Phẫu thuật bóc khối u xơ tử cung kích thước lớn phối hợp mổ lấy thai thành công

Sau ca phẫu thuật, cả mẹ và bé đều khỏe mạnh

Khoảng 0h10 ngày 3/12, ê kíp trực Cấp cứu Sản tiếp nhận trường hợp sản phụ Huỳnh Thị Kim T (40 tuổi, ở Thới Lai, Cần Thơ) được người nhà đưa đến trong tình trạng đau bụng, thai 38 tuần 6 ngày. Kết quả siêu âm cho thấy ngoài một thai trong tử cung, bệnh nhân còn có một u xơ tử cung kích thước lớn (104 x 60mm) đoạn thân eo bên trái.

Sau 2 lần sinh thường, trong lần mang thai này sản phụ biết có khối u xơ tử cung với kích thước lớn. Qua kết quả siêu âm thai vào tháng 5/2020 (thời điểm thai 12 tuần tuổi), sản phụ được bác sĩ hướng dẫn theo dõi sự phát triển và hình thành của thai nhi, cũng như khối u xơ.

Chẩn đoán lúc vào viện, bệnh nhân suy thai kèm u xơ tử cung kích thước lớn. Các bác sĩ quyết định phẫu thuật cấp cứu lấy thai. Do vị trí khối u ở mặt trước tử cung nên bác sĩ thực hiện mổ dọc bóc u xơ, bảo tồn tử cung và sau đó phẫu thuật cấp cứu lấy thai.

Cuộc phẫu thuật đã diễn ra thành công sau 60 phút do TS. BS Lâm Đức Tâm - Phó khoa Sản Bệnh viện ĐKTƯ Cần Thơ và BS Võ Thị Ánh Trinh - khoa Sản thực hiện. Sau mổ, bé trai nặng 2.500 gram được chuyển đến phòng dưỡng nhi để chăm sóc.

Theo TS. BS Lâm Đức Tâm, u xơ tử cung là khối u lành tính xuất phát từ tế bào cơ tử cung. Khối u vùng chậu thường gặp nhất ở phụ nữ trên 30 tuổi. Vì sự phát triển u xơ liên quan đến nồng độ estrogen trong máu nên kích thước lớn nhất nằm trong độ tuổi sinh sản. U xơ tử cung chiếm khoảng 2 - 10,7% ở phụ nữ mang thai. Khối u xơ sau khi được các bác sĩ phẫu thuật bóc tách thành công

Hiện bệnh nhân có các chỉ số sinh hiệu tốt, da bé trai hồng hào, khóc to, thở đều tự nhiên không cần hỗ trợ, phản xạ bú tốt và ra viện ngày 7/12.

Tùy vào vị trí, kích thước, số lượng của u xơ mà sự ảnh hưởng lên thai kì khác nhau. Có thể bệnh nhân từ không triệu chứng đến những biến chứng nghiêm trọng. Ví dụ, u xơ nằm phần thấp làm tăng khả năng ngôi bất thường, phải mổ lấy thai và băng huyết sau sinh. U có cuống có thể bị xoắn, hoại tử và xuất huyết.

Những biến chứng khác như sẩy thai, sinh non, nhau bong non, băng huyết sau sinh thường gặp nếu bánh nhau nằm kế cận hoặc tiếp xúc trực tiếp với u xơ. Khả năng biến chứng có thể lên đến 71%.

U xơ có kích thước lớn hơn 200cm3 sẽ tăng nguy cơ nhau bong non. Vì vậy, bệnh nhân nên siêu âm lặp lại trong suốt thai kì để đánh giá sự phát triển của thai, bánh nhau, ngôi thai, kích thước u và những biến chứng.

Bệnh nhân bị u xơ tử cung có thể gặp những biến chứng hiếm như: Đông máu nội mạch lan tỏa, thai ở cổ tử cung, lộn hoặc xoay tử cung, xuất huyết nội, biến dạng chi và đầu thai do chèn ép. Ngược lại, thai nghén cũng ảnh hưởng đến u như gây ra khó khăn trong chẩn đoán cũng như có thể gây hoại tử và xoắn khối u.

Khi được chẩn đoán siêu âm, việc xử lý khối u trong khi mổ lấy thai là một thách thức đối với phẫu thuật viên vì phải ra quyết định có bóc khối u trong khi mổ lấy thai hay không. Xử trí u xơ tử cung trong khi đẻ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như: Số lượng, kích thước, vị trí khối u và tình trạng bệnh nhân… Chính vì vậy, phác đồ điều trị cho từng trường hợp cụ thể vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra đối với các bác sĩ sản phụ khoa.

Dự kiến trong ngày 7/12, hai mẹ con sản phụ Huỳnh Thị Kim T sẽ được xuất viện

Những báo cáo trước đây cho thấy bóc u xơ tử cung trong thai kì làm tăng nguy cơ xuất huyết và mất thai sau đó. Nếu khối u nằm ngay đường rạch cơ tử cung sẽ gây khó khăn cho việc bắt con hoặc khâu cơ tử cung. Do đó, bác sĩ cần phải loại bỏ khối u trong khi mổ lấy thai.

Bên cạnh đó, tâm lý thai phụ mong muốn được bóc khối u trong cuộc mổ lấy thai để tránh phải mổ lần sau. Vấn đề khó khăn cho phẫu thuật viên là làm thế nào bóc khối u an toàn, tránh phẫu thuật lại để cắt tử cung vì xuất huyết. Trong thai kì, u xơ tử cung tăng kích thước và tăng cung cấp máu nuôi, vì vậy nguy cơ trong và sau khi sinh bao gồm: Băng huyết, hoại tử, bế sản dịch và phải cắt tử cung.

Về sinh lý, sau khi sổ thai, sự co hồi tử cung giúp co thắt mạch máu và kiểm soát chảy máu. Sự thay đổi mạch máu kèm sự hình thành cục máu đông giường bánh nhau giúp cầm máu. Đây là những thuận lợi cho phẫu thuật bóc khối u.

Về mặt kĩ thuật, việc bóc u xơ tử cung trong bao khi mổ lấy thai sẽ thuận lợi do vỏ bao lỏng lẻo nhờ vào nội tiết thai kì. Oxytocin thúc đẩy sự co cơ tử cung và giúp cầm máu tốt hơn. Lợi ích khác nữa của bóc khối u trong khi mổ lấy thai là giảm nguy cơ vô cảm và chi phí cho lần mổ bóc u xơ sau đó.

Sự thành công cuộc phẫu thuật đòi hỏi bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân trước, áp dụng kỹ thuật giảm mất máu, đầy đủ trang thiết bị và sự phối hợp nhiều chuyên khoa cùng với kinh nghiệm của phẫu thuật viên.