Sau tự chủ, nhiều trường đại học công lập doanh thu nghìn tỷ

Thông tin này được đưa ra tại Hội nghị tự chủ đại học năm 2022 của Bộ GD&ĐT.

Theo đó, ngày 24/10/2014, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 77/NQ-CP về thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động đối với cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) công lập giai đoạn 2014-2017.

Triển khai Nghị quyết này, hệ thống GDĐH đã có bước tiến dài về lực, các nguồn lực được khơi thông và năng lực của cơ sở đào tạo được phát huy tối đa. Hiện nay, đã có 142/232 trường đại học đủ điều kiện tự chủ theo quy định của Luật GDĐH (được sửa đổi, bổ sung năm 2018).

Toàn cảnh hội nghị

"Việc thực hiện tự chủ của các trường đạt một số kết quả nhất định, chuyển biến tích cực cả về nhận thức lẫn công tác thực hiện", Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn đánh giá.

Về nhân lực, từ thời điểm được giao thí điểm tự chủ, các trường đã từng bước hình thành cơ cấu nhân lực phù hợp. Các trường có chính sách cạnh tranh, thu hút giảng viên giỏi chuyên môn và khả năng nghiên cứu khoa học. Tỷ lệ giảng viên trình độ tiến sĩ ngày một tăng, từ 25% năm 2018 lên trên 31% năm 2021.

Về tài chính, đến thời điểm hiện tại 32.76% trường đại học tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (nhóm 1); 13.79% trường tự bảo đảm chi thường xuyên (nhóm 2).

Về nâng cao năng lực tài chính của cơ sở, từ 2018 đến 2021, tổng thu của các cơ sở GDĐH tự chủ đa phần tăng lên, tổng thu ngoài ngân sách Nhà nước cấp chi thường xuyên cũng tăng.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn phát biểu tại hội nghị

Nếu năm 2018, tỷ lệ giảng viên thu nhập dưới 100 triệu/năm chiếm 26,2% thì năm 2021 chỉ còn 12,7%; năm 2018 tỷ lệ giảng viên thu nhập dưới 150 triệu/năm là 57,5% thì năm 2021 con số này giảm còn 46,3%/ năm.

Trong khi đó, sau 3 năm tự chủ (2018 - 2021), giảng viên thu nhập trên 200 triệu/năm tăng từ 19,4% lên 31,34%; thu nhập trên 300 triệu trở lên tăng từ 0,75% lên 5,97%.

Với 23 trường thí điểm tự chủ đầu tiên, trong giai đoạn 2018 - 2021, thu nhập giảng viên tăng trung bình 26,1%; thu nhập cán bộ quản lý tăng trung bình 24,5%.

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, cả nước có 5 trường đại học tự chủ đạt mức doanh thu cao nhất (trên 1.000 tỷ đồng năm) trong đó 2 đơn vị là trường công lập gồm: Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Kinh tế TP HCM và 3 trường tư gồm: Đại học FPT, Đại học Văn Lang, và Đại học Công nghệ TP HCM.

Đáng chú ý, Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học Kinh tế TP HCM đều là trường đầu tiên thực hiện thí điểm tự chủ theo Nghị quyết số 77.

Nếu tính danh sách 30 trường có tổng thu cao nhất năm 2021 thì 14 trường trong danh sách các trường thí điểm tự chủ đầu tiên theo Nghị quyết số 77.

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho rằng, cơ chế thí điểm tự chủ tạo điều kiện cho các trường chủ động trong công tác xây dựng kế hoạch tài chính và dự toán ngân sách ngắn hạn, trung hạn, dài hạn. Các trường chủ động trong quản lý, sử dụng các nguồn tài chính để triển khai thực hiện các nhiệm vụ của trường, bảo đảm sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn kinh phí.

Không chỉ vậy, tự chủ đại học tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh; thúc đẩy các trường đầu tư vào điều kiện bảo đảm và nâng cao chất lượng đào tạo để cạnh tranh trong tuyển sinh, thu hút sinh viên giỏi; Hướng tới thực chất và phát triển bền vững.

Số liệu thống kê cho thấy, quy mô tuyển sinh sinh viên hệ đại trà có xu hướng giảm, tăng quy mô tuyển sinh các chương trình đào tạo tiên tiến, đào tạo chất lượng cao, liên kết đào tạo với nước ngoài và đào tạo bằng tiếng Anh. Đổi mới thi và tuyển sinh trung thực, khách quan nhưng nhẹ nhàng, giảm áp lực, tốn kém; từ năm 2019-2021, các trường có nhiều phương thức để tuyển sinh.