Bước ngoặt lớn trong cải cách hành chính

Từ sự đổi thay của bộ phận “một cửa”…

Đến bộ phận “một cửa” của các xã, phường trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay, ai cũng thấy phấn khởi bởi sự khang trang, hiện đại. Cơ sở vật chất tại bộ phận “một cửa” giữa xã và phường không còn nhiều khoảng cách khác biệt.

Người dân đến làm thủ tục hành chính tại phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội

Có được điều đó là nhờ sự tích cực chỉ đạo, điều hành công tác cải cách hành chính cũng như mong muốn tạo lập thương hiệu “Bộ phận một cửa hiện đại, đồng bộ” của lãnh đạo thành phố.

Cụ thể, ngày 10/11/2022, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 4379/QĐ-UBND phê duyệt Đề án mô hình bộ phận tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính hiện đại các cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội. Theo đó, quy mô diện tích tối thiểu bộ phận “một cửa” phải đạt từ 40m2 trở lên; Bảo đảm đủ 1 máy tính/1 cán bộ, công chức, viên chức làm việc tại bộ phận “một cửa”, có kết nối internet và thông suốt; Máy scan/1 máy tính đối với cán bộ, công chức làm nhiệm vụ thực hiện số hóa hồ sơ, giấy tờ tại bộ phận “một cửa”. Cùng đó, các yêu cầu về máy photocopy, máy lấy số tự động… cũng bảo đảm 1 thiết bị/1 đơn vị.

Đến nay, hệ thống thông tin một cửa điện tử, Cổng dịch vụ công trực tuyến của thành phố về cơ bản đã thực hiện đồng bộ với Cổng dịch vụ công quốc gia theo hướng dẫn của Văn phòng Chính phủ, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin theo quy định.

Không chỉ thay đổi về cảnh quan, cơ sở vật chất, thái độ của cán bộ, công chức xã, phường đã được cải thiện rất nhiều.

Bà Nguyễn Thị Lan, ở xã Phú Túc, huyện Phú Xuyên, Hà Nội chia sẻ: “Nếu như khoảng hơn chục năm về trước, làm thủ tục hành chính nhiều khi phải “lót tay” cho cán bộ, phải ăn nói nhẹ nhàng với cán bộ mới mong được việc thì giờ tình trạng ấy đã không còn nữa. Khi đến xã làm việc, thái độ của cán bộ với người dân rất niềm nở, các thủ tục đều được thực hiện nhanh chóng. Đó là sự thay đổi vượt bậc của Hà Nội trong những năm qua”.

Sự tin yêu của Nhân dân

Hiệu quả rõ rệt của bộ phận “một cửa” là toàn bộ thủ tục hành chính của người dân, doanh nghiệp đều được giải quyết theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”, không còn tình trạng tiếp nhận hồ sơ ở phòng chuyên môn, tránh sự nhũng nhiễu, tiêu cực.

Người dân khi đến làm thủ tục hành chính tại các xã, phường đã có thể rút ngắn được thời gian đi lại, nhiều thủ tục hành chính được giải quyết ngay. Tại bộ phận một cửa quận Hoàn Kiếm, chị Nguyễn Thị Thu (ở Hàng Bài, Hoàn Kiếm) phấn khởi cho biết, một năm nay, người dân muốn xin chứng thực sao y bản chính các văn bản, giấy tờ không còn phải đợi lâu như trước.

“Trước đây, việc đi làm thủ tục hành chính là nỗi ám ảnh với không ít người dân. Không những phải đi lại nhiều lần, người dân còn phải chịu đựng thái độ hạch sách, cửa quyền của cán bộ công chức. Giờ thì khác, tới các bộ phận một cửa từ phường lên quận đều ghi nhận một sự thay đổi rất lớn từ thời gian đến thái độ phục vụ người dân”- chị Thu vui vẻ chia sẻ.

Người dân đến làm thủ tục tại phường Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm

Bước chuyển rõ nét nữa về tinh thần phục vụ là các địa phương chủ động, sáng tạo triển khai các mô hình nhằm phục vụ người dân tốt hơn như: Mô hình “Đội cơ động hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến tại nhà” tại phường Trúc Bạch, quận Ba Đình; Mô hình “Ngày không viết và ngày không hẹn” tại bộ phận “một cửa” của UBND thị trấn Phú Minh và UBND xã Hồng Thái (huyện Phú Xuyên); Mô hình “Một cửa thân thiện, hiện đại, gần dân” tại UBND huyện Chương Mỹ; Mô hình "Ngày thứ 6 xanh" tại bộ phận "một cửa" UBND huyện Hoài Đức…

Cùng với việc bố trí địa điểm, đầu tư xây dựng bộ phận “một cửa” đầy đủ trang thiết bị đáp ứng yêu cầu giải quyết thủ tục hành chính, thành phố Hà Nội cũng quan tâm chỉ đạo nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Thành phố đã thực hiện hiệu quả đề án “Thí điểm đào tạo 1.000 công chức nguồn làm việc tại xã, phường, thị trấn giai đoạn 2012-2015 của thành phố Hà Nội”; Đề án “Nâng cao chất lượng đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức Hà Nội giai đoạn 2016-2020”; Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025 và định hướng đến năm 2030”.

Thành phố cũng thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng giao tiếp cho cán bộ, công chức, viên chức, nhất là những vị trí trực tiếp giao dịch với tổ chức, công dân. Các đơn vị đều chú ý thực hiện đúng quy định quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc thành phố Hà Nội...

Theo Phó Giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội Đinh Mạnh Hùng, thực hiện đề án “Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025 và định hướng đến năm 2030”, riêng năm 2022, thành phố đã tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo cho hơn 2.000 cán bộ, công chức, viên chức.

Liên tục trong nhiều năm, thành phố Hà Nội duy trì các đoàn kiểm tra công vụ, kiểm tra công tác cải cách hành chính, qua đó, kịp thời phát hiện những điểm thực hiện chưa đúng để hướng dẫn các đơn vị làm đúng quy định.

Việc tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính được giám sát, kiểm soát chặt chẽ nên đã hạn chế tối đa việc nhũng nhiễu, chậm trễ trong giải quyết thủ tục hành chính.

Năm 2022, toàn thành phố đã tiếp nhận giải quyết xong 1.050.339 hồ sơ, trong đó số hồ sơ giải quyết đúng hạn là 1.045.875 hồ sơ, đạt tỷ lệ 99,58%.

Tiếp tục cải cách mạnh mẽ và toàn diện hơn nữa

Để có được những kết quả tích cực đó, hằng năm thành phố Hà Nội đều lựa chọn chủ đề công tác năm phù hợp, nhằm triển khai thực hiện hiệu quả các khâu yếu, việc khó. Điển hình như năm 2017, thành phố chọn chủ đề công tác năm là “Năm kỷ cương hành chính”, nhằm tạo đột phá trong củng cố kỷ cương hành chính, hướng tới nền hành chính hành động và phục vụ; Tiếp đó, trong 2 năm 2018, 2019, thành phố chọn chủ đề công tác năm là “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị”; Năm 2020 chủ đề “Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị phấn đấu hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ nhiệm kỳ 2015-2020 và tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp”; 3 năm 2021, 2022, 2023, thành phố chọn chủ đề “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”.

Mô hình “Đội cơ động hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến tại nhà” tại phường Trúc Bạch, quận Ba Đình

Việc lựa chọn chủ đề phù hợp theo từng năm, từng thời điểm đã phát huy hiệu quả rõ nét, như kim chỉ nam cho các đơn vị triển khai thực hiện, góp phần vào kết quả tích cực chung của thành phố.

Nhờ đó, nhiều năm liền, Chỉ số cải cách hành chính của thành phố Hà Nội đứng trong Top 10 của cả nước; Năm 2022, xếp thứ 3/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Ngoài ra, theo kết quả khảo sát, đo lường Chỉ số SIPAS năm 2022 cho thấy người dân, tổ chức đánh giá cao sự phục vụ của các sở, cơ quan tương đương sở và UBND quận, huyện, thị xã thuộc thành phố. Kết quả, khối sở, Chỉ số SIPAS trung bình năm 2022 đạt 90,19%, tăng 1,07% so với năm 2021 (89,12%); Khối huyện, kết quả Chỉ số SIPAS trung bình năm 2022 đạt 93,49%, tăng 2,4% so với năm 2021 (91,08%).

Với quyết tâm nâng cao hiệu quả công tác cải cách hành chính, hằng năm, thành phố đánh giá và tổ chức hội nghị công bố kết quả Chỉ số cải cách hành chính đối với 22 sở, cơ quan tương đương sở và 30 UBND quận, huyện, thị xã; Giao UBND cấp huyện tổ chức triển khai đánh giá Chỉ số cải cách hành chính đối với UBND cấp xã, các phòng chuyên môn trực thuộc. Thành phố thực hiện điều tra xã hội học, đánh giá Chỉ số hài lòng của người dân đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính hằng năm.

Đặc biệt, nhờ triển khai Đề án về đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền trên địa bàn thành phố đã giúp công tác cải cách hành chính tại Thủ đô gặt nhiều “quả ngọt”.

Theo báo cáo, từ năm 2021 đến quý I/2023, tổng số thủ tục hành chính của thành phố là 1.867 (1.471 tục hành chính cấp thành phố, 284 tục hành chính cấp huyện và 112 tục hành chính cấp xã). Thành phố đã ban hành Quyết định phê duyệt phương án ủy quyền trong giải quyết thủ tục hành chính; Đề xuất phương án ủy quyền 617/1.910 thủ tục hành chính, đạt 37%. Quyết định ủy quyền 531/617 thủ tục hành chính đạt tỷ lệ 86,06%.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hà Minh Hải cho rằng, việc phân cấp, ủy quyền bước đầu mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính; Giúp chính sách, các quy định của pháp luật được thực hiện nhanh chóng, chính xác; Rút ngắn khoảng cách giữa cơ quan hành chính nhà nước các cấp với người dân, doanh nghiệp; Đơn giản hóa quy trình, hồ sơ, qua đó rút ngắn thời gian giải quyết, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục hành chính; Cải thiện, nâng cao Chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX), Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước của thành phố.

Xác định yếu tố con người là tiên quyết trong cải cách thủ tục hành chính, quyết định sự thành công của mọi cuộc cải cách, Hà Nội đã tập trung thay đổi "từ nhận thức đến hành động" ở 2 nhóm đối tượng: Công chức thực hiện giải quyết thủ tục hành chính và công dân thực hiện thủ tục hành chính. Lựa chọn đúng hướng đi cùng sự vào cuộc mạnh mẽ của lãnh đạo thành phố với các sáng kiến, giải pháp thực chất từ cơ sở, sau 15 năm mở rộng địa giới hành chính, thành phố Hà Nội đã thực hiện hiệu quả công tác cải cách hành chính, từng bước xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, theo đúng tinh thần vì dân phục vụ.