Vướng quy hoạch xây dựng tuyến Metro số 2, cư dân cầu cứu

Tiến độ dự án đang bị chậm

Tuyến đường sắt đô thị số 2 Bến Thành - Tham Lương (gọi tắt là tuyến Metro số 2) được coi là dự án tiên phong trong ứng dụng mô hình TOD (Transit Oriented Development - Mô hình phát triển đô thị gắn kết với giao thông công cộng) trong tập trung vốn giao thông, chỉnh trang đô thị, phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai.

Bản đồ tuyến Metro số 2 (Ảnh: Ban Quản lý Dự án đường sắt đô thị TP HCM)

Dự án được phê duyệt vào năm 2010 với tổng mức đầu tư hơn 1,3 tỷ USD, sau đó điều chỉnh lên 2,1 tỷ USD (gần 47.900 tỷ đồng) vào cuối năm 2019. Tổng chiều dài của tuyến Metro số 2 là 11,3km (gồm 9,3km đi ngầm và 2 km trên cao), với 11 ga (9 ga ngầm, 1 ga trên cao).

Đây cũng là một trong 8 tuyến metro được xây dựng theo quy hoạch của TP HCM nhằm giải bài toán kẹt xe ở cửa ngõ hướng Tây Bắc thành phố. Dự án có điểm đầu tại ga trung tâm Bến Thành và điểm cuối tại ngã tư An Sương, đi qua địa bàn các quận: Quận 1, 3, 10, Tân Bình, Tân Phú và Quận 12, với tổng diện tích bị thu hồi 251.136m², với 603 trường hợp bị ảnh hưởng.

Sau gần 13 năm kể từ ngày được phê duyệt, ngày 22/6 vừa qua, gói thầu đầu tiên về di dời hạ tầng kỹ thuật của dự án Metro số 2 Bến Thành - Tham Lương đã được tổ chức khởi công. Đây là hạng mục khởi công đầu tiên nhằm trao trả mặt bằng sạch, giúp nhà thầu chính thức bắt tay thi công các hạng mục ngầm chính trong giai đoạn tiếp theo.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Ban Quản lý Dự án đường sắt đô thị TP HCM (MAUR), tính đến tháng 8/2023, công tác giải phóng mặt bằng của tuyến Metro số 2 Bến Thành - Tham Lương chỉ đạt khoảng 86%, với 508/586 trường hợp chịu ảnh hưởng và đã bàn giao.

Sơ đồ tuyến và nhà ga của dự án Metro số 2 Bến Thành - Tham Lương

MAUR cũng cho biết, từ đầu năm 2021 đến nay, tiến độ giải phóng mặt bằng đã chậm lại. Cụ thể, trong hơn hai năm chỉ có thêm 50 trường hợp bàn giao mặt bằng, tập trung chủ yếu ở khu vực Quận 3, nhiều hộ/trường hợp chưa đồng ý chấp nhận giá bồi thường.

Việc này không những làm chậm tiến độ triển khai dự án mà còn có khả năng làm phát sinh thêm nhiều chi phí khác, ước tính mỗi năm có thể tăng thêm hàng chục tỷ đồng do lãi vay, phí cam kết, trượt giá…

Tìm giải pháp tháo gỡ

Như đã đề cập, Quận 3 hiện đang là địa phương có nhiều vướng mắc nhất so với các quận còn lại do vẫn còn nhiều trường hợp chưa được giải quyết. Đơn cử như sự việc xảy ra tại chung cư 552 - 588 Cách mạng Tháng Tám (CMT8), Phường 11, Quận 3, mặc dù chỉ thu hồi một phần diện tích đất sử dụng chung của chung cư nhưng việc xác định tổ chức, cá nhân nào đủ điều kiện để nhận bồi thường và bồi thường ra sao lại là một bài toán đang cần lời giải.

Một phần diện tích sử dụng chung của chung cư 552 - 588 CMT8 bị thu hồi để thực hiện dự án xây dựng tuyến Metro số 2

Ngoài ra, tại chung cư 552 - 588 CMT8, thời gian gần đây cũng đang tồn tại một số bất cập liên quan đến thủ tục đăng ký biến động sang tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ,) quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất do chưa được Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3 giải quyết vì vướng quy hoạch, khiến người dân bức xúc.

Cụ thể, trong đơn cầu cứu gửi báo Tuổi trẻ Thủ đô, bà Trương Thụy Khuê (chủ căn hộ 7.14 Lô A, chung cư 552 - 588 CMT8) cho biết: Căn hộ được bà nhận chuyển nhượng lại từ bà Tạ Thị Thu Hiền theo Hợp đồng mua bán căn hộ nhà chung cư số 004070 ngày 9/5/2018. Sau khi nhận chuyển nhượng, bà Khuê đã liên hệ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3 để đăng ký, cập nhật biến động trên GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất nhưng không được chấp nhận.

Ngày 13/6/2018, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3 có Văn bản số 939/CN.VPĐK.Q3 gửi bà Trương Thụy Khuê, qua đó cho rằng hồ sơ bà Khuê không đủ điều kiện tiếp nhận, giải quyết với lý do: Một phần diện tích đất sử dụng chung bị thu hồi để thực hiện xây dựng công trình nhà ga ngầm thuộc dự án xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 TP HCM (tuyến Bến Thành - Tham Lương) theo Thông báo thu hồi đất số 391/TB-UBND ngày 7/7/2015 của UBND Quận 3.

Văn bản của Văn phòng UBND Quận 3 chỉ đạo Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3 xem xét và giải quyết cho trường hợp bà Trương Thụy Khuê

Theo bà Khuê, việc từ chối cập nhật biến động khiến quyền lợi chính đáng của bà bị ảnh hưởng (không thể tiếp cận vay vốn ngân hàng, không thể chuyển nhượng mua bán…). Bà Khuê đã nhiều lần liên hệ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3 để yêu cầu giải quyết nhưng không nhận được hồi âm.

Trước sự im lặng của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3, bà Khuê tiếp tục có đơn kiến nghị gửi đến các cơ quan có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết. Đến ngày 24/8/2023, Văn phòng Đăng ký đất đai TP HCM mới có buổi chủ trì mời bà Khuê, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3 và Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng Quận 3 đến để làm việc.

Tại buổi làm việc này, ông Nguyễn Mạnh Khởi - Phó Giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3 cho biết: Chi nhánh Quận 3 đã nhận được đơn khiếu nại của bà Khuê. Tuy nhiên, Chi nhánh chưa phúc đáp đơn của bà là do UBND Quận 3 chưa có ý kiến về việc bồi thường và thực hiện dự án. Để giải quyết trường hợp này, Chi nhánh Quận 3 cần ý kiến của UBND Quận 3 về một số vấn đề pháp lý.

Còn theo ý kiến của đại diện Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng Quận 3: Hiện nay, việc thu hồi và bồi thường đối với phần diện tích đất thuộc chung cư 552 - 588 CMT8, Phường 11, Quận 3 bị ảnh hưởng khi thực hiện dự án tuyến tàu điện ngầm số 2 do còn vướng mắc về chính sách đền bù.

Biên bản làm việc giải quyết đơn khiếu nại của bà Khuê vào ngày 24/8

Ghi nhận ý kiến của các bên, ông Lê Thành Phương, Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai TP HCM thống nhất cho biết: Văn phòng Đăng ký đất đai TP và Chi nhánh Quận 3 sẽ tổ chức cuộc họp với UBND Quận 3 để có ý kiến về thu hồi đất và thực hiện dự án. Sau khi có ý kiến của UBND Quận 3, Chi nhánh Quận 3 sẽ trả lời cụ thể về việc giải quyết đối với trường hợp của bà Khuê.

Được biết, không riêng gì trường hợp của bà Khuê, thời gian gần đây cũng có nhiều hộ dân khác rơi vào hoàn cảnh tương tự. Chẳng hạn như trường hợp ông Ngô Xuân Hải (chủ căn hộ 2.14 Lô A); Bà Bùi Thanh Ngọc (chủ căn hộ 1.04 lô A), hay chủ căn hộ 7.08 Lô A, chung cư 552 - 588 CMT8…

Liên quan đến vụ việc trên, ngày 29/9, ông Lê Phú Thịnh, đại diện Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3 cho biết, ngày 28/9, UBND Quận 3 đã chủ trì cuộc họp và tiến hành làm việc với Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Quận 3, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng Quận 3, cùng các ban ngành liên quan.

Tuy nhiên, kết quả vẫn phải chờ thông báo kết luận cuối cùng từ UBND Quận 3, khi có thông tin chính thức sẽ phản hồi cho báo chí biết.