Nâng cao nhận thức của người dân trong phòng chống mù lòa

Phát biểu khai mạc, Giám đốc Bệnh viện Mắt Hà Nội TS Nguyễn Xuân Tịnh cho biết: Mù lòa và suy giảm thị lực không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân mà còn tạo ra gánh nặng lớn cho gia đình, xã hội và hệ thống y tế.

Trong những năm qua được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và ngành y tế cùng sự chung tay của cộng đồng, công tác phòng chống mù lòa trên địa bàn Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn đặt ra nhiều thách thức đó là tỉ lệ mắc các bệnh tật về mắt như đục thể thủy tinh, tật khúc xạ, võng mạc tiểu đường vẫn còn cao, nhiều bệnh nhân chưa được cứu chữa kịp thời.

Toàn cảnh Hội thảo

Trong năm 2024, Bệnh viện Mắt Hà Nội phối hợp với y tế cơ sở tiến hành khám điều tra phòng chống mù lòa cho 405/579 lượt xã, phường, thị trấn thuộc 30 quận, huyện, thị xã; cụ thể, tổng số khám tại cộng đồng đã triển khai khám 405 lượt xã, phường, thực hiện trên 60.075 lượt người. Ngoài ra, bệnh viện cũng tư vấn và lập danh sách quản lý theo dõi các bệnh về mắt.

Về xử trí phẫu thuật, tại Bệnh viện Mắt Hà Nội đã thực hiện 13.873 ca Phaco đạt 101,3%; Mộng quặm 2.192 đạt 75,6%; các phẫu thuật võng mạc 1.014 ca đạt 138,9% và nhiều phẫu thuật khác. Cấp phát thuốc cho người bệnh đến khám tại 405 lượt xã, phường đạt 65,7%. Thực hiện khám nội viện 122.000 ca đạt 138%, thực hiện khám ngoại viện 77.925 ca đạt 68%

Khối Trung tâm y tế thực hiện 422.000 lượt khám đạt 111%. Số gửi phẫu thuật đục thủy tinh thể 4.655 ca đạt 54,6%. Số gửi phẫu thuật mộng 1.762 ca đạt 64,9%. Số gửi phẫu thuật quặm 633 ca đạt 141%.

Hiện nay khối bệnh viện đa khoa công lập đã phẫu thuật được thủy tinh thể gồm: Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Đông Anh, Đống Đa, Xanh Pôn, Đức Giang, Bắc Thăng Long, Hà Đông, Sơn Tây.

Các đơn vị thực hiện khám chuyên khoa 111.473 ca đạt 94%; thực hiện phẫu thuật đục thủy tinh thể 2.605 ca đạt 124%; thực hiện phẫu thuật mộng 584 ca đạt 93%; thực hiện phẫu thuật quặm 258 ca đạt 105%.

Đối với khối bệnh viện chưa thực hiện phẫu thuật đục thể thủy tinh, thực hiện khám chuyên khoa 88.447 ca đạt 70,5%; gửi phẫu thuật đục thể thủy tinh 1.750 ca đạt 89%; thực hiện phẫu thuật mộng 228 ca đạt 35%; thực hiện phẫu thuật quặm 101 ca đạt 44%.

Bên cạnh đó, Bệnh viện Mắt Hà Nội còn chú trọng hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe; cụ thể, phát thanh tại 405 xã, phường tuyên truyền phổ biến kiến thức chăm sóc mắt với thời lượng 15 phút/lần, 2-3 lần trước, trong các đợt khám; làm 2 phóng sự về dự phòng và điều trị các bệnh mắt gây mù, bệnh võng mạc đái tháo đường và glocom; thực hiện 1 tọa đàm chuyên môn với nội dung hướng đến các dịch vụ kỹ thuật chuyên khoa mắt đang triển khai tại Bệnh viện.

Ngoài ra, Bệnh viện còn tổ chức các hoạt động tập huấn nâng cao kiến thức cho các trạm trưởng, cán bộ màng lưới tại trạm y tế, cán bộ phụ trách phòng chống mù lòa của các trung tâm y tế.

Nội dung tập huấn bao gồm xử trí cấp cứu mắt ban đầu, kiến thức chăm sóc mắt cơ bản, phát hiện các bệnh gây mù thường gặp và chuyển tuyến kịp thời, phòng chống dịch đau mắt đỏ. Kết quả tổ chức 41 lớp tập huấn tại 27 trung tâm y tế; nâng cao kiến thức, kỹ năng cho 2.470 học viên.

Tuy nhiên, khi triển khai chương trình phòng chống mù lòa cũng gặp không ít khó khăn như việc thiếu nhân lực và trang thiết bị, cán bộ phụ trách phòng chống mù lòa kiêm nhiệm nhiều công việc, chế độ thống kế báo cáo chưa đầy đủ, các bệnh viện tư nhân có chính sách mở…

Do đó, hoạt động phòng chống mù lòa năm 2025 đặt ra mục tiêu tăng cường cơ hội tiếp cận của người dân với dịch vụ dự phòng, phát hiện sớm, điều trị và phục hồi chức năng mắt, giảm tỉ lệ các bệnh gây mù lòa có thể phòng chống được, phấn đấu nhằm loại trừ các nguyên nhân chính gây mù lòa cho mọi người dân trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Cụ thể, giảm tỉ lệ mù lòa xuống dưới 4,3 người trên 1.000 dân; tăng tỉ lệ phẫu thuật đục thủy tinh thể lên trên 2,9 người trên 1.000 dân; tăng tỉ lệ người bệnh đái tháo đường được khám và theo dõi bệnh lý về mắt đạt trên 60%; tăng tỉ lệ tật khúc xạ học đường được khám, phát hiện sớm, cung cấp dịch vụ khúc xạ và chỉnh kính tật khúc xạ đạt trên 80%.

Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Đình Hưng

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Đình Hưng cho rằng đây là một chương trình nhân văn. Khuyết thị ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Ảnh hưởng thị lực có thể gặp nhiều tai nạn trong sinh hoạt cũng như cản trở sinh hoạt làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Theo báo cáo, toàn Việt Nam có khoảng 2.000.000 người có vấn đề ảnh hưởng về thị lực. Hà Nội có khoảng 500.000 người mắc đái tháo đường, khoảng 1.400.000 người tiền đái tháo đường và rất nhiều người cao tuổi đái tháo đường biến chứng mắt thị lực giảm không phòng tránh được.

Do vậy, công tác truyền thông là ưu tiên số một; trong đó, cần truyền thông đến cán bộ y tế, đặc biệt là tại các trạm y tế, trung tâm y tế, từ đó giúp người dân thay đổi nhận thức, nâng cao kiến thức về các bệnh gây mù thường gặp. Thứ hai, việc tổ chức sàng lọc và chuyển tuyến điều trị cũng rất quan trọng.

"Các bác sĩ hay điều dưỡng trạm y tế nếu được hướng dẫn bước đầu có thể khám sàng lọc ban đầu. Những bệnh nhân mắc các bệnh thông thường sẽ được tư vấn điều trị tại cơ sở, chuyển về Bệnh viện Mắt Hà Nội quản lý và điều trị những trường hợp quá khả năng điều trị tại tuyến dưới", Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Hà Nội nhấn mạnh.