Cần Thơ: Công bố báo cáo kinh tế thường niên đồng bằng sông Cửu Long năm 2020

Đây là công trình nghiên cứu được hợp tác bởi VCCI và Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright sau hơn 1 năm triển khai thực hiện. Báo cáo kinh tế thường niên ĐBSCL năm 2020 với chủ đề “Nâng cao năng lực cạnh tranh để phát triển bền vững”.

Quang cảnh buổi lễ

Nội dung báo cáo bao gồm 5 chương, trong đó tập trung vào các vấn đề then chốt như: Tổng quan nền kinh tế Việt Nam; Nhìn lại 10 năm phát triển kinh tế ĐBSCL; Năng lực cạnh tranh của ĐBSCL dựa trên phân tích tiềm năng điều kiện tự nhiên, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, năng lực cạnh tranh của địa phương, của các cụm ngành thế mạnh và tiềm năng của vùng như nông nghiệp, công nghiệp chế biến, năng lượng và logistics.

Kết quả báo cáo cho thấy vai trò kinh tế của vùng ĐBSCL đang giảm dần so với các vùng khác trong cả nước, đóng góp của ĐBSCL vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong 3 thập kỷ qua giảm mạnh.

Nếu năm 1990, GDP của TP Hồ Chí Minh chỉ bằng 2/3 của vùng ĐBSCL thì sau 2 thập niên, GDP của ĐBSCL chỉ bằng 2/3 GDP của TP Hồ Chí Minh và kéo dài đến hiện tại.

Nguyên nhân chủ yếu được các chuyên gia đưa ra đó là do ĐBSCL được giao sứ mệnh đảm bảo an ninh lương thực cho cả nước, chỉ tập trung vào nông nghiệp và sản xuất lúa gạo, chậm chuyển dịch sang các ngành có năng suất cao hơn.

Di dân cũng là câu chuyện nhức nhối của ĐBSCL. Tình trạng di dân từ ĐBSCL lên TP Hồ Chí Minh và Đông Nam Bộ thời gian qua là đáng báo động.

Hiện ĐBSCL có tỷ lệ nhập cư thấp nhất cả nước là 4,9% trong giai đoạn 2009-2019 và tỷ lệ di cư cao nhất 44,8%, làm cho dân số của vùng giảm.

Cơ cấu kinh tế của vùng giai đoạn 2009-2019 đã có sự chuyển đổi mạnh mẽ. Tỷ trọng khu vực I đã giảm từ 39,6% năm 2010 xuống còn 28,3% trong năm 2019, nhanh hơn tốc độ dịch chuyển cơ cấu trong 2 thập niên trước đó.

ĐBSCL cũng là “vùng trũng” của cả nước về đô thị hóa. Tỷ lệ đô thị hóa của vùng sau 10 năm chỉ tăng nhẹ từ 22,8% lên 25,1%, trong khi cả nước tăng từ 29,6% lên 34,4%...

Những kết luận được các chuyên gia rút ra từ nghiên cứu này là trong hơn 3 thập kỷ qua, mô hình kinh tế truyền thống tập trung vào sản xuất nông nghiệp thay vì kinh tế nông nghiệp, số lượng thay vì chất lượng, manh mún hơn là tích tụ ruộng đất, phân mành thay vì liên kết thành chuỗi cung ứng...

Báo cáo cũng đưa ra các khuyến nghị mang tính tổng kết, đặc biệt là gợi ý mô hình phát triển mới cho kinh tế ĐBSCL với 15 luận điểm được thiết lập, trong đó đáng lưu ý là: Mô hình phát triển mới của ĐBSCL phải được định hình từ chính thực trạng và phải đưa ra được lời giải cho những bài toán kinh tế - xã hội - môi trường nóng bỏng vùng ĐBSCL; Thị trường hóa hoạt động nông nghiệp, công nghiệp hóa và công nghệ hóa nông nghiệp để tăng năng suất, chất lượng, dịch vụ hóa nông nghiệp để tăng cường chuyên môn hóa và cải thiện hiệu quả.