Hiệu quả từ chiến lược đổi mới tư duy ngành nông nghiệp

Hiệu quả ngày càng rõ nét

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thời gian qua, toàn ngành nông nghiệp đã khẩn trương triển khai thực hiện chiến lược phát triển ngành, kế hoạch cơ cấu lại ngành, Nghị quyết 19-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và đã đạt được nhiều kết quả nhất định.

Cụ thể là đã có nhiều diện tích lúa kém hiệu quả được người dân và địa phương chủ động chuyển đổi sang cây trồng khác, nuôi trồng thủy sản có hiệu quả hơn; Bộ hướng dẫn người dân, địa phương khuyến khích áp dụng quy trình sản xuất hữu cơ, giảm thâm dụng tài nguyên thiên nhiên và vật tư đầu vào.

Các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đã quan tâm chỉ đạo, nông dân có nhiều kinh nghiệm và áp dụng thành công quy trình kỹ thuật rải vụ, nhờ vậy hiệu quả kinh tế của rải vụ 5 loại cây ăn quả (thanh long, xoài, chôm chôm, sầu riêng, nhãn) tăng 1,5 lần đến 2 lần so sản xuất chính vụ.

Ngành nông nghiệp đã có nhiều bước tiến mới

Đồng thời, công tác quản lý chất lượng giống được nhiều địa phương quan tâm thực hiện, tỷ lệ diện tích rừng trồng được kiểm soát chất lượng giống đạt 85%. Nhiều địa phương và chủ rừng đã quan tâm xây dựng phương án quản lý bảo vệ rừng. Đến nay, đã có 340.350ha được cấp chứng chỉ rừng tại 31 địa phương. Tiền thu dịch vụ môi trường rừng nhanh, đạt 80,2% kế hoạch năm.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng 1.669 chuỗi cung cấp thực phẩm nông lâm thủy sản an toàn, duy trì kiểm tra mẫu sau thu hoạch, tỷ lệ vi phạm an toàn thực phẩm thấp (từ 1,6 - 2,5%) với 99,6% cơ sở đáp ứng quy định; Kiểm soát sản phẩm nhập khẩu… góp phần đảm bảo an toàn thực phẩm trong nước và xuất khẩu; Củng cố niềm tin của người tiêu dùng trong nước.

Mặt khác, theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện đang có chuyển biến tích cực về chất lượng, hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã nông nghiệp, tăng quy mô thành viên qua xu thế liên kết, sáp nhập các hợp tác xã; Ứng dụng công nghệ trong sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, số lượng xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu, nông thôn mới nâng cao, huyện đạt chuẩn tăng đều theo các tháng. Số lượng sản phẩm OCOP từ 3 sao đạt 8.340 sản phẩm tạo điều kiện thuận lợi giúp doanh nghiệp quảng bá, tiêu thụ sản phẩm.

Đồng thời, người tiêu dùng trong nước dễ dàng tiếp cận thông tin và tiêu dùng những sản phẩm nội địa chất lượng cao. Phát triển các mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đa giá trị (như mô hình du lịch homestay ở Mù Căng Chải - Yên Bái…).

Bước chuyển tư duy kinh tế nông nghiệp

Nhận định về tình hình xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp từ đầu năm đến nay, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, bối cảnh trong nước và quốc tế có nhiều khó khăn tác động đến thị trường nông sản nhưng đến nay ngành nông nghiệp vẫn đạt các kết quả khả quan.

Trong 8 tháng năm 2022, thặng dư thương mại ngành nông nghiệp tăng 94,6% so với cùng kỳ năm 2021

Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá, toàn ngành tiếp tục tái cơ cấu và ngày càng đi vào chiều sâu. Đó là tư duy kinh tế nông nghiệp đã bắt rễ vào trong sản xuất. Điều đó được thể hiện ở việc trước đây người sản xuất mang ra thị trường những gì mình có, nay đang chuyển sang bán cái thị trường cần.

Như vậy, có thể thấy, tư duy kinh tế nông nghiệp lúc này nằm trong các vấn đề như chuẩn hóa vùng nguyên liệu, thay đổi tập quán, thói quen chăn nuôi, trồng trọt, truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, mã vùng trồng, mã vùng nuôi, đóng gói...

Nhìn vào bức tranh chung ngành nông nghiệp có thể thấy đã có một số nét chấm phá trong câu chuyện tái cấu trúc nền nông nghiệp hay chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Chúng ta đã bắt đầu thích ứng, lấy thị trường để điều chỉnh lại sản xuất mặc dù quá trình này không phải dễ dàng.

Đây là một xu thế, là nét chấm phá đầu tiên của chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn mà Thủ tướng đã phê duyệt, cũng như đề án cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo tư duy Nghị quyết Đại hội XIII. Đó là chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, lấy thị trường để điều chỉnh lại sản xuất, kinh doanh nông nghiệp. Nông nghiệp truyền thống vì mục tiêu duy nhất là sản lượng. Nông nghiệp mới hướng tới vừa đạt mục tiêu sản lượng và đạt cái còn quan trọng hơn là chất lượng.

Trước đó, tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan khẳng định chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững được Thủ tướng phê duyệt đã xác định rõ đất nước đang chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, trong đó nhấn mạnh đến yếu tố thị trường.

Theo Bộ trưởng, Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Như vậy, về mặt vĩ mô, Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã xác lập con đường phát triển nông nghiệp, nông thôn phía trước với những bước đi cụ thể, phù hợp trong từng giai đoạn, vấn đề còn lại là cách thức vận hành của cả hệ thống chính trị vì nông nghiệp có tính liên ngành cao, xuyên suốt, từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài.

"Chính sách vĩ mô được hoạch định từ cấp Trung ương nhưng tổ chức thực hiện lại bắt đầu từ cấp cơ sở. Điều đó cần đến sự phối hợp theo tư duy hệ thống và hành động hệ thống. Đó là yếu tố quyết định cho sự thành công", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.