Quy hoạch điện VIII cần nâng cao tự chủ, giảm tối đa sự phụ thuộc nước ngoài

Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ về Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quy hoạch điện VIII).

Cuộc họp của Thường trực Chính phủ do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, diễn ra ngày 14/3 vừa qua.

Sau khi nghe Bộ trưởng Bộ Công thương báo cáo, ý kiến phát biểu của các đại biểu tham gia cuộc họp, Thường trực Chính phủ đã kết luận, Quy hoạch điện VIII là quy hoạch ngành quốc gia rất quan trọng, cần phải sớm hoàn thành để làm cơ sở triển khai đầu tư xây dựng đồng bộ nguồn và lưới điện, bảo đảm vững chắc về an ninh cung ứng điện, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giữ vững quốc phòng an ninh của đất nước.

Thường trực Chính phủ đánh giá cao cố gắng, nỗ lực của Bộ Công thương và các cơ quan liên quan trong quá trình hoàn thiện Quy hoạch điện VIII, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành.

Thời gian tới, Thường trực Chính phủ giao Bộ Công thương tiếp tục hoàn thiện Quy hoạch điện VIII, về quan điểm xây dựng phải hướng tới phát triển nền kinh tế độc lập tự chủ, đặc biệt là nâng cao tính tự chủ của ngành năng lượng, giảm thiểu tối đa sự phụ thuộc vào nước ngoài. Việc này liên quan trực tiếp đến quan điểm khai thác tối đa và hợp lý nguồn tài nguyên năng lượng sơ cấp trong nước cho sản xuất điện như nguồn khí tự nhiên, năng lượng gió, mặt trời, sóng biển…; Đồng thời, cân đối sử dụng nguồn LNG nhập khẩu hợp lý.

Đồng thời, Bộ Công thương cũng phải phát huy và kế thừa các mặt tích cực, hiệu quả của Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh, đồng thời, phải khắc phục tối đa các mặt còn tồn tại, hạn chế, yếu kém.

Quy hoạch điện VIII cần khai thác tối đa và hợp lý nguồn tài nguyên năng lượng sơ cấp trong nước cho sản xuất điện như nguồn khí tự nhiên, năng lượng gió, mặt trời...

Do vậy, nội dung phân tích đánh giá thực hiện Quy hoạch điện VII, Quy hoạch điện VII điều chỉnh cần bảo đảm đầy đủ, toàn diện, khách quan với tinh thần đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên trên hết. Trên cơ sở đó, kế thừa hợp lý, hiệu quả các nội dung của quy hoạch thời kỳ trước, đồng thời nghiên cứu, kiên quyết điều chỉnh đối với các nội dung chưa sát với thực tiễn, kém hiệu quả.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương cũng phải dự báo được tình hình trong nước, ngoài nước tác động như thế nào đến phát triển của ngành năng lượng, ngành điện trong thời gian tới để xây dựng được Quy hoạch điện VIII sát thực tiễn, có thể chủ động điều hành quy hoạch một cách thích ứng, linh hoạt và hiệu quả nhất. Cần phân tích toàn diện về địa chính trị, địa kinh tế, xu thế phát triển của khoa học công nghệ, đánh giá về giá cả năng lượng, bảo vệ môi trường...

Các số liệu quy hoạch phải có độ chính xác cao nhất và có sự thống nhất trong tính toán Quy hoạch điện VIII với quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia và các quy hoạch ngành quốc gia khác có liên quan.

Ngoài ra, Quy hoạch điện VIII phải được hoàn thiện theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch; Bảo đảm phù hợp với định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia; Phải xây dựng tiêu chí xác định các dự án quan trọng, ưu tiên từng thời kỳ bảo đảm minh bạch, hiệu quả; Ngoài việc nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến tham gia của các chủ thể quy hoạch theo quy định, cần lấy thêm ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học và tham vấn ý kiến một số tổ chức quốc tế có uy tín quan tâm.

Về các nội dung Bộ Công thương kiến nghị, Thường trực Chính phủ thống nhất giao Bộ Công thương rà soát kỹ, toàn diện hơn về phương án quy hoạch nguồn điện bảo đảm theo các yêu cầu nêu trên; Lưu ý tính toán so sánh phương án phải đảm bảo số liệu khách quan, có nghiên cứu dự báo về giá năng lượng trong tương lai. Quy hoạch điện VIII phải đóng góp quan trọng vào thực hiện cam kết đưa phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Đối với các dự án điện mặt trời đã có trong Quy hoạch điện VII điều chỉnh mà chưa triển khai thì đưa ra tiêu chí, điều kiện về giá mua điện, hiệu quả kinh tế, ổn định hệ thống điện quốc gia, cân đối vùng, miền để cân nhắc kỹ lưỡng thận trọng, báo cáo Thường trực Chính phủ xem xét quyết định, nhưng phải bảo đảm thống nhất với các tiêu chí, nguyên tắc quy hoạch của giai đoạn mới và hiệu quả, khả thi.

Thường trực Chính phủ yêu cầu phải rà soát kỹ lưỡng để nghiên cứu chuyển phần công suất điện mặt trời đã có trong Quy hoạch điện VII điều chỉnh nhưng chưa thực hiện và không đáp ứng mục tiêu hiệu quả kinh tế, nhất là giá mua điện để xem xét điều chỉnh quy hoạch. Bộ Công thương chịu trách nhiệm rà soát, đánh giá tác động, báo cáo Thường trực Chính phủ.

Đối với điện mặt trời mái nhà đã được đầu tư nếu đúng quy định, đúng mục đích, không lợi dụng cơ chế để trục lợi thì tính toán cân đối cho tiêu dùng điện (không đưa phần công suất 7.755MW điện mặt trời mái nhà vào phần số liệu tổng công suất nguồn điện trong quy hoạch), Thường trực Chính phủ giao Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Tập đoàn Điện lực Việt Nam chịu trách nhiệm rà soát, kiểm tra lại việc này, cương quyết không hợp thức hóa cái sai và báo cáo Thường trực Chính phủ.

Đối với chủ trương phát triển điện hạt nhân nhằm bảo đảm an ninh năng lượng dài hạn và gắn với quá trình chuyển đổi năng lượng cần tiếp tục nghiên cứu thành chuyên đề riêng để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, cho ý kiến; Chưa đưa vào tính toán cân đối trong Quy hoạch điện VIII.

Thường trực Chính phủ cũng giao Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẩn trương chỉ đạo Bộ Công Thương hoàn thiện Quy hoạch điện VIII để sớm tổ chức Hội nghị với các địa phương về nội dung này và triển khai các thủ tục tiếp theo theo quy định, hoàn thành phê duyệt quy hoạch trong tháng 4/2022.