Kinh tế tập thể góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn Thủ đô

Tiếp tục đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể

Qua 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012, với sự cố gắng, nỗ lực của cấp ủy, chính quyền các cấp cùng toàn thể Nhân dân trên địa bàn thành phố, công tác phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã đã có bước phát triển và ngày càng đóng góp tích cực vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp Thủ đô, hiện trên địa bàn thành phố hiện có 1.393 tổ hợp tác, trong đó có 1.254 tổ hợp tác trong nông nghiệp, 139 tổ hợp tác phi nông nghiệp. Các tổ hợp tác chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp với quy mô và nội dung hoạt động đa dạng. Ước đến ngày 31/12/2021, trên địa bàn thành phố có tổng số trên 2.200 hợp tác xã và quỹ tín dụng nhân dân, tăng 143% số hợp tác xã so với thời điểm 31/12/2008 với 602.000 thành viên.

Thành phố Hà Nội ngày càng có nhiều hợp tác xã hoạt động đa ngành với các dịch vụ thiết yếu nhằm đáp ứng nhu cầu của thành viên và thị trường

Những năm vừa qua, thành phố Hà Nội ngày càng có nhiều hợp tác xã hoạt động đa ngành với các dịch vụ thiết yếu nhằm đáp ứng nhu cầu của thành viên và thị trường. Hoạt động sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã, tổ hợp tác đã hướng đến thị trường, gắn với lợi ích kinh tế của thành viên và thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đồng thời, cũng xuất hiện các mô hình hợp tác xã tổ chức sản xuất, liên kết theo chuỗi giá trị.

Trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp, vai trò, hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã được khẳng định, thể hiện rõ nét thông qua là cầu nối trong việc tiếp thu, chuyển giao ứng dụng, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, bước đầu phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, lao động theo hướng tích cực, đảm bảo nhiều khâu dịch vụ mà các hộ thành viên không làm được hoặc làm được nhưng hiệu quả không cao như: Cung cấp giống, vật tư nông nghiệp, công nghệ mới trong sản xuất và đặc biệt là chế biến, bảo quản sản phẩm…

Thông qua các hoạt động của hợp tác xã, tổ hợp tác, nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật mới được chuyển giao ứng dụng trong sản xuất, đã hình thành một số mô hình như: Mô hình sản xuất nấm công nghệ cao của Công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu Kinoko Thanh Cao (huyện Mỹ Đức) đã đầu tư gần 70 tỷ đồng xây dựng nhà máy sản xuất và đóng gói nấm kim châm sạch theo công nghệ hiện đại của Nhật Bản, với quy mô hơn 3.000m², sản lượng đạt 30 tấn/tháng, mang lại doanh thu 1,8 - 2 tỷ đồng/tháng.

Ngoài ra, còn có mô hình sản xuất giống và hoa lan hồ điệp của Hợp tác xã Đan Hoài (huyện Đan Phượng); Mô hình áp dụng thâm canh lúa cải tiến toàn phần và mô hình gieo cấy lúa Japonia (huyện Ứng Hòa)…

Mô hình sản xuất giống và hoa lan hồ điệp của Hợp tác xã Đan Hoài (huyện Đan Phượng)

Các mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã này đã đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa, tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường, đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế khu vực nông nghiệp, phần nào giải quyết việc làm, cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho thành viên hợp tác xã và người dân khu vực nông thôn; Giữ gìn, bảo vệ môi trường sinh thái ở nông thôn; Giữ vững ổn định chính trị và phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.

Tập trung nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh

Có thể thấy rằng, các hợp tác xã nông nghiệp và dịch vụ nông nghiệp có vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng Nông thôn mới, góp phần đảm bảo tiêu chí nâng cao thu nhập, chuyển đổi hình thức tổ chức sản xuất cho người nông dân khu vực nông thôn (tiêu chí số 10 về thu nhập và tiêu chí số 13 về các hình thức tổ chức sản xuất trong bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới).

Nói rõ hơn về vai trò của kinh tế tập thể trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn Thủ đô, ông Ngọ Văn Ngôn, Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng điều phối xây dựng nông thôn mới Hà Nội cho biết: Thời gian qua, các hợp tác xã đã cùng với cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể tích cực tuyên truyền, vận động thành viên và Nhân dân thực hiện dồn điền, đổi thửa để có những vùng đất sản xuất tập trung tạo ra sản phẩm hàng hóa, tham gia ý kiến vào quy hoạch vùng sản xuất tập trung cho phù hợp.

Hà Nội cần tập trung củng cố, đổi mới, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã

Các tổ hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp và dịch vụ nông nghiệp đã từng bước khắc phục được một số mặt yếu kém của kinh tế hộ đơn lẻ như thiếu vốn, công cụ, kỹ thuật và kinh nghiệm sản xuất, giúp kinh tế thành viên tăng sức cạnh tranh thị trường và nâng cao năng lực hoạt động kinh tế, giúp các thành viên sử dụng có hiệu quả hơn về đất đai, lao động, vật tư và tiền vốn, tiếp nhận được những thông tin, tiến bộ khoa học, kỹ thuật, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh của kinh tế hộ.

Theo ông Ngọ Văn Ngôn, hiện nay, việc phát triển kinh tế tập thể còn gặp nhiều khó khăn, tồn tại như nhận thức về bản chất hợp tác xã trong cán bộ quản lý, thành viên, người lao động chưa sâu. Hệ thống chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã chưa đồng bộ, nguồn lực hỗ trợ còn ít, quy hoạch giao đất, cho hợp tác xã thuê đất còn chậm và gặp khó khăn. Sự liên kết hợp tác giữa hợp tác xã, doanh nghiệp và nông dân trong ký kết hợp đồng sản xuất, cung ứng vật tư và tiêu thụ sản phẩm còn rất ít.

Để phát huy vai trò kinh tế tập thể trong thời gian tới, theo ông Ngôn, các hợp tác xã cần quan tâm, tăng cường các hoạt động nghiên cứu, phát triển các sản phẩm chế biến sâu, phát huy thế mạnh sẵn có của địa phương. Cùng với đó trong quan điểm chỉ đạo cần thống nhất “Trình độ sản xuất tới đâu thì mô hình tổ chức sản xuất tương ứng tới đó”, Nhà nước tạo môi trường thuận lợi và có chính sách hỗ trợ để các hợp tác xã phát huy nội lực phát triển.

Cùng với đó, cần tập trung củng cố, đổi mới, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã hiện có. Phát triển đa dạng các hình thức kinh tế tập thể trong nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản phù hợp với từng ngành, lĩnh vực, địa phương. Chú trọng phát triển hợp tác xã ở những vùng chuyên canh có nhiều sản phẩm hàng hóa để hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho thành viên, từng bước nâng cao giá trị gia tăng, tăng sức cạnh tranh của hàng hóa nông sản, nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân, gắn với triển khai có hiệu quả đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp và thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới.