đi không được, ở cũng không xong”. Thậm chí, có hộ dân phải “bỏ của chạy lấy người”.

Khu tái định cư thôn Chung Năng được thi công trên đồi cao so với mặt đường Quốc lộ 14 (Ảnh: Trần Nghĩa)

Theo ghi nhận của phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, khu tái định cư thôn Chung Năng được bố trí trên một quả đồi cao. Trước đó, chủ đầu tư là BQLDA ĐTXD huyện Đăk Glei đã cho san ủi mặt bằng để có quỹ đất thực hiện dự án.

Dự án được thiết kế theo hình “bậc tam cấp”, khi dự án hoàn thành, đã có nhiều hộ dân về dự án xây dựng nhà, lưng “tựa” vào chân núi. Đây lại chính là “cái bẫy” mỗi khi có mưa lớn, bởi huyện Đăk Glei được đánh giá là địa phương có nguy cơ sạt lở rất cao vào mùa mưa bão.

Mặc dù được chủ đầu tư đầu tư hệ thống nước sinh hoạt, nhưng nhiều khu đất vẫn vắng bóng người dân (Ảnh: Trần Nghĩa)

... đến nơi đồi cao, gió lộng?

Anh A Mơi (33 tuổi) trú tại khu tái định cư thôn Chung Năng, thị trấn Đăk Glei, cho biết: “Gia đình không có đất ở nên trước đây phải ở nhờ đất nhà người khác. Khi dự án tái định cư hoàn thành, huyện Đăk Glei cấp cho một miếng đất ở và hỗ trợ thêm 20 triệu đồng để làm nhà ở”.

Để làm được căn nhà, anh A Mơi phải vay mượn người thân, đi làm thuê để có thêm tiền. Tuy nhiên, cũng như nhiều hộ dân khác, anh A Mơi luôn nơm nớp lo sợ bởi ngôi nhà “tựa lưng” vào đồi cao.

Anh A Mơi, bộc bạch: “Vì không có đất nên gia đình mới phải về sống trên khu tái định cư. Căn nhà mình nằm sát chân núi nên mỗi lần vào mùa mưa thì không thể ngủ được, bởi không biết quả đồi sẽ đổ ập xuống bất cứ lúc nào”.

Hộ anh A Him được Nhà nước hỗ trợ 20 triệu đồng nhưng chỉ xây dựng được vài hạng mục sơ sài rồi đành "bỏ của chạy lấy người" (Ảnh: Trần Nghĩa)

Nằm cạnh nhà của A Mơi là hộ anh A Him, trú tại thôn Chung Năng. Trước đây, anh A Him được Nhà nước cấp đất cùng 20 triệu đồng tiền hỗ trợ để lên khu tái định cư sinh sống. Với số tiền 20 triệu trong tay, anh A Him chỉ xây được mấy bức tường cao khoảng 1m. Cùng với đó là mấy cái cột gỗ, xà gồ và tôn.

Tuy nhiên, do được bố trí đất ở tại vị trí cao nên mấy tấm tôn cũng bị gió thổi bay. Không có tiền để xây dựng tiếp, anh A Him đành “bỏ của chạy lấy người”, trở về nơi cũ sinh sống.

Không có gì đáng giá ngoài căn nhà tôn trống hoác, rộng chừng 15m2, anh A Voi (31 tuổi), trú tại khu tái định cư thôn Chung Năng, cho hay: “Trước đây khi dự án san ủi mặt bằng xong, do không được lu lèn nên nền đất rất yếu, dễ sạt lở. Do đó, không ai dám về ở.

Được mấy năm, khi nền đất ổn định thì các hộ dân mới rải rác lên đây ở. Khi mới về, chính quyền địa phương hỗ trợ cho 20 triệu đồng. Vì gia đình quá khó khăn nên mình chỉ làm tạm căn nhà tôn để cho gia đình sinh sống”.

Các hộ dân chỉ được cấp đất ở, không có đất canh tác nên cuộc sống bấp bênh (Ảnh: Trần Nghĩa)

“Nhà nước chỉ cấp đất ở thôi, còn đất sản xuất thì không có. Để lo cuộc sống của cả gia đình, mình phải đi làm thuê khắp nơi. Lúc thì đi làm cỏ mì, bốc vác, phụ hồ... Mùa này, mình đang đi hái cà phê thuê tại xã Pờ Y, huyện Ngọc Hồi với ngày công rất ít ỏi”, anh A Voi trầm tư.

Vừa nói xong, anh A Voi chỉ về miếng đất nằm ngay cạnh nhà, kể: “Trước đây khi dự án mới hoàn thành, hộ ông A Phiếu lên đây để xây nhà ở. Do nền đất quá yếu nên nhà chỉ mới làm xong đã nứt nẻ rồi sập. Hết tiền đầu tư, ông A Phiếu đành bỏ về nơi cũ sinh sống”.

Nhiều hộ dân được bố trí đất nằm sát chân núi nên luôn nơm nớp lo sợ xảy ra sạt lở đất (Ảnh: Trần Nghĩa)

Cũng theo anh A Voi, dự án tái định cư thôn Chung Năng có rất nhiều bất cập. Vì dự án được làm trên đồi cao nên gió rất mạnh, cứ đêm đến cả gia đình không ai dám ngủ, mấy đứa nhỏ trong nhà cứ giật mình, rồi khóc. Bên cạnh đó, nhiều hộ dân được bố trí, sắp xếp nằm sát với đồi núi cao nên rất dễ xảy ra sạt lở đất.

Liên quan đến những bất cập tại khu tái định cư thôn Chung Năng, ông Trần Cường Thịnh, Chủ tịch UBND thị trấn Đăk Glei, cho biết: “Dự án khu tái định cư thôn Chung Năng được hoàn thiện mấy năm rồi. Tuy nhiên, tôi mới về nhận công tác được 10 ngày nên chưa nắm rõ khu tái định cư này".

(Còn nữa)