Mưa lũ diễn biến phức tạp, cần đảm bảo an toàn cho các công trình đê điều

Thiên tai diễn biến phức tạp

Thông tin tại cuộc họp chiều tối nay, ông Nguyễn Đức Quang, Cục trưởng Cục Ứng phó và Khắc phục sự cố thiên tai (Tổng cục Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: Vừa qua, do ảnh hưởng của bão số 4 (Higos), nhiều địa phương đã có mưa lớn, một số nơi lượng mưa lên tới trên 400mm. Hiện đã có 8 người chết và 1 người mất tích tại các tỉnh phía Bắc do ảnh hưởng của đợt thiên tai này.

Trong những ngày tới, ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 4 sẽ tiếp tục gây mưa ở nhiều nơi, tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro từ tai biến địa chất, gây sạt lở đất, lũ quét tại một số tỉnh, thành phố khu vực miền núi phía Bắc.

Đáng chú ý, hôm qua (20/8), Nhà máy thủy điện Mã Đổ Sơn (Trung Quốc) đã xả lũ xuống sông Hồng cách biên giới nước ta khoảng 95km, tác động xả lũ không lớn nhưng làm mực nước dưới hạ du tăng lên. Việc xả lũ có thể còn tiếp tục diễn ra nên các địa phương phải chủ động các biện pháp ứng phó.

Cũng theo ông Nguyễn Đức Quang, từ trước đến nay không có quy định Trung Quốc chia sẻ thông tin xả lũ. Tuy nhiên, thông tin quan trắc tại 5 trạm quan trắc đặt tại Trung Quốc có liên quan đến thượng nguồn sông Hồng thì được chia sẻ ngày 3 lần.

"Đây là cơ sở để xác định có xả lũ hay không, tuy nhiên, nếu việc xả lũ được chia sẻ sớm, đầy đủ thông tin thì công tác dự báo, ứng phó sẽ tốt hơn", ông Quang nói.

Liên quan đến công tác dự báo khí tượng thủy văn, ông Vũ Đức Long, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia chia sẻ: Để giám sát được lượng mưa bên ngoài biên giới nước ta và chủ động công tác dự báo thủy văn cho các sông xuyên biên giới (trong trường hợp không có thông tin về số liệu đo thực tế của các nước khác), Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia đã vận dụng linh hoạt việc ước lượng lượng mưa từ số liệu vệ tinh kết hợp với phân tích dữ liệu gia tăng lưu lượng trạm thượng nguồn để tính toán nhận định lũ trên lưu vực sông Thao trên lãnh thổ Trung Quốc.

Theo đó, tại Lào Cai đầu nguồn sông Thao (sông Hồng) trên lãnh thổ Việt Nam vừa trải qua một đợt lũ với mực nước đỉnh lũ đạt 82,58m, trên báo động 2 là 0,58m vào 17 giờ ngày 18/8, sau đó xuống dần dưới báo động 1 vào trưa 20/8.

Sau khi Trung Quốc xả lũ xuống sông Hồng (thủy điện Mã Đổ Sơn xả lũ từ 9 giờ đến 17 giờ ngày 20/8), mực nước tại Lào Cai đã lên lại và đạt mức 80,55m vào sáng ngày 21/8, trên báo động 1 là 0,55m; Sau đó xuống mức 79,69m vào 13 giờ ngày 21/8, dưới báo động 1 là 0,31m. Dự báo trong 12h tới, mực nước sông Thao tại Lào Cai tiếp tục xuống nhanh, tại Yên Bái sẽ lên lại và đạt mức báo động 2 (31m).

Ông Nguyễn Đức Quang (giữa), Cục trưởng Cục Ứng phó và Khắc phục sự cố thiên tai chủ trì cuộc họp thông tin về tình hình lũ lụt ở Trung Quốc, tình hình mưa lũ ở miền Bắc Việt Nam và lũ lụt trên hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình

Dự báo từ nay đến ngày mai (22/8) ở khu vực Việt Bắc, Tây Bắc có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to và dông. Do có mưa lớn, mực nước trên các sông suối khu vực thượng lưu lưu vực sông Hồng - Thái Bình sẽ lên lại và xuất hiện đợt lũ với biên độ lũ lên từ 1,0-3,0m.

"Nguy cơ cao xảy ra lũ quét và sạt lở đất ở nhiều tỉnh miền núi khu vực Bắc Bộ, đặc biệt là các tỉnh gồm Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang. Nguy cơ ngập úng cục bộ tại các vùng trũng, thấp ven sông, các khu đô thị, các tỉnh và thành phố như Lào Cai, Yên Bái", ông Vũ Đức Long nói.

Đảm bảo an toàn đê điều trong mùa mưa lũ

Thông tin về tình hình an toàn đê điều trong mùa mưa lũ, tại cuộc họp chiều nay, ông Trần Công Tuyên, Phó Vụ trưởng Vụ Đê điều (Tổng cục Phòng chống thiên tai) cho biết: Toàn quốc có tổng số 9.080km đê (đê sông, đê cửa sông 6.890km; đê biển 1.150km), trên 2.700km đê từ cấp III đến cấp đặc biệt có nhiệm vụ bảo vệ diện tích lớn, dân số tập trung đông và nhiều khu vực trung tâm kinh tế, chính trị quan trọng tập trung ở khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.

Tuy nhiên, hệ thống đê điều ở nhiều địa phương đang bị xuống cấp do những tác động của thiên tai và con người. Theo thống kê, các tuyến đê từ cấp III trở lên còn 399km đê thiếu cao trình; 683km đê mặt cắt còn nhỏ; 160km đê thường bị đùn sủi, thẩm lậu; 482 cống cũ, hư hỏng; 158km kè sạt lở, hư hỏng. Có 230 trọng điểm xung yếu, cần đặc biệt chú ý trong mùa lũ, bão. Trong đó, cần đặc biệt chú ý các cống lớn, đã từng xảy ra sự cố như: Cống Cẩm Đình (K1+700 đê Vân Cốc, Hà Nội), cống Liên Mạc (K53+450 đê hữu Hồng, Hà Nội), cống Tắc Giang (K129+452 đê hữu Hồng, Hà Nam)…

Từ đầu năm đến nay, đã xảy ra 23 sự cố đê điều. Đặc biệt, trong những đợt mưa lũ vừa qua, có một số sự cố nghiêm trọng, uy hiếp đến an toàn đê. Cụ thể, sự cố nứt dọc mặt đê, chân đê tả Đáy từ K130+096 - K130+365, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam với tổng chiều chiều dài khoảng 500m, nứt dọc giữa mặt đê và chân mái hạ lưu, chiều rộng vết nứt từ 1-3cm. Tổng cục Phòng chống thiên tai đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh xử lý, tỉnh đã ban hành quyết định tình huống khẩn cấp khắc phục sự cố, tuy nhiên, việc triển khai xử lý sự cố vẫn chưa được thực hiện.

Ngoài ra, sự cố nứt đê đoạn K123+920 - K123+980 đê tả Hồng, TP Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên cũng rất nghiêm trọng. Theo đó, ngày 03/8/2020, xuất hiện vết nứt dọc mặt đê dài khoảng 60m, bề rộng vết nứt 1-2cm. Địa phương đã xử lý giờ đầu, đào vết nứt hình nêm, đắp và đầm chặt. UBND tỉnh Hưng Yên đã ban hành tình huống khẩn cấp khắc phục sự cố, hiện đang tiến hành khảo sát, lập phương án xử lý triệt để sự cố.

Trong khi đó, do mưa lũ phức tạp cộng với việc Trung Quốc xả lũ xuống sông Hồng khiến mực nước ở nhiều hệ thống đê vượt mức báo động và gây ra những sự cố nghiêm trọng. Vì vậy, các địa phương cần huy động nguồn lực, tập trung xử lý các sự cố đê điều đã xảy ra, bảo đảm chống lũ. Thực hiện nghiêm việc tuần tra, canh gác bảo vệ đê điều trong mùa mưa lũ theo đúng quy định để phát hiện và xử lý kịp thời các sự cố về đê điều ngay từ giờ đầu theo phương châm “bốn tại chỗ”, bảo đảm thông tin liên lạc và báo cáo kịp thời khi có sự cố xảy ra.