Nhiễm ký sinh trùng vì thích ăn các món tái đặc sản

Phát hiện chi chít ký sinh trùng trong não và cơ

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận người đàn ông trung niên trú tại Vĩnh Phúc tới khám bệnh vì có dấu hiệu đau đầu, chóng mặt, kéo dài một tuần.

Ngay lập tức, các bác sĩ đã chỉ định cho bệnh nhân làm các xét nghiệm và chiếu chụp. Trên phim chụp, bác sĩ thấy bệnh nhân nhiễm nhiều loại giun sán, đặc biệt là sán dây, ở cả não và trong cơ.

Bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: "Bệnh nhân này có sở thích ăn những món tái, sống như: Gỏi cá, rau sống và tiết canh, đều là các món đặc sản, nhiều người yêu thích.

Trước đó, bệnh nhân đã có 3 đợt điều trị sán cơ và sán não. Thói quen ăn uống trên là con đường đưa các loại giun sán thâm nhập vào cơ thể người đàn ông".

Hình ảnh sán trong cơ của bệnh nhân (Ảnh: BVCC)

Khi bị sán, nếu sán cư trú trong não (gặp ở 60-96% trường hợp), có thể dẫn đến các nhóm bệnh thần kinh như nhức đầu (48,4%), động kinh (6,2%), rối loạn tâm thần (5,2%), rối loạn thị giác (15,6%), suy nhược cơ thể - giảm trí nhớ (28,1%), co giật cơ (34,3%).

Ngoài ra, thể ấu trùng dưới da và trong cơ chiếm 18,57%, chủ yếu ở cơ hoành, cơ lưỡi, cơ delta, vùng thân, vùng chi và cổ, dưới da đầu...

Theo bác sĩ, không ít bệnh nhân cho rằng tiết canh lợn, vịt, gà ở quê, nhà nuôi là sạch nên vẫn thoải mái ăn. Họ không biết rằng kể cả lợn, gà, vịt nuôi ở quê, nhà nuôi cũng hoàn toàn có nguy cơ lây nhiễm sán và các mầm bệnh nguy hiểm khác như: tiêu chảy, tả, lị, liên cầu khuẩn…

Ngoài ra, việc ăn các loại rau sống, đặc biệt là những loại rau thủy sinh (rau cần, rau muống..) có nguy cơ nhiễm loại giun, sán nguy hiểm đặc biệt cao.

Trong môi trường tự nhiên, ấu trùng đuôi và nang trùng sán lá gan lớn bám vào rau thủy sinh hoặc bơi trong nước. Nếu con người ăn sống các loại rau mọc dưới nước như: rau ngổ, rau rút, rau cần, cải xoong… hoặc uống nước lã có nhiễm ấu trùng sán sẽ có nguy cơ mắc bệnh.

Nhiễm giun sán tàn phá cơ thể như thế nào?

Thông qua đường tiêu hóa, ấu trùng sán lá gan lớn vào dạ dày, xuống tá tràng, tự tách vỏ và xuyên qua thành tá tràng vào khoang phúc mạc đến gan, đục thủng bao gan và xâm nhập vào nhu mô gan gây tổn thương gan. Đây cũng chính là giai đoạn kích thích cơ thể phản ứng miễn dịch mạnh nhất.

Sán lá gan lớn ký sinh chủ yếu ở mô gan nhưng trong giai đoạn xâm nhập sán có thể di chuyển lạc chỗ và gây các tổn thương ở các cơ quan khác như thành ruột, thành dạ dày, thành bụng, đôi khi có trong bao khớp.

Thực phẩm sống chứa nhiều trứng giun, sán.

Sau giai đoạn xâm nhập vào nhu mô gan từ 2-3 tháng, sán xâm nhập vào đường mật, trưởng thành và đẻ trứng. Tại đây, sán trưởng thành có thể ký sinh và gây bệnh trong nhiều năm (có thể tới 10 năm) nếu không được phát hiện và điều trị.

Hầu hết giun sán hoặc trứng, ấu trùng của chúng đều bị tiêu diệt ở nhiệt độ sôi của nước. Chẳng hạn, ấu trùng giun anisakia trong cá biển bị chết khi nấu ở nhiệt độ 60 độ C hoặc làm lạnh đến âm 20 độ C trong 3-7 ngày nhưng chúng không chết khi ngâm muối, tẩm nước sốt. Vì vậy, biện pháp phòng bệnh tốt nhất là ăn chín uống sôi.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, bệnh sán lá gan lớn là bệnh ký sinh trùng do một số loài sán lá gan thuộc họ Fasciolidae gây nên những tổn thương, ổ áp xe tại gan hoặc các cơ quan khác khi ký sinh lạc chỗ.

Các biểu hiện lâm sàng của bệnh do sán lá gan lớn gây nên thường không đặc hiệu, tùy thuộc vào giai đoạn phát triển và vị trí sán ký sinh, số lượng ấu trùng sán xâm nhập vào cơ thể người. Giai đoạn cấp tính: Bệnh nhân thường có sốt, đau hạ sườn phải và đau bụng.

Giai đoạn mãn tính: Bệnh nhân thường các triệu chứng không còn điển hình nên dễ nhầm với bệnh khác với các dấu hiệu (khó chịu vùng dạ dày, đau hạ sườn phải hoặc thượng vị, viêm mật, đường mật, sỏi túi mật, gan luôn luôn to, có thể không đau khi sờ).

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế chỉ rõ 4 triệu chứng lâm sàng điển hình của bệnh này như sau: Bệnh nhân chủ yếu là đau tức vùng gan, ậm ạch khó tiêu hoặc đôi khi đau thượng vị; có thể kèm theo tình trạng nhiễm trùng nhiễm độc, sốt kéo dài.

Một số trường hợp rối loạn tiêu hóa, kém ăn, sụt cân, sẩn ngứa/mề đay; có trường hợp không có triệu chứng, chỉ phát hiện khối u trong gan khi khám sức khỏe hay khám bệnh khác, sau đó mới xác định do sán lá gan lớn.

Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu, người dân nên giữ môi trường sống sạch sẽ, ăn uống hợp vệ sinh, không ăn thức ăn chưa nấu chín như gỏi cá, tiết canh; luôn rửa tay sạch với xà phòng trước và sau khi đi vệ sinh; hạn chế thả rông lợn, nếu nuôi lợn phải tuân thủ những quy trình xử lý phân, hay ngăn cách địa điểm nuôi với môi trường sống; tẩy giun sán định kỳ.

Ngoài ra, bác sĩ lưu ý, khi thấy trong người có các biểu hiện như đau nhức đầu liên tục, chóng mặt, mất ngủ, người dân cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị.