Tính toán, quy định rõ ràng việc "đất là sở hữu toàn dân"

Xem xét kỹ giá đất

Thảo luận về Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) sáng 3/11, đại biểu Trần Công Phàn (đoàn Bình Dương) đã nêu ra thực trạng trên.

Theo đại biểu, có những vấn đề rất khó khi cho rằng đất là sở hữu toàn dân nhưng đại diện sở hữu là Nhà nước. Khi đã nói là sở hữu thì có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt. Tuy nhiên trong thực tế lại không như vậy khi quyết định vấn đề bán đất, đổi đất lại chỉ có vài người quyết.

“Bây giờ Nhà nước sở hữu cũng là thực hiện, thừa lệnh toàn dân chứ Nhà nước không được thay toàn dân. Phải làm rõ nội hàm này, cái nào toàn dân quyết định, cái gì toàn dân ủy quyền cho Nhà nước. Đồng thời, cũng cần làm rõ Nhà nước đến cấp Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện hay cấp xã. Thực tế cấp xã cũng có thể bán đất, thay đổi đất”, đại biểu Phàn nói và cho rằng cần tính toán và quy định rõ ràng, không dừng ở mức khẩu hiệu.

Đại biểu Trần Công Phàn

Đại biểu nhận định, giá trị của đất và quyền sử dụng đất là hai khái niệm khác nhau. Việc sửa luật phải cân bằng giữa lợi ích của người dân, doanh nghiệp, Nhà nước. Vấn đề này cần được đảm bảo hài hòa, không thiên về bên nào.

Về giá đất, theo đại biểu Phàn, vấn đề này rất quan trọng. Việc thay đổi giá đất liên quan đến quy hoạch, mục đích sử dụng. Có thể lúc này giá đất chỉ 1 triệu đồng nhưng khi thay đổi mục đích sử dụng đất lên lại lên hàng tỉ đồng.

Ở đây tất cả vì lợi ích, giàu lên vì đất, chết cũng vì đất, rơi vào vòng lao lý cũng vì đất. Việc xác định giá đất là rất khó. Do vậy cần xem xét và nghiên cứu kỹ vấn đề này.

Trao quyền gia hạn cho người sử dụng đất

Đại biểu Nguyễn Thị Lệ (đoàn TP. HCM) quan tâm tới gia hạn thời gian sử dụng đất và cho rằng cần bổ sung vào Dự thảo quy định mở rộng quyền được gia hạn.

Hiện nay Dự thảo Luật Đất đai chỉ cho phép tổ chức, cá nhân, hộ gia đình gia hạn thời gian sử dụng đất khi gần hết thời hạn, không cho quyền gia hạn bất kỳ lúc nào.

Các doanh nghiệp đầu tư dự án bất động sản hiện nay đang có rất nhiều dự án sắp hoàn thành thi công nhưng thời gian xây dựng đã chiếm từ 5-10 năm trên tổng thời hạn sử dụng đất, thời gian còn lại chẳng còn bao nhiêu nên việc thu lợi lại từ dự án có nơi rất khó khăn.

“Tôi đề nghị cho phép được gia hạn vào bất kỳ lúc nào, để khi vừa hoàn thành xây dựng dự án, có thể gia hạn thời hạn sử dụng đất lại 50 năm tính từ thời điểm đó, tạo điều kiện để doanh nghiệp tập trung kinh doanh và thu lợi”, đại biểu Lệ đề xuất.

Theo đại biểu, điều này là hợp lý bởi việc trao quyền gia hạn bất kỳ lúc nào cho người sử dụng đất không hề ảnh hưởng đến ngân sách của Nhà nước.

Khi gia hạn, cơ quan chính quyền có thể yêu cầu người sử dụng đất nộp bổ sung để cộng vào số tiền đã nộp trước đó, vẫn đảm bảo được nguồn thu cho Nhà nước vừa tạo điều kiện thuận lợi để người sử dụng đất hưởng lợi từ đất đai.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị điều chỉnh quy hoạch đất đai để giải quyết tình trạng cung cầu lệch pha.

Theo số liệu thống kê thì tình trạng dự án bất động sản phân khúc cao cấp và trung cấp hiện nay đang xuất hiện rất nhiều, người dân đang đối mặt với tình trạng thiếu trầm trọng nhà ở có giá vừa túi tiền có giá dưới 2 tỷ đồng/ căn và nhà ở xã hội, tác động trực tiếp đến mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội về nhà ở cho đa số người yếu thế trong xã hội là người có thu nhập trung bình, thu nhập thấp đô thị…

Đại biểu Trần Quốc Tuấn

Cân nhắc việc thu hồi đất cho dự án nhà ở thương mại

Góp ý vào dự thảo, đại biểu Trần Quốc Tuấn, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh đồng tình với một số nội dung nêu trong Điều 86 về các trường hợp thu hồi đất cụ thể, nhằm tạo thuận lợi trong thực hiện dự án cũng như sự ủng hộ của người dân đối với việc thu hồi đất. Tuy nhiên, đồng quan điểm của Ủy ban Kinh tế nêu trong báo cáo thẩm tra, ông đề nghị cơ quan soạn thảo hết sức cân nhắc việc quy định thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại.

Ông cho rằng, việc thực hiện dự án nhà ở thương mại, mục tiêu đầu tiên mà chủ đầu tư hướng tới là lợi nhuận. Trong khi đó, dự thảo lại cho thu hồi để thực hiện dự án loại này có nguy cơ dẫn đến doanh nghiệp lợi dụng, kéo theo khiếu nại, khiếu kiện.

Đại biểu đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, quán triệt tinh thần của Nghị quyết 18, đó là thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp đối với chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại.

Đại biểu Tuấn đề nghị các dự án có nguồn vốn tư nhân phải có quy định đánh giá tác động về mặt xã hội khi thu hồi đất của người dân, đảm bao minh bạch, tránh lạm dụng gây bức xúc đối với người bị thu hồi đất.

Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Trà Vinh cũng đề nghị dự luật quy định rõ ràng hơn điều kiện, tiêu chí thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội đất nước. “Tránh trường hợp hôm nay thu hồi đất của người dân để xây chợ dân sinh. Nhưng ngày mai trong khu chợ lại mọc ra nhà, khu phố nằm trong khu chợ vừa xây dựng”, ông Tuấn nói đồng thời cho biết, thực trạng này đã xảy ra ở một số địa phương thời gian qua.

Bên cạnh đó, có trường hợp thu hồi đất để làm nơi chế biến nông sản nhưng 10-15 năm sau, khu này không còn hoạt động, thì chuyển mục đích làm nhà ở hoặc khu dân cư có hợp lý, có gây bức xúc trong xã hội, gây khiếu nại khiếu kiện hay không?