Đưa văn hóa người Hà Nội thành tiêu biểu cho phẩm giá Việt...

Tự hào người Hà Nội

Dù không có quy định nào, cũng chưa từng có ai đưa ra ý kiến hay bình chọn nhưng rõ ràng rất nhiều điều thuộc về bản sắc của người Hà Nội đã trở thành chuẩn mực cho người Việt Nam.

Chẳng hạn, một cô gái dịu dàng, hiền thục, nết na sẽ luôn được hỏi: "Bạn là người Hà Nội à"? nhưng đứng trước các chàng trai, cô gái sành điệu họ cũng nghĩ ngay rằng thanh niên Thủ đô sẽ có dáng vẻ như thế.

Mặc dù ngày nay kinh tế phát triển, ở vùng miền nào trên đất nước mình cũng có thể cập nhật trend mới nhất, mua sắm được những món đồ đang thịnh hành trên thế giới nhưng người ta vẫn luôn tồn tại suy nghĩ người Hà Nội sẽ có những "chất" riêng khó nói thành lời.

Người Hà Nội luôn chú ý đến nét thanh lịch, văn minh đặc trưng của mình (Ảnh minh họa)

Đứng trước một người có làn da trắng sáng, người ta cũng sẽ mặc định đó là người Hà Nội. Trong khi đó, cách ứng xử hòa nhã, thanh lịch, lối nói năng lễ phép, ứng xử văn minh cũng khiến người ta nghĩ ngay người mình đang gặp, đang tiếp xúc là công dân Thủ đô.

Nói như thế không có nghĩa rằng các vùng khác... kém duyên hơn. Dù ở bất cứ vùng miền nào cũng có những người với tính cách khác biệt nhưng để tạo thành "tiếng thơm" qua ngàn năm như vậy thì chỉ có Hà Nội. Rõ ràng, để làm được điều đó, lớp lớp công dân Thăng Long xưa, Hà Nội nay vừa rất tự hào nhưng cũng mang trên mình trọng trách lớn lao.

Trong khi đó, bao giờ cũng vậy, với bạn bè nước ngoài, họ luôn nhìn người Hà Nội là tiêu biểu cho đất nước Việt Nam. Đó đâu phải vì một lí do Hà Nội là Thủ đô của đất nước ta?

Tất cả khí chất, cốt cách, đặc trưng ấy được bồi đắp qua ngàn năm, qua ý thức các thế hệ và tạo thành phản ứng thường trực trong mỗi công dân Thủ đô.

Thêm vào đó, từ nhiều năm nay, các quy tắc ứng xử mà UBND thành phố ban hành đã trở thành "hệ quy chiếu" mới, dần tạo nên "chất" Hà Nội trong mỗi người Thủ đô trong thời hiện đại.

Hướng đến việc hoàn thiện Luật Thủ đô (sửa đổi), nhiều ý kiến đưa ra đề nghị tiếp tục nghiên cứu để xác định được nét riêng, nét đặc trưng của văn hóa Thủ đô, đặt văn hóa vào vị trí xứng đáng trong xây dựng và phát triển Thủ đô như một số đại biểu đã nêu tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV .

Từ đó, dự thảo bổ sung các quy định về giáo dục và đào tạo, tuyên truyền và phổ biến những nét đẹp riêng có của Thủ đô vùng, song song với khen thưởng và xử phạt cũng như bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa Thủ đô trong dự thảo Luật.

Đó cũng là một "chất xúc tác" để Hà Nội tiếp tục xác lập, khẳng định rõ nét hơn đặc trưng của mình trước yêu cầu của thời đại mới.

Phát huy bản sắc trên nền móng vững chắc

Chị Huyền Trân (ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết ngay từ khi còn nhỏ chị đã được bà nội và mẹ rèn rất kĩ từ cách đi đứng, nói năng, thưa gửi, từ động tác quét nhà đến cách gắp thức ăn, nhai cơm...

"Quét nhà không được "đứng dõng lưng" (nghĩa là nửa cúi nửa thẳng) mà phải gập người xuống. Điều đó giúp mình nhìn kĩ dưới đất hơn, quét sạch hơn, không vung chổi quá cao làm bụi, ảnh hưởng đến người khác. Đồng thời, tư thế này cũng khiến người khác nhìn vào đánh giá là mình đang làm việc thật chứ không phải vừa làm vừa chơi, chống đối", chị Trân cho biết.

Nét văn hóa được trao truyền qua các thế hệ

Còn bà Yến (ở quận Đống Đa, Hà Nội) kể rằng trong nhà bà bao giờ cũng vậy, người lớn chưa ăn xong thì trẻ con không được phép đứng dậy trước. Đến bây giờ, bà vẫn duy trì nếp trong bữa ăn không ai được cầm điện thoại, không có chuyện trẻ con ăn xong nhảy tót ra ngoài xem TV hoặc cắm đầu vào điện thoại.

Con, cháu nhà bà bước ra ngoài phải luôn chỉn chu từ nếp áo đến nét mặt, đặc biệt không được ngậm tăm đi ra đường. Bà luôn dặn các thành viên trong gia đình dù gặp người lạ cũng như người quen, cách ứng xử trước sau như một, đảm bảo lễ phép, đúng mực.

Nếp nhà được hình thành vững chắc như vậy nên bà Yến luôn tự hào rằng các cháu bà tuy rất trẻ trung năng động nhưng bà vẫn "nhìn" thấy được dấu ấn, hình bóng của mình, của ông bà mình qua thế hệ trẻ.

Niềm tự hào của bà Yến cũng chính là niềm ao ước và trăn trở của không ít người Hà Nội hiện nay. Trước nhịp sống gấp gáp, hiện đại, làm sao để duy trì được nếp cũ và phát triển được văn hóa của người Thủ đô, đáp ứng được yêu cầu của thời đại và tạo ra được chất riêng, điểm nhấn của mình?

Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh luôn được mỗi công dân Thủ đô quan tâm và chú trọng bởi đó còn là nếp nhà, nết người trong hành trình đi đến tương lai. Cùng với Chỉ thị 30-CT/TU về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, Luật Thủ đô (sửa đổi) sẽ góp thêm những trợ lực hữu ích cho chúng ta trong việc đưa văn hóa người Hà Nội trở thành tiêu biểu cho văn hóa, lương tri và phẩm giá con người Việt Nam trong thời đại mới.