Vụ nước sạch sông Đà: Phải truy đến cùng trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức

Người dân các chung cư chờ lấy nước sạch trong đêm

Xếp hàng trong đêm chờ... nước sạch

Khoảng 1 tuần nay, hàng nghìn người sinh sống tại tòa chung cư HH thuộc khu đô thị Linh Đàm (quận Hoàng Mai, Hà Nội) hoang mang khi nguồn nước máy có mùi khét khó chịu. Những ngày đầu, gia đình bà Vũ Thị Cường (sống tại tòa HH3C) phải mua nước đóng bình để sử dụng, giá rẻ nhất cũng từ 20.000/bình 20 lít. Đến nay, số tiền phải bỏ ra để mua nước đóng chai nấu ăn và tắm cho cháu nhỏ, đã lên tới gần 1 triệu đồng mà nguồn nước sạch vẫn “chưa hẹn ngày về”.

Tốn kém là một nhẽ, cuộc sống của các hộ dân cũng bị đảo lộn vì nước. Trong mỗi bữa cơm hàng ngày, chủ đề xoay quanh vẫn là những băn khoăn về nguồn nước? bao giờ nước sạch trở lại? bao giờ được dùng nước một cách thoải mái?

Trong lúc chờ kết luận của cơ quan chức năng, ban đại diện tại các tòa nhà Khu đô thị HH Linh Đàm đã bỏ tiền mua nước sạch cung cấp cho các hộ dân.

Chiều cứ khoảng 16 giờ, một xe tải mang theo 7 khối nước sạch được đưa đến sảnh chính của khu đô thị. Người dân mang theo đủ loại chai, lọ, bình từ 1,5 đến 20 lít xếp hàng xin nước sạch. Do con cái đi làm chưa về nên ông Minh (60 tuổi, sống tại tầng 31 tòa HH3B) phải tự đi bê bình nước lên nhà. Dù việc bê vác khá vất vả song đối với gia đình ông Minh “ vẫn còn may vì có nước sạch để dùng".

Mới đây, thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung, Công ty nước sạch Hà Nội đã tiến hành hỗ trợ cấp nước sạch cho các hộ dân khu vực bị ảnh hưởng bởi nguồn nước mặt sông Đà với thời gian hỗ trợ 24/24h. Chỉ trong 5 tiếng đồng hồ, Công ty đã tiếp nhận trên 2000 cuộc gọi xin hỗ trợ cấp nước. Trong đêm ngày 15/10, Công ty đã huy động khẩn cấp 7 xe téc của Nước sạch Hà Nội và của Công ty Viwaco để trở cấp nước miễn phí đến cụm dân cư suốt đêm.

Do nhu cầu lớn mà lượng nước cung cấp có hạn, tại một tòa chung cư cao cấp trên đường Hoàng Đạo Thúy (Trung Hòa, Thanh Xuân, Hà Nội), gần 12 giờ đêm, nhiều hộ gia đình vẫn túc trực để nhận nước sạch từ các xe cấp nước. Mọi vật dụng trong nhà đều được người dân đem ra để lấy được càng nhiều nước sạch càng tốt. Nhà trên tầng 26, để lấy được 4 xô nước, ông Nguyễn Văn Tuấn phải mất hơn một giờ đồng hồ đi lên đi xuống, vô cùng mệt mỏi.

Theo Công ty nước sạch Hà Nội, hiện tại, do các lái xe téc đã chạy suốt đêm, lượng xe Công ty hạn chế, khoảng cách di chuyển xa, cộng với giao thông trên đường đông đúc, trong khi nhu cầu gọi hỗ trợ lớn quá tải nên Công ty chỉ cấp nước theo thứ tự cuộc gọi.

Dự kiến, cảnh tượng người dân xếp hàng lấy nước như thời bao cấp chắc sẽ còn diễn ra cho đến khi nguồn nước chính thức được xử lý đảm bảo an toàn.

Làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm minh

Kết quả kiểm tra các mẫu nước của đoàn kiểm tra TP Hà Nội đã xác định mùi “khét” có trong nguồn nước các nhà dân tại các quận: Thanh Xuân, Hoàng Mai, Hà Đông là do chất Styren có từ dầu thải gây ra. Kết hợp với mùi nồng nặc của chất Clo (kết quả xét nghiệm có hàm lượng 0,8mg/l- Nằm trong giới hạn cho phép theo TCVN).

Các mẫu xét nghiệm cũng cho thấy hàm lượng Styren cao hơn giới hạn cho phép (20mg/l) theo QCVN 01:2009/BYT từ 1,3 đến 3,65 lần (tại các vòi hộ gia đình, hàm lượng Styren thấp hơn tại nhà máy và các điểm chứa trung gian).

Việc ô nhiễm nguồn nước cũng được làm rõ là do việc đổ trộm dầu phế thải vào suối, dòng nước chảy ra hồ vào nhà máy mà không được kiểm soát tốt. Hệ quả là nước ô nhiễm chảy vào hệ thống lọc nước của nhà máy rồi vào hệ thống nước sinh hoạt của người dân.

Hiện, UBND TP Hà Nội đã yêu cầu Viwasupco tổ chức khắc phục ngay các chất dầu thải tại khu vực đầu nguồn tại khe núi tại xã Phú Minh, Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình cũng như vùng dầu hiện còn trên hồ Đầm Bài. Đồng thời thực hiện ngay việc súc xả toàn bộ hệ thống nước sạch sông Đà từ Nhà máy, bể chứa, các tuyến đường ống truyền dẫn, phân phối, kể cả các bể chứa khu chung cư, toàn bộ tại các địa bàn người dân sử dụng nước do Công ty cung cấp.Toàn bộ chi phí này do Viwasupco chịu trách nhiệm.

Hà Nội cũng đề nghị công ty chủ động yêu cầu các cán bộ, công nhân khi phát hiện có dấu hiệu váng dầu vào ngày 8/10/2019 nhưng đã không báo cáo, phải có báo cáo giải trình; kiểm tra, rà soát lại quy trình quản lý vận hành nhà máy, làm rõ nguyên nhân các khâu, các bộ phận giám sát chất lượng nguồn nước, nếu các thiết bị này không đạt yêu cầu, cần có kế hoạch thay thế...

Thành phố cũng giao Sở Xây dựng tập hợp hồ sơ, bao gồm các báo cáo của các Công ty Cổ phần Viwaco, Công ty TNHH MTV nước sạch Hà Đông và Công ty Cổ phần nước sạch sông Đà và các nhân viên vận hành nhà máy vào ngày 8/10/2019 đề nghị xử lý đúng theo quy định của pháp luật.

Viwasupco sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào?

Luật sư Trần Tuấn Anh (Giám đốc Công ty luật Minh Bạch) cho rằng Viwasupco đã quá vô cảm trong vụ việc này. Hành vi vô cảm thể hiện trong việc Viwasupco phát hiện việc đổ trộm dầu thải nhưng không báo cáo ai, cũng không có hành động gì liên quan để ngăn chặn số dầu này, cứ để trôi vào nhà máy, dẫn đến nhiễm vào nguồn nước.

Về mặt pháp lý, theo luật sư Trần Tuấn Anh người dân hoàn toàn có thể khởi kiện dân sự để buộc Viwasupco bồi thường toàn bộ thiệt hại do việc kinh doanh nước ô nhiễm. Về hình sự, ông khẳng định cơ quan chức năng có thể truy cứu những người đã đổ dầu thải vào đầu nguồn nước sông Đà về tội gây ô nhiễm môi trường.

Còn theo luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng văn phòng luật Chính pháp), trong vụ việc này, cả người đổ dầu thải ở đầu nguồn nước gây ô nhiễm môi trường lẫn đơn vị cung cấp nước sạch đều phải chịu trách nhiệm đối với thiệt hại của những người dân và chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Đối với những người đổ trộm chất thải nguy hại vào đầu nguồn nước, hành vi này làm ảnh hưởng đến đời sống của hàng nghìn hộ dân. Người vi phạm có thể bị phạt hành chính đến một tỷ đồng. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Gây ô nhiễm môi trường, quy định tại Điều 235 Bộ luật Hình sự. Mức phạt cao nhất lên đến 7 năm tù.

Theo luật sư, đối với đơn vị cung cấp nước sạch, công ty này biết rõ nguồn nước nhiễm bẩn nhưng không báo cáo mà tiếp tục cung cấp nước cho các hộ dân, đó là sự thiếu trách nhiệm, thiếu cái tâm của nghề. Cơ quan chức năng cần làm rõ chất lượng của nguồn nước để làm căn cứ xem xét xử lý trách nhiệm của những người có liên quan.

Trường hợp công ty cấp nước sạch xác định chất lượng nước không đảm bảo, không đủ điều kiện sử dụng mà vẫn bán cho người dân thì cần xử lý theo quy định pháp luật. Tùy thuộc vào mức độ sai phạm và hậu quả xảy ra, hành vi này có thể bị xử lý kỷ luật lãnh đạo, xử phạt hành chính công ty hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Về dân sự, luật sư Cường cho rằng công ty cấp nước sạch phải bồi thường toàn bộ thiệt hại mà người dân hứng chịu khi sử dụng nước ô nhiễm.

Bài liên quan

Hà Nội tiếp nhận 2.000 cuộc điện thoại khẩn xin cấp nước sạch

Thủ tướng yêu cầu điều tra nguyên nhân nước sông Đà ô nhiễm

Hà Nội: Đề nghị điều tra làm rõ hành vi đổ trộm dầu thải gây ô nhiễm nguồn nước mặt sông Đà

Hà Nội hỗ trợ nước sạch miễn phí 24/24h cho các hộ dân bị ảnh hưởng

Viwasupco không báo cáo thành phố do “chất lượng nước vẫn đảm bảo”

Chất styren có trong nước do Viwasupco cung cấp ảnh hưởng sức khoẻ như thế nào?