Làm sao để đảm bảo an toàn tài chính, an sinh xã hội cho lao động khi về già?

Ồ ạt rút BHXH một lần, vay tiền để trang trải cuộc sống

Theo TS Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, từ đầu năm đến nay, sự dịch chuyển lao động đang tiến triển tích cực, lao động trong khu vực dịch vụ tăng 39%, công nghiệp và xây dựng tăng 34%. Tình trạng thiếu việc làm cũng đã giảm so với thời gian trước. Thu nhập người lao động cũng tăng so với quý trước dù chưa đáng kể, hiện khoảng 6,4 triệu đồng/tháng. Với mức thu nhập thấp như hiện nay người lao động vẫn không đủ để trang trải cuộc sống, vì vậy mới xảy ra nhiều hệ lụy.

Hội thảo "Tương lai nào cho người lao động nhìn từ góc độ an toàn tài chính và an sinh xã hội?" do báo Tiền Phong tổ chức tại TP Hồ Chí Minh vào ngày 10/6

"Một thực trạng đáng lo ngại là theo đánh giá chung của ngành Lao động, hiện có 11% công nhân lao động thường xuyên phải vay tiền để sinh hoạt hằng tháng, 36% số công nhân lao động thỉnh thoảng phải vay tiền để chi tiêu sinh hoạt, khám chữa bệnh… Mặt khác, công nhân lao động làm việc với cường độ cao, kéo dài nhưng tiền lương không cao. Người lao động nếu không làm thêm giờ thì không đủ sống, tương lai bấp bênh", TS Vũ Minh Tiến cho biết thêm.

Chia sẻ về nỗi lo của người lao động, ông Phạm Quang Anh, Giám đốc Công ty Cổ phần Quốc tế Dony cho biết, câu chuyện lo lắng về đời sống, về việc làm của người lao động là nỗi lo muôn thuở. Hiện nay, nỗi lo chính của người lao động không chỉ là lương cao hay lương thấp mà còn là lo công việc không ổn định sau giai đoạn đại dịch. Vì vậy, sau dịch mới có tình trạng nhiều người lao động chọn giải pháp rút sổ BHXH một lần để có đồng vốn làm ăn.

Tương tự, theo nhà báo Vũ Tiến, Phó Tổng Biên tập báo Tiền Phong: An toàn tài chính và an sinh xã hội cho người lao động là vấn đề cấp thiết, nhất là trong bối cảnh đời sống có rất nhiều biến động, rủi ro về việc làm, thu nhập, sức khỏe…

Tuy nhiên, sau đợt dịch bệnh vừa qua, nhiều người lao động, đặc biệt ở khu vực đô thị và khu vực công nghiệp tập trung đang gặp rất nhiều khó khăn và những khó khăn này còn được dự báo kéo dài trong tương lai. Do gặp khó khăn trong cuộc sống nên mới xảy ra tình trạng người dân ồ ạt rút sổ BHXH một lần nhằm có tiền trang trải cuộc sống hàng ngày...

Hỗ trợ trẻ em con công nhân

PGS.TS Giang Thanh Long, Viện trưởng Viện Chính sách Công và Quản lý, trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho biết, qua khảo sát mới đây của các đơn vị cho biết, độ tuổi rút BHXH một lần ở Việt Nam ngày càng trẻ hóa, trung bình dưới 40 tuổi và hầu hết ở các doanh nghiệp ngoài Nhà nước.

Vì vậy, để hạn chế rút BHXH một lần, chúng ta cần phải có chính sách hỗ trợ trẻ em, con em của người lao động là điều rất quan trọng. Dẫn chứng một số nước Châu Phi cho thấy, việc hỗ trợ trẻ em giúp cho các gia đình bớt đi gánh nặng, bố mẹ trẻ sẽ có nguồn lực để tham gia BHXH; Hay như Thái Lan hiện cũng đang thúc đẩy phát triển quỹ an sinh xã hội, hỗ trợ cho trẻ em mới sinh ra trong mỗi gia đình và mỗi hộ gia đình được hỗ trợ 2 trẻ em, đảm bảo vấn đề nuôi con cái trong thời gian đầu, để bố mẹ trẻ có thu nhập thấp có thể tham gia BHXH.

“Việc rút bảo hiểm một lần là quyền của người lao động nhưng chúng ta có thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người lao động hiểu là khi rút 1 lần thì gây ra bất lợi kép về hiện tại và tương lai. Cụ thể khi rút BHXH một lần thì người lao động không còn được hưởng các chế độ ngắn hạn và tương lai không còn được đảm bảo khi về già. Mặt khác, để đảm bảo an sinh xã hội khi về già thì ngay từ khi còn trẻ, người lao động cần phải tham gia BHXH để tích lũy cho chính mình và sau này tránh phụ thuộc vào nguồn thu nhập của người khác”, PGS.TS Giang Thanh Long nói.

Theo thống kê của ngành BHXH Việt Nam, hiện cả nước có khoảng 50 triệu người lao động đang tham gia BHXH, tăng nhẹ so với năm ngoái. TS Vũ Minh Tiến cho biết thêm, để đảm bảo các chế độ cho người lao động khi tham gia BHXH khi về hưu, các cơ quan, đơn vị cần tuyên truyền đúng đắn cho người dân để hiểu, đặc biệt là về những thiệt thòi khi rút BHXH một lần. Mặt khác, các cơ quan chức năng cũng cần thay đổi chính sách để đảm bảo an sinh, việc làm cho người lao động hơn.

Ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng ban Chính sách Pháp luật, LĐLĐ TP Hồ Chí Minh phát biểu tại hội thảo

Ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng ban Chính sách Pháp luật, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP Hồ Chí Minh cho biết, sắp tới đơn vị này sẽ kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định điều chỉnh tăng tiền lương tối thiểu vùng theo đề xuất của Hội đồng Tiền lương Quốc gia từ ngày 1/7, chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu, đánh giá mức sống tối thiểu đảm bảo sự phát triển toàn diện, xây dựng gia đình ấm no hạnh phúc, để có tiền lương đủ sống cho người lao động; Tiếp tục kiến nghị các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tăng cường quản lý giá các mặt hàng thiết yếu, tránh đầu cơ, găm hàng, lợi dụng tăng giá, trục lợi; Kiến nghị BHXH Việt Nam cần có nghiên cứu, đề xuất bổ sung thêm chế độ dành cho trẻ em là con của người tham gia BHXH, để thu hút người lao động tham gia và đảm bảo an sinh khi hết tuổi lao động...