Bài 5: “Dù có đi bốn phương trời, lòng vẫn nhớ về Hà Nội”

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XV.

Văn hóa là nền tảng tinh thần

Đại hội XIII của Đảng xác định rõ, phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Kiên định chủ trương, đường lối của Đảng, tiếp nối con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã vạch ra, là người đứng đầu đất nước, "người dẫn đường" cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nhiều năm qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có một tầm nhìn sâu sắc, chiến lược về phát triển văn hóa của Việt Nam.

Mong muốn của Tổng Bí thư là đất nước ta: "Vượt qua mọi thách thức để chấn hưng và xây dựng thành công một nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp tục làm vẻ vang thêm cho Dân tộc, cho giống nòi, tạo thành sức mạnh vô song để xây dựng Tổ quốc ta ngày càng cường thịnh, Nhân dân ta ngày càng hạnh phúc, đất nước ta ngày càng phồn vinh, xứng đáng với truyền thống ngàn năm văn hiến và anh hùng của một dân tộc anh hùng, sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới".

Tổng Bí thư nhấn mạnh tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021: "Vị trí, vai trò quan trọng của văn hoá: Văn hoá là hồn cốt của Dân tộc, nói lên bản sắc của Dân tộc. Văn hoá còn thì Dân tộc còn"...

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có những phân tích rất sâu sắc, thuyết phục về văn hóa: "Dù theo nghĩa rộng hay nghĩa hẹp thì khi đã nói đến văn hoá là nói đến những gì là tinh hoa, tinh tuý nhất, được chưng cất, kết tinh, hun đúc thành những giá trị tốt đẹp, cao thượng, đặc sắc nhất, rất nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình, tiến bộ (một con người có văn hoá, một gia đình có văn hoá, một dân tộc có văn hoá; lối sống văn hoá, nếp sống văn hoá, cách ứng xử có văn hoá...).

Nhấn mạnh về những thành tựu văn hóa mà Đảng đã lãnh đạo Nhân dân ta thực hiện được trong suốt những năm qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng còn phân tích về những yếu kém và nguy cơ về văn hóa trên cơ sở am hiểu sâu rộng về lĩnh vực này. Chính vì thế, để tiếp tục xây dựng, giữ gìn, chấn hưng và phát triển nền văn hoá của dân tộc, Tổng Bí thư chỉ ra những cần tập trung thực hiện thật tốt một số nhiệm vụ trọng tâm mà toàn dân tộc Việt Nam cần thực hiện.

Đó là: Khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, tinh thần đoàn kết, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc của toàn dân tộc; xây dựng con người Việt Nam thời kỳ đổi mới, phát triển, hội nhập với những giá trị chuẩn mực phù hợp, gắn với giữ gìn, phát huy giá trị gia đình Việt Nam, hệ giá trị văn hoá, giá trị của quốc gia - dân tộc.

Bên cạnh đó, chúng ta cần kết hợp nhuần nhuyễn những giá trị truyền thống với giá trị thời đại; phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hoá, môi trường văn hoá, đời sống văn hoá; phát huy vai trò chủ thể sáng tạo, chủ thể thụ hưởng văn hoá là Nhân dân; tôn trọng và bảo vệ sự biểu đạt đa dạng của văn hoá, của người dân, các dân tộc, các vùng, miền; chú trọng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị về văn hoá, về đạo đức; kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, để Đảng ta và hệ thống chính trị của nước ta thật sự là đạo đức, là văn minh, tiêu biểu cho lương tri và phẩm giá con người Việt Nam.

Trong thời đại 4.0 và hướng tới tương lai, Việt Nam cần xây dựng môi trường văn hoá số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số, làm cho văn hoá thích nghi, điều tiết sự phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Khẩn trương phát triển các ngành công nghiệp văn hoá, xây dựng thị trường văn hoá lành mạnh.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến tiếp xúc cử tri tại trụ sở quận Đống Đa (Ảnh: TTXVN).

Mảnh đất của thi thư văn hiến

Với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thăng Long - Hà Nội không chỉ anh hùng bất khuất trong chiến đấu giữ nước mà còn là mảnh đất của thi thư văn hiến; một trung tâm phát triển kinh tế mà nét đặc trưng nhất là thương mại thủ công nghiệp và những người khéo tay tài hoa.

Làm thế nào để Hà Nội “viết tiếp những trang sử mới làm rạng rỡ thêm truyền thống 1.000 năm văn hiến và anh hùng của mảnh đất Thăng Long - Hà Nội, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng một nước Việt Nam dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh”… là điều Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn đau đáu.

Trong các bài viết, bài nói chuyện của mình khi nhắc tới Thủ đô Hà Nội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn bày tỏ kỳ vọng về “vị thế trái tim của cả nước, đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa khoa học giáo dục kinh tế và giao lưu và giao dịch quốc tế”, đồng thời mong ước “Xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, thanh lịch, hiện đại, đậm đà bản sắc nghìn năm văn hiến, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân”.

Tổng Bí thư đã đưa ra những định hướng quan trọng nhằm gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống lâu đời của Thủ đô; phát huy truyền thống hào hoa, thanh lịch, văn hiến và anh hùng; đồng thời khuyến khích tiếp tục đổi mới xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, xây dựng con người Thủ đô...

Phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVII năm 2020, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, Hà Nội chưa khi nào có được quy mô, vị thế, tầm vóc và cơ hội phát triển như bây giờ.

Chính vì thế, theo Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu đặt ra đối với Hà Nội cũng không thể như với các địa phương khác, mà phải cao hơn, sâu hơn, mạnh hơn...

Hà Nội phải vừa phát huy bề dày truyền thống vẻ vang và những thành tựu đã đạt được, vừa khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, tận dụng tối đa những thời cơ, vận hội, huy động được nguồn lực tổng hợp và nhất là niềm tin, sự đồng lòng, nhất trí của cán bộ, đảng viên và nhân dân để phục vụ sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đúc kết, bài học thành công của những năm qua, là phải luôn biết tạo ra cơ hội, đón lấy cơ hội để khơi thông lòng yêu nước, ý chí tự cường, tất cả cùng đồng lòng dốc sức cho sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô.

Có thể nói, những định hướng chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chính là nguồn cảm hứng, là kim chỉ Nam tiếp thêm sức mạnh cho Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô trong hành trình xây dựng và phát triển.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV.

Vẻ đẹp không nơi nào có được

Vào dịp Xuân Quý Mão 2023 và chào mừng 93 năm Ngày thành lập Đảng quang vinh (3/2/1930 - 3/2/2023), chiều 19/1/2023 (tức ngày 28 tháng Chạp năm Nhâm Dần), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đến thăm và chúc Tết Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô Hà Nội.

Trong không khí đón Tết, vui Xuân, tại Thủ đô Hà Nội - nơi lắng hồn núi sông ngàn năm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ vui mừng lại được về thăm, chúc Tết Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng xúc động chia sẻ, nói đến Thủ đô Hà Nội, trong lòng mỗi người con đất Việt đều xúc động, tự hào về mảnh đất ngàn năm văn hiến và anh hùng, hào hoa, thanh lịch, Thủ đô của lương tri, phẩm giá con người, Thành phố Vì hòa bình, để rồi "dù có đi bốn phương trời, lòng vẫn nhớ về Hà Nội".

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhắc lại: Trong bài viết đăng trên Báo Nhân Dân số 236 ra ngày đầu tiên Thủ đô được giải phóng (10/10/1954), Bác đã viết: "Cả nước nhìn về Thủ đô ta. Thế giới trông vào Thủ đô ta. Tất cả chúng ta phải ra sức giữ gìn trật tự, an ninh, làm cho Thủ đô ta thành một Thủ đô bình yên, tươi đẹp, mạnh khỏe cả về vật chất và tinh thần". Gần đây, ngày 5/5/2022, Bộ Chính trị đã tiếp tục ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TƯ về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

“Đây chính là sự quan tâm đặc biệt và cũng là yêu cầu, mong muốn, tin tưởng để Hà Nội thực sự phát triển, gương mẫu đi đầu, làm gương cho cả nước, như Bác Hồ từng căn dặn với Thủ đô ta”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Trước đó, phát biểu tại hội nghị tiếp xúc cử tri Đơn vị bầu cử số 1 (các quận Đống Đa, Ba Đình, Hai Bà Trưng) thành phố Hà Nội diễn ra tại trụ sở Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân quận Hai Bà Trưng, ngày 1/7/2023 Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, văn hóa là nguồn sống, nguồn động lực phát triển Hà Nội; phải giữ bằng được những di sản văn hóa cha ông để lại.

Trao đổi với cử tri, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, Hà Nội là Thủ đô, mà Thủ đô là đô thị đứng đầu, chỉ có một, Hà Nội là trung tâm chính trị, trung tâm văn hóa của cả nước. Do đó, người Hà Nội làm sao phải phát huy được truyền thống hào hoa, thanh lịch, văn hiến và anh hùng, Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người; tập trung xây dựng môi trường văn hóa, xây dựng con người, xây dựng môi trường hòa bình ổn định là chức năng rất cơ bản của Thủ đô. Mỗi tỉnh, thành phố có một đặc thù riêng nhưng Hà Nội chỉ có một, vẻ đẹp không nơi nào có được.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị các cấp, các ngành thành phố Hà Nội quán triệt sâu sắc những quan điểm cơ bản này, vận dụng vào thực tiễn để xây dựng Thủ đô xứng đáng là Thủ đô nghìn năm văn hiến và anh hùng, hào hoa và thanh lịch, Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người và nhiều danh hiệu khác nữa.

“Đây là Thủ đô văn hóa, nên các đồng chí phải hết sức chú ý vấn đề văn hóa, đi đứng, ăn uống, đối xử với nhau phải bảo đảm văn hóa. Phải giữ bằng được những di sản văn hóa cha ông để lại, rất nhiều công trình và truyền thống quý báu. Đây là nguồn sống, là nguồn động lực phát triển. Bảo vệ, giữ gìn và phát huy truyền thống đó là trách nhiệm trước hết của thế hệ hôm nay”, đồng chí Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Mỗi cử tri và người dân Thủ đô cũng phải cố gắng theo tinh thần đó, phải xứng đáng là công dân của Thủ đô văn hiến và anh hùng, hào hoa và thanh lịch, đóng góp nhiều cho Trung ương, trước hết là phát triển Thủ đô.