Những quy định mới về hành vi vi phạm Luật phòng chống tác hại ma túy

Bổ sung một số hành vi bị nghiêm cấm

Trong những năm qua, mặc dù Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, biện pháp nhằm tăng cường công tác đấu tranh phòng chống ma túy nhưng tội phạm cũng như tệ nạn về ma túy vẫn diễn biến vô cùng phức tạp, với tính chất ngày càng nghiêm trọng, gây nhức nhối cho xã hội và trở thành nỗi lo của nhiều gia đình.

Do đó, trên cơ sở kế thừa các điều luật của Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 (sửa đổi, bổ sung năm 2008), Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 đã mở rộng phạm vi điều chỉnh và bổ sung nhiều nội dung mới.

Lực lượng công an phát hiện nhiều thanh niên sử dụng ma tuý tại các quán karaoke

Theo thống kê của Bộ Công an, tình hình người sử dụng trái phép chất ma túy ngày càng gia tăng. Năm 2017 phát hiện hơn 128.000 người, năm 2018 phát hiện hơn 235.000 người, năm 2019 phát hiện hơn 143.000 người sử dụng trái phép chất ma túy.

Riêng năm 2020, do tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các lực lượng dồn sức chống dịch, nhiều địa phương áp dụng giãn cách, các dịch vụ không thiết yếu như quán bar, vũ trường, karaoke, khách sạn không được hoạt động nên số lượng người sử dụng ma túy mới bị phát hiện tăng không đáng kể.

Đáng lo ngại, nhiều đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp "ngáo đá" gây ra các vụ thảm án đặc biệt nghiêm trọng, gây bất an, bức xúc trong nhân dân. Trong khi đó, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định trước đây chỉ bị xử phạt hành chính cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đến 1.000.000 đồng nên không đủ sức răn đe, ngoài ra không có biện pháp quản lý nào khác.

Trước thực trạng trên, Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 đưa vấn đề quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy thành một chương mới nhằm quản lý chặt chẽ và giảm "nguồn cầu" về ma túy .

Luật phòng, chống ma túy năm 2021 quy định về cai nghiện ma túy đảm bảo tính đồng bộ với pháp luật xử lý vi phạm hành chính và phù hợp với thực tiễn. Khác với luật cũ, Luật phòng, chống ma túy năm 2021 đã quy định cụ thể các trường hợp xác định tình trạng nghiện để cho công an cấp xã kịp thời đưa đi xác định tình trạng nghiện, nhằm sớm phát hiện người nghiện ma túy, áp dụng biện pháp cai nghiện phù hợp.

Ngoài ra, Luật bổ sung một số hành vi bị nghiêm cấm như: Nghiên cứu, kiểm nghiệm, kiểm định trái phép chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc, thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất; chống lại hoặc cản trở việc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể, xác định tình trạng nghiện ma túy, quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, cai nghiện ma túy, quản lý sau cai nghiện ma túy; hướng dẫn sản xuất, hướng dẫn sử dụng trái phép chất ma túy; quảng cáo, tiếp thị chất ma túy; kỳ thị người sử dụng trái phép chất ma túy, người cai nghiện ma túy, người sau cai nghiện ma túy.

Như vậy, so với luật trước đây thì Luật Phòng chống ma túy năm 2021 quy định thêm các hành vi bị cấm liên quan đến ma túy.

Điều này nhằm đảm bảo cập với tình hình thực tiễn hiện nay khi mà các hoạt động liên quan đến ma túy ngày càng tinh vi, số lượng tội phạm ma túy có xu hướng ngày càng tăng và nguy hiểm hơn, khi mà các quy định trước đây chưa thể bao quát được tất cả hành nguy hiểm cho xã hội.

Ngoài việc quy định các hành vi cấm thì những nhà làm luật, người thực thi pháp luật cần tiến hành phổ biến các quy định đến với người dân, để nhân dân nhận thức được những hành vi sai trái, đặc biệt phổ biến các chế tài sẽ phải gánh chịu trong trường hợp thực hiện các hành vi trên để hạn chế các hành vi vi phạm và các quy định có thể thực thi một cách hiệu quả nhất.

Người có hành vi sử dụng trái phép chất ma tuý bị xử phạt ra sao?

Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017, tại chương XX các tội phạm về ma túy từ Điều 247 đến Điều 259 cũng không có điều khoản nào quy định về tội danh đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

Lực lượng công an triệt phá nhiều vụ án ma túy lớn

Như vậy, nếu một người chỉ sử dụng trái phép chất ma túy mà không có các hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy; không tổ chức, chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma tuý hoặc lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy…. thì sẽ không bị xử lý hình sự.

Tuy nhiên, người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy thì xử lý sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; Phòng, chống tệ nạn xã hội; Phòng cháy, chữa cháy; Cứu nạn, cứu hộ; Phòng, chống bạo lực gia đình.

Theo đó, người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đến 2.000.000 đồng. Hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi đó.

Để ngăn chặn người sử dụng trái phép chất ma túy có hành vi gây mất trật tự, an toàn xã hội; đồng thời tư vấn, động viên, giáo dục, giúp đỡ người sử dụng trái phép chất ma túy để họ không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ra quyết định quản lý đối với người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định tại Điều 23 Luật Phòng, chống ma túy năm 2021.

Thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là 1 năm kể từ ngày Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp xã ra quyết định quản lý.