Quảng Nam: Cần làm rõ có hay không hành vi trốn thuế trong chuyển nhượng đất nền?

Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) huyện Núi Thành đã có quyết định kháng nghị toàn bộ Bản án sơ thẩm số 01/2023/KDTM-TS ngày 31/5/2023 của Tòa án Nhân dân huyện Núi Thành

Ngày 13/9/2023 tới, Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh Quảng Nam sẽ đưa ra xét xử phúc thẩm vụ án “Kinh doanh thương mại” giữa Công ty TNHH Phú Long (Công ty Phú Long - nguyên đơn) và Công ty CP Thương mại dịch vụ văn hóa sự kiện Việt (Công ty D.A.C - bị đơn), liên quan đến mua bán đất nền tại dự án đầu tư xây dựng nhà ở khu dân cư Tam Anh Nam, huyện Núi Thành (giai đoạn 3).

Nhiều vấn đề chưa được làm rõ tại phiên sơ thẩm

Trước đó, Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) huyện Núi Thành đã có quyết định kháng nghị toàn bộ Bản án sơ thẩm số 01/2023/KDTM-TS ngày 31/5/2023 của Tòa án Nhân dân huyện Núi Thành. Theo đó: Bản án của Tòa án Nhân dân huyện Núi Thành tuyên xử đã để xảy ra những vi phạm nghiêm trọng cả về mặt tố tụng và nội dung, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên đương sự và khách hàng đã nộp đủ số tiền nhận chuyển nhượng đất. Đồng thời, bản án sẽ không thể tổ chức thi hành trên thực tế. Về phía bị đơn là Công ty D.A.C cũng đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm trên.

Theo kháng nghị của VKSND huyện Núi Thành: Công ty Vgroup có yêu cầu độc lập buộc Công ty Phú Long thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất 77 lô đã hoàn thành thanh toán để sang tên và hoàn tất thủ tục bàn giao giấy chứng nhận quyền sử dựng đất cho khách hàng.

Do đó, trong trường hợp Công ty Phú Long không thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho khách hàng thì đề nghị Tòa án buộc Công ty Phú Long phải hoàn trả cho Công ty Vgroup 73.265.678.000 đồng; Đồng thời phải trả tiền lãi cho số tiền đã nhận thanh toán.

Trên thực tế, theo đúng thỏa thuận thì Công ty Phú Long phải ra đủ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ) tương ứng với 77 lô đất cho khách hàng của Công ty Vgroup nhưng mới chỉ có 19 sổ, còn lại 58 sổ chưa ra.

Trong 58 sổ chưa ra tương ứng với 58 lô đất, Tòa án chỉ chấp nhận một phần yêu cầu của Vgroup, buộc phú Long ra 39/58 sổ cho Vgroup, còn lại 19 sổ tương ứng sổ 19 lô đất nền trong khi Vgroup đã nộp đủ 100% giá trị của Công ty Phú Long.

VKSND huyện Núi Thành nhận định: Việc Tòa án không xem xét buộc Công ty Phú Long phải trả lại số tiền đã nhận thanh toán của 19 lô đất nền là không xem xét giải quyết hết các yêu cầu độc lập của Công ty Vgroup; Ảnh hưởng đến quyền lợi của Công ty Vgroup.

Dự án đầu tư xây dựng nhà ở Khu dân cư Tam Anh Nam (giai đoạn 3) đang tranh chấp

VKSND huyện Núi Thành cho rằng: Tại mục 4.1 của Hợp đồng 17 thể hiện, Công ty Phú Long phải “đảm bảo tiền ra sổ cho các sản phẩm của bên Công ty D.A.C yêu cầu chậm nhất là 30 ngày sau khi khách hàng ký hợp đồng chuyển nhượng đã công chứng và cung cấp đầy đủ các giấy tờ nhân thân cần thiết…”.

Công ty Phú Long đã nhận đủ tiền 100% đối với 79 lô đất nền (2 lô của D.A.C chuyển tiền trực tiếp và 77 lô do Vgroup chuyển tiền trực tiếp) nhưng đến nay Công ty Phú Long chỉ mới ra được 19 sổ (là 19 lô/77 lô đất nền mà Vgroup chuyển tiền), còn 58 lô đất nền chưa ra sổ cho khách hàng.

Cũng theo VKSND huyện Núi Thành, Công ty Phú Long cũng có lỗi trong việc chấm dứt hợp đồng giữa hai bên. Tuy nhiên, Tòa án không xem xét đến trách nhiệm bồi thường của Công ty Phú Long đối với Công ty D.A.C và khách hàng của bên B (trong đó có Vgroup và khách hàng giao dịch trực tiếp Vgroup).

Ngoài ra, Công ty D.A.C cho rằng, đây là "tranh chấp hợp đồng thương mại" giữa 2 pháp nhân nhưng không được xét xử đúng Luật Kinh doanh thương mại. Bên cạnh đó, việc Công ty Phú Long thừa nhận đã nhận của Công ty D.A.C hơn 75 tỷ đồng theo hợp đồng mua bán số 17, đồng nghĩa 105 lô đất đã được thanh toán 72%.

Do đó, việc tòa chấp nhận cho Công ty Phú Long đơn phương chấm dứt hợp đồng số 17 khi bên mua đã thanh toán hơn 70% giá trị hợp đồng là không đúng quy định của pháp luật, không đúng quy định của hợp đồng đã kí giữa các bên.

Cũng theo Công ty D.A.C, Tòa án cấp sơ thẩm quyết định phạt Công ty D.A.C 20% trên tổng giá trị hợp đồng, tương ứng 21 tỷ là hoàn toàn thiếu căn cứ pháp luật, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công ty này.

Kháng nghị của VKSND huyện Núi Thành

Cần làm rõ có hay không hành vi trốn thuế?

Liên quan đến vụ án “Kinh doanh thương mại” giữa Công ty Phú Long và Công ty D.A.C, trong quá trình giải quyết vụ án, phía bị đơn là Công ty D.A.C đã yêu cầu các cơ quan chức năng liên quan của tỉnh Quảng Nam làm rõ việc có hay không hành vi trốn thuế của Công ty Phú Long?

Theo đó ngày 5/5/2023, đại diện pháp luật của Công ty D.A.C đã có văn bản gửi đến Cục Thuế tỉnh Quảng Nam về việc chuyển quyền sử dụng đất kê khai giá thấp hơn giá thực tế của Công ty Phú Long, có dấu hiệu thất thu thuế Nhà nước.

Đơn của Công ty D.A.C cho rằng, ngày 7/10/2020, Công ty D.A.C ký Hợp đồng mua bán số 17/HĐMB/PL-D.A.C với Công ty Phú Long để mua sản phẩm đất nền dự án đầu tư xây dựng nhà ở Khu dân cư Tam Anh Nam (giai đoạn 3). Sản phẩm là 105 lô đất nền có đơn giá từng lô và phụ lục hợp đồng kèm theo với tổng giá trị là 105 tỷ đồng.

Đến nay, Công ty TNHH Phú Long đã nhận của Công ty D.A.C số tiền là 75.695.912.820 đồng/105 tỷ đồng nhưng mới ra được 19 sổ, giao cho D.A.C 4 sổ, 15 sổ còn lại Công ty Phú Long đang giữ. Trong 19 sổ mà Công ty Phú Long bán cho Công ty D.A.C có giá ký kết trên hợp đồng chuyển nhượng theo từng lô (trung bình hơn 6,3 triệu đồng/m2).

Sau đó, công ty này ra từng sổ lẻ công chứng chuyển nhượng cho khách hàng có giá trị thấp hơn so với giá thực tế trên hợp đồng trước đó đã bán cho Công ty D.A.C, làm thất thu thuế Nhà nước.

Ngày 22/8/2023, Cục Thuế tỉnh Quảng Nam có văn bản Thông báo về kết luận đơn tố cáo, do Phó Cục trưởng Cục Thuế Quảng Nam Lương Đình Đường kí.

Thông báo cho biết: “Công ty Phú Long đã kê khai doanh thu tính thuế GTGT; Thuế TNDN của 19 lô đất thuộc khu dân cư Tam Anh Nam giai đoạn 3 đúng trên giá trị ghi trong Phụ lục Hợp đồng số 17/HĐMB/PL-D.A.C kí ngày 7/10/2020 giữa Công ty Phú Long và Công ty D.A.C.

Do đó, Công ty Phú Long không có hành vi trốn thuế đối với việc chuyển nhượng 19 lô đất nêu trên”.

Cục Thuế Quảng khẳng định, Công ty Phú Long không có hành vi trốn thuế

Qua tìm hiểu của phóng viên, giá đất mà Công ty Phú Long chuyển nhượng cho các khách hàng tại Văn phòng Công chứng Đinh Xuân Nghiêm (số 164 Nguyễn Văn Linh, thị trấn Núi Thành, tỉnh Quảng Nam), điển hình như: Ông Nguyễn Văn Tùng (3.270.000 đồng/m2, Thửa 943, Lô B6-8); Ông Vương Quốc Thắng (1.815.000 đồng/m2, Thửa 1086, Lô A16-40); Bà Huỳnh Thị Hồng (2.315.000 đồng/m2, Thửa 1211, Lô A20-7); Ông Huỳnh Trọng Trí (1.815.000 đồng/m2, Thửa 952, Lô B6-24); Ông Lê Công Duẩn (1.815.000 đồng/m2, Thửa 1167, Lô A19-8) hay trường hợp bà Đỗ Thị Xuân Hoa cũng có giá 1.815.000 đồng/m2… Mức giá này đã bao gồm thuế VAT.

Trong khi đó, Phụ lục Hợp đồng số 17/HĐMB/PL-D.A.C kí ngày 7/10/2020 giữa Công ty Phú Long và D.A.C thể hiện giá chuyển nhượng: 16.532,48m2 = 105 tỷ đồng.

Như vậy, giá trung bình là 6.350.000 đồng/m2, so sánh với giá thể hiện trên hợp đồng công chứng chuyển nhượng của Công ty Phú Long cho khách hàng thấp hơn giá trong Phụ lục Hợp đồng số 17/HĐMB/PL-D.A.C nhiều lần.

Hợp đồng chuyển nhượng của Công ty Phú Long cho bà Đỗ Thị Xuân Hoa có giá 282.595.500 đồng/155,7m2, trung bình 1.815.000 đồng/m2

Đặc biệt, trường hợp của ông Vương Quốc Thắng nhận chuyển nhượng của Công ty Phú Long tại Văn phòng Công chứng đã bao gồm VAT chỉ có giá 1.815.000 đồng/m2 (Thửa 1086, Lô A16-40), ông Huỳnh Trọng Trí nhận chuyển nhượng với giá 1.815.000 đồng/m2 (Thửa đất 952, Lô B6-24), ông Lê Công Duẩn 1.815.000 đồng/m2 (Thửa 1167, Lô A19-8), bà Đỗ Thị Xuân Hoa cũng đồng giá…

Trong khi đó, tại Quyết định số 726 /QĐ-UBND ngày 18/3/2020 của UBND tỉnh Quảng Nam về phê duyệt giá đất tái định cư tại dự án đầu tư xây dựng nhà ở khu dân cư Tam Anh Nam (giai đoạn 3) gồm 30 lô, có giá thấp nhất là 1.8.20.000 đồng/m2, cao nhất là 2.050.000 đồng/m2.

Như vậy, giá Công ty Phú Long chuyển nhượng cho ông Thắng, ông Trí, ông Duẩn, bà Hoa… là 1.815.000 đồng/m2 đã có sự chênh lệnh so với giá thấp nhất là 1.820.000 đồng/m2 mà UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt là điều khó hiểu.

Trao đổi với PV báo Tuổi trẻ Thủ đô về những thắc mắc này, ông Nguyễn Văn Tiếp, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Quảng Nam cho biết, ông đã giao cho một Cục phó giải quyết và chưa nắm được cụ thể nội dung và trả lời sau.

Quyết định số 726 /QĐ-UBND ngày 18/3/2020 của UBND tỉnh Quảng Nam về phê duyệt giá đất tái định cư tại dự án Đầu tư xây dựng nhà ở Khu dân cư Tam Anh Nam (giai đoạn 3)

Bị đơn khiếu nại đến Tổng cục Thuế Việt Nam

Không đồng tình với Thông báo kết luận của Cục Thuế Quảng Nam, Công ty D.A.C đã có đơn khiếu nại về việc trả lời phản ánh không xác đáng của Cục Thuế Quảng Nam có thể gây thất thu ngân sách Nhà nước gửi Thanh tra Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế.

Nội dung đơn của Công ty D.A.C đề nghị Tổng Cục Thuế làm rõ việc 19 giấy chứng nhận quyền sở hữu đất đã ra tên cho khách hàng bị chênh lệch giá bán khi đối chiếu từ các hợp đồng công chứng mà Công ty Phú Long đã ký với Công ty DAC nhưng Cục Thuế Quảng Nam khẳng định là Công ty Phú Long kê khai đúng giá, tuy nhiên không kèm theo chứng từ, tài liệu chứng minh.

Bên cạnh đó, số tiền hơn 70 tỷ đồng mà Công ty D.A.C đã nộp cho Công ty Phú Long tương ứng với số lô đất nhưng đến nay Công ty TNHH Phú Long vẫn không xuất hóa đơn bán hàng cho Công ty D.A.C. Do vậy, doanh nghiệp chưa thể kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp là đúng hay sai và cách giải quyết sẽ như thế nào? Tuy nhiên, Cục thuế Quảng Nam không trả lời nội dung này.

Công ty D.A.C đã có đơn khiếu nại về việc trả lời phản ánh không xác đáng của Cục Thuế Quảng Nam có thể gây thất thu ngân sách Nhà nước gửi Thanh tra Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế

Nội dung khiếu nại của D.A.C còn cho biết, trước đó do chưa hiểu hết quy định pháp luật về thuế nên Công ty D.A.C đã chuyển tiền mua đất theo hợp đồng nêu trên vào tài khoản cá nhân của ông Nguyễn Văn Thân (đại diện pháp luật của Công ty Phú Long).

Tuy nhiên, sau khi được các bộ phận cơ quan chuyên môn đến kế toán thuế tư vấn, công ty nhận thấy không đúng nên đã yêu cầu ông Nguyễn Văn Thân chuyển tiền trả lại để công ty chuyển đúng vào tài khoản của Công ty Phú Long. Tuy nhiên, ông Thân không thực hiện thì có đúng với quy định pháp luật hay không? Nội dung này Cục thuế Quảng Nam cũng không trả lời cho doanh nghiệp.

"Theo quy định Luật Thuế, số tiền chuyển trên 20.000.000 đồng thì buộc phải xuất hóa đơn theo quy định. Do vậy, Tòa án đã nhận định và yêu cầu D.A.C có đơn để Tòa án tiến hành thu thập chứng cứ", đại diện D.A.C nói.

Công ty D.A.C cho biết, doanh nghiệp hiện không có cách gì khai thuế và sẽ ảnh hưởng về sau này. Nếu 75 tỷ đồng được Công ty Phú Long xuất hóa đơn thì D.A.C đã kê khai thuế cách đây 3 năm. Do đó, riêng phần thuế VAT đang thất thu hiện nay là khoảng 7,5 tỷ đồng trong 3 năm qua nếu tính thêm lãi thì khoảng 2,1 tỷ đồng.

Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, nếu lãi khoảng 4,5 triệu đồng/m2 thì doanh nghiệp phải đóng 900 ngàn đồng/m2 × (75 tỷ × 6,3 triệu đồng/m2 = 11.904m2) = 10,7 tỷ đồng. Như vậy, thuế thất thu thêm 10,7 tỷ đồng nhân cho 3 năm tiền lãi khoảng 3 tỷ đồng. Cộng các khoản lại có thể khiến Nhà nước thất thuế là: 7,5 tỷ đồng + 2,1 tỷ đồng + 10,7 tỷ đồng + 3 tỷ đồng = 23 tỷ đồng.