Lừa đảo qua mạng ngày càng tăng, làm gì để phòng tránh?

Mới đây, Công an TP Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) đã khởi tố 2 vụ án "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", trong đó có 2 người dân bị lừa mất hơn 10 tỷ đồng. Đáng lưu ý, những nạn nhân mất tiền chỉ bằng vài thủ thuật đơn giản là chuyển khoản qua đường link giả mạo do đối tượng lập ra.

Hay như tháng 7/2024 vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh đã phát hiện và bắt giữ 1 đối tượng lừa đảo có sử dụng hình ảnh giả mạo hóa đơn chuyển tiền (bill). Mở rộng điều tra, Phòng Cảnh sát hình sự đã bắt giữ nhiều đối tượng trong đường dây bán những hình ảnh giả mạo hóa đơn chuyển tiền để thực hiện các hình vi lừa đảo.

Theo Bộ Công an, trong năm 2023, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 7.100 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trong đó hơn 3.200 vụ lừa đảo trên không gian mạng và từ đầu năm 2024 đến nay đã phát hiện, xử lý hơn 3.900 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trong đó hơn 2.500 vụ lừa đảo trên không gian mạng.

Nhiều người mất hàng tỷ đồng mới nhận ra mình đã bị lừa (Ảnh minh họa)

Thượng tá Nguyễn Thăng Long, Phó trưởng Phòng Tham mưu Công an TP Hồ Chí Minh nhận định, các đối tượng lừa đảo qua mạng ngày càng tinh vi hơn, các thủ đoạn lừa đảo cũng thường xuyên thay đổi để qua mặt cơ quan chức năng, ví như: Mời nâng cấp thẻ tín dụng; vay tiền trực tuyến với thủ tục dễ dàng, lãi suất thấp; thông báo tài khoản ngân hàng phát sinh giao dịch đáng ngờ; hướng dẫn cập nhật sinh trắc học, thông tin tài khoản…

Đáng chú ý, hiện nay nhiều đối tượng còn dẫn dụ nạn nhân cài đặt ứng dụng giả mạo trên điện thoại thông minh; các ứng dụng này có chứa mã độc và chiếm quyền điều khiển điện thoại để đánh cắp thông tin sau đó thực hiện việc chuyển tiền trực tuyến để chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.

Một hình thức lừa đảo qua mạng gần đây đang nổi lên là làm giả các hoá đơn chuyển tiền (bill), sau đó chiếm đoạt các hàng hoá của nạn nhân (dù tiền chưa vào tài khoản người bán) hoặc thông báo việc chuyển dư tiền để nhờ nạn nhân mua giúp các loại hàng hóa ở các doanh nghiệp khác, kèm số điện thoại liên hệ (nhưng thực chất là do các đối tượng đóng giả).

Theo Thượng tá Nguyễn Thăng Long, các đối tượng đang áp dụng các thủ đoạn của tội phạm liên quan lĩnh vực tài chính, ngân hàng thường sử dụng như: Tạo lập các trang web, ứng dụng, trang mạng xã hội mạo danh tổ chức ngân hàng và các tổ chức tài chính, đơn vị trung gian thanh toán...

Thượng tá Nguyễn Thăng Long, Phó trưởng Phòng Tham mưu Công an TP Hồ Chí Minh

Công an TP Hồ Chí Minh khuyến cáo mọi người cần thường xuyên nâng cao nhận thức về các phương thức, thủ đoạn lừa đảo trực tuyến thông qua nội dung tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, các trang mạng xã hội chính thống của cơ quan Nhà nước...

Đồng thời, người dân cần chú ý bảo vệ thông tin, dữ liệu cá nhân trong quá trình tham gia các hoạt động trên môi trường mạng; tuyệt đối không truy cập vào các đường dẫn (link) website không rõ nguồn gốc; chỉ cài đặt các ứng dụng trực tuyến từ các nguồn chính thức của hệ điều hành điện thoại (Appstore của IOS hay CH Play của Android).

Khi gặp những tình huống yêu cầu thực hiện các hoạt động liên quan các loại tài khoản hay cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại dùng để đăng ký tài khoản và yêu cầu chuyển khoản… người dân phải hết sức cảnh giác, lưu ý, kiểm tra kỹ tất cả các thông tin liên quan trước khi thực hiện việc giao dịch.

Sẽ có ứng dụng giúp người dân phòng tránh lừa đảo trực tuyến Giữa năm 2024, Công an TP Hồ Chí Minh cho biết sẽ cho ra mắt ứng dụng (app) an ninh trật tự, cài đặt được ngay trên các thiết bị thông minh của người dân. Ứng dụng này sẽ cung cấp thông tin cho người dùng, giúp họ nhận diện các hành vi, thủ đoạn của các loại tội phạm lợi dụng công nghệ thông tin để lừa đảo. Ngoài ra, app này cũng tích hợp với Help 114 để trang bị thêm kỹ năng phòng cháy chữa cháy cho mọi người.