Tăng cường các biện pháp xử lý và ngăn chặn hàng giả, hàng nhái

Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Xuân Khương, Cục Điều tra Chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan tại Diễn đàn phòng, chống hàng giả, hàng nhái: Thách thức và giải pháp cho cộng đồng doanh nghiệp diễn ra tại Hà Nội, ngày 27/11.

Phức tạp nạn hàng giả, hàng nhái

Phát biểu tại diễn đàn, bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số (TMĐT&KTS), Bộ Công thương cho biết, hàng giả, hàng nhái được bán thông qua hình thức thương mại điện tử với thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện và xử lý. Đáng chú ý, các loại hàng hóa này được bán trên các tên miền trùng hoặc gần giống với nhãn hiệu đã được đăng ký, gây nhầm lẫn cho người sử dụng. Các nhóm hàng thường hay bị làm giả, nhái gồm: Đồ công nghệ, quần áo và giày dép, mỹ phẩm, đồ gia dụng. Các mặt hàng có giá trị cao của nước ngoài hay bị làm giả hơn.

Bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương

Theo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, tính riêng trong quý III/2020, các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý 63.110 vụ việc vi phạm; Khởi tố 369 vụ với 454 đối tượng (tăng 25% so với cùng kỳ).

Đứng từ góc độ bảo vệ người tiêu dùng, ông Hồ Tùng Bách, Phó Trưởng phòng Bảo vệ người tiêu dùng, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công thương cho biết, trong 10 tháng đầu năm 2020, Cục đã nhận được 176 khiếu nại liên quan đến chất lượng sản phẩm hàng hóa dịch vụ.

“Hàng giả, hàng nhái và dịch vụ kém chất lượng ngày càng ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn, tính mạng và tài sản của người tiêu dùng, tạo ra các hệ lụy liên quan đến môi trường cạnh tranh, lòng tin của người tiêu dùng và sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Hiện vẫn còn nhiều vụ việc chưa xác định được các chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý, đặc biệt là trong một số giao dịch thương mại điện tử (giao dịch xuyên biên giới)”, ông Bách khẳng định.

Ông Nguyễn Xuân Khương, Cục Điều tra Chống buôn lậu, Tổng Cục Hải quan cho hay, khi Việt Nam đã cam kết và thực thi các Hiệp định thương mai tự do (FTA), hàng hóa từ các nước bị áp thuế suất cao tìm cách chuyển tải bất hợp pháp vào Việt Nam, giả mạo, hợp thức hóa xuất xứ Việt Nam sau đó xuất khẩu vào thị trường Mỹ, Châu Âu… để lẩn tránh mức thuế suất cao do các nước này áp dụng.

“Hành vi này dẫn đến nguy cơ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị các nước điều tra, áp thuế chống bán phá giá, thuế tự vệ, thuế trợ cấp ở mức rất cao, gây thiệt hại cho các nhà sản xuất Việt Nam. Sản phẩm hàng hóa của Việt Nam sẽ mất uy tín trên thị trường quốc tế, hoặc bị hạn chế xuất khẩu vào các thị trường, nếu bị nước nhập khẩu phát hiện và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại”, ông Khương cho biết.

Cần đồng bộ các biện pháp phối hợp

Theo ông Lê Huy Anh, Trưởng phòng Thực thi và giải quyết khiếu nại, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, để tăng cường xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cần hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến sở hữu trí tuệ (SHTT), trước tiên là Luật SHTT.

Đặc biệt, chúng ta cần nâng cao năng lực và chất lượng hoạt động xác lập quyền SHTT của các cơ quan xác lập quyền SHTT; Tăng cường số lượng và nâng cao chất lượng thẩm định viên; Tăng cường công tác quản lý và giám sát chất lượng thẩm định, nâng cao tính minh bạch của hoạt động thẩm định cũng như tăng cường tuyên truyền và nâng cao nhận thức SHTT.

Diễn đàn phòng, chống hàng giả, hàng nhái: Thách thức và giải pháp cho cộng đồng doanh nghiệp

Theo quan điểm của ông Nguyễn Xuân Khương, Cục Điều tra Chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan, cần thực hiện thu thập, phân tích thông tin trong nước và ngoài nước để xác định mặt hàng, doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao về gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, xâm phạm hành vi vi phạm.

Các cơ quan quản lý cần rà soát xác định những giao dịch, công ty xuất nhập khẩu có kim ngạch xuất nhập khẩu tăng đột biến so với năng lực, quy mô sản xuất để tiến hành thu thập, củng cố thông tin, tiến hành xác minh, điều tra làm rõ dấu hiệu vi phạm.

“Ngành Hải quan sẽ tăng cường công tác đấu tranh thông qua việc thực hiện các kế hoạch chuyên đề, chuyên án để xác minh làm rõ theo ngành hàng, đối tượng cụ thể. Cụ thể là thực hiện điều tra, xác minh làm rõ đối với mặt hàng phụ kiện ống thép, gỗ dán, gỗ ván sàn; Mặt hàng xe đạp, xe đạp điện nhập khẩu...; Tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan đối với lĩnh vực xuất xứ hàng hóa để kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm”, ông Khương chỉ rõ.

Đại diện Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho rằng, thời gian tới để hạn chế thấp nhất những hành vi vi phạm cần tăng cường cơ chế phối hợp giữa các đơn vị trong công tác phát hiện, điều tra và xử lý.

“Những vụ việc vi phạm cần được công bố rộng rãi để từ đó nâng cao trách nhiệm và có sự chủ động tham gia của các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các cấp, ngành, hiệp hội cũng cần nâng cao nhận thức và tuyên truyền thực hiện nghĩa vụ của người tiêu dùng trong việc phát hiện, đấu tranh với hành vi sản xuất, kinh doanh và tàng trữ hàng giả, hàng nhái”, ông Bách chia sẻ.

Theo đại diện Cục TMĐT&KTS, việc ngăn chặn, xử lý triệt để hàng giả, hàng nhái hiện nay còn nhiều vướng mắc bởi phương thức bán hàng ngày càng tinh vi, người bán thường hay phân nhỏ hàng hóa, chỉ có hàng online mà không có hàng vật lý… nên khó bị phát hiện.

Thời gian tới, các lực lượng chức năng sẽ tăng cường các biện pháp xử lý, ngăn chặn hàng giả, hàng nhái. Tuy nhiên, PGS. TS Nguyễn Quốc Thịnh - Chủ tịch hội đồng khoa học Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh cho rằng, để làm tốt hơn nữa công tác chống hàng giả, hàng nhái, cần vai trò rất lớn của cộng đồng, bởi khi nào vẫn còn người tiêu dùng tiêu dùng hàng giả, hàng nhái thì loại hàng hóa này vẫn còn đất sống.