Nơi hội tụ những tác phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo mang đậm bản sắc Việt

Đến làng nghề truyền thống mây tre đan Phú Vinh, xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ (Hà Nội) hỏi thăm Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Tĩnh ai cũng biết, bởi ông chính là tác giả của những tác phẩm tranh chân dung, tranh phong cảnh, hoành phi câu đối bằng mây tre đan vô cùng độc đáo và mới lạ khiến người xem không khỏi trầm trồ và thán phục.

Là giám đốc của Công ty TNHH Việt Quang một trong những đơn vị sản xuất các hàng thủ công mỹ nghệ từ nguyên liệu mây, tre có tiếng ở thủ đô Hà Nội, ông Nguyễn Văn Tĩnh theo học nghề từ năm 10 tuổi, ông là con trai của nghệ nhân Nguyễn Văn Khiếu, người đầu tiên đã đan thành công ảnh chân dung Bác Hồ bằng chất liệu mây tre đan truyền thống.

Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Tĩnh, Giám đốc Công ty TNHH Việt Quang

Đến năm 17 tuổi, nhờ niềm đam mê với nghề, cộng với sự cần cù, siêng năng, nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh đã nắm bắt được kỹ thuật, các lối đan, hiểu được quy trình đan, biết pha chế nguyên liệu để hoàn thiện từng loại sản phẩm… Càng ngày tay nghề của nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh càng điêu luyện.

Năm 1986, nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh đã có giải thưởng đầu tiên là huy chương vàng sản phẩm thủ công mỹ nghệ do Liên hiệp Hợp tác xã Tiểu thủ công nghiệp Trung ương trao tặng. Đến năm 2009, ông Nguyễn Văn Tĩnh được UBND thành phố Hà Nội phong tặng danh hiệu nghệ nhân ưu tú.

Hai con trai của ông là anh Nguyễn Văn Bình (sinh năm 1982) và Nguyễn Phương Quang (sinh năm 1984) đều được tặng Danh hiệu nghệ nhân. Trong đó Nguyễn Phương Quang được phong tặng Danh hiệu nghệ nhân năm 2012 khi mới 28 tuổi, là nghệ nhân trẻ tuổi nhất ở làng nghề mây tre đan truyền thống Phú Vinh. Năm 2016, Nguyễn Phương Quang vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng Danh hiệu nghệ nhân ưu tú.

Sản phẩm của nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Tĩnh đạt giải Khuyến khích trong Hội thi Sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam năm 2022

Chia sẻ về những sản phẩm mây tre đan của công ty, nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh cho biết: Hầu hết các sản phẩm của Công ty TNHH Việt Quang làm ra đều bằng phương pháp thủ công, có màu sắc tự nhiên. Tuy hình dáng tuy đơn giản, mộc mạc nhưng đòi hỏi kỹ thuật đan tinh xảo, tỉ mỉ, trau chuốt và không có yếu tố của máy móc. Từ đó tạo nét khác biệt cho các sản phẩm này so với những sản phẩm trên thị trường, nhất là kỹ thuật đan.

Mỗi sản phẩm mây tre đan là một tác phẩm nghệ thuật, đòi hỏi kỹ thuật, mỹ thuật tinh xảo, công phu của những đôi bàn tay tài hoa, khéo léo. Muốn có một tác phẩm như ý, trước tiên người thợ làng Phú Vinh phải hiểu rõ thứ nguyên liệu mà mình định làm.

Mây, tre, giang đan không đơn thuần là một nghề kiếm sống mà còn chứa đựng niềm đam mê. Các thành viên trong gia đình nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Tĩnh chưa bao giờ thỏa mãn với những sản phẩm đã làm ra mà luôn nghiền ngẫm, tìm tòi, tạo ra những kiệt tác mới. Từ những sợi mây óng mượt qua đôi tay khéo léo và khiếu thẩm mỹ tinh tế đã được nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Tĩnh và các con tạo ra nhiều tác phẩm độc đáo, mới lạ.

Từ những sợi mây óng mượt qua đôi tay khéo léo và khiếu thẩm mỹ tinh tế đã được nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Tĩnh và các con tạo ra nhiều tác phẩm độc đáo, mới lạ

Năm 2021, Công ty TNHH Việt Quang được UBND thành phố Hà Nội đánh giá, phân hạng và quyết định công nhận 5 sản phẩm OCOP 4 sao gồm: Hoa đan mây treo tường trang trí; Khay mây khung gỗ; Đèn treo mây cánh sen; Khay bát giác đan tết hoa văn; Thùng đựng đồ khách sạn đan mây.

Theo nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh, các sản phẩm tham gia chương trình "Mỗi xã một sản phẩm OCOP" muốn đạt sao phải qua tuyển chọn rất kỹ về kỹ thuật đan, cách đóng gói sản phẩm... Việc này đã tạo động lực cho các làng nghề từng bước nâng cao chất lượng sản phẩm. Riêng làng nghề Phú Vinh có nét đặc trưng về xiên mây, đan tranh ảnh bằng mây, đan tết các loại hoa văn mà ở các làng nghề khác không có.