Kiến nghị dự án điện gió, điện mặt trời dở dang đàm phán giá bán với EVN

Bộ Công thương vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về cơ chế đối với các dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp.

Theo báo cáo của Bộ Công thương, thời gian qua, nhất là trong 3 năm từ 2019 - 2021, đã có sự phát triển rất nhanh của các nguồn điện mặt trời và điện gió ở Việt Nam.

Tính đến nay, theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các địa phương, trong tổng số 78.121MW công suất lắp đặt nguồn điện toàn quốc, có 16.564MW điện mặt trời (bao gồm 8.904MW điện mặt trời tập trung và 7.660MW điện mặt trời mái nhà), 4.126 MW điện gió đã vào vận hành, đã được hưởng giá ưu đãi (FIT) theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, hiện vẫn còn nhiều dự án/phần dự án điện gió, điện mặt trời đã triển khai trên thực tế nhưng không vào kịp thời hạn được hưởng giá FIT (trong đó có 62 dự án điện gió, tổng công suất 3.479MW đã ký hợp đồng mua bán điện với EVN nhưng do giá FIT hết hạn nên chưa có giá bán điện, 5 dự án/phần dự án điện mặt trời, tổng công suất 452,62 MW cũng đang chờ xác định giá bán điện), một số dự án khác cũng đã triển khai dở dang.

Do đó, để tránh lãng phí đầu tư xã hội, cần thiết phải xác định cơ chế về giá điện cho các dự án này.

Ảnh minh họa

Cụ thể, Bộ Công thương đề nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cơ chế để nhà đầu tư các dự án chuyển tiếp đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện với EVN trong khung giá phát điện và hướng dẫn do Bộ Công thương ban hành.

Với các dự án điện gió, điện mặt trời sẽ triển khai, Bộ Công thương đề nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận áp dụng cơ chế đàm phán giá điện và hợp đồng mua bán điện tương tự như trên để đảm bảo tính đồng nhất của hành lang pháp lý với các dự án.

Đồng thời, với các dự án điện gió, điện mặt trời đã được công nhận vận hành thương mại, Bộ Công thương đề nghị Thủ tướng có văn bản chỉ đạo để bộ này có cơ sở hướng dẫn việc rà soát, xem xét lại hợp đồng giữa EVN với các chủ đầu tư nhằm hài hòa lợi ích giữa bên bán - bên mua - người tiêu dùng điện và Nhà nước.

Bộ Công thương cũng đề nghị Thủ tướng có quyết định bãi bỏ các Quyết định số 13/2020/TTg về cơ chế phát triển điện mặt trời, Quyết định 37/2011/QĐ-TTG và Quyết định số 39/2018/QĐ-TTg về cơ chế phát triển điện gió; Giao Bộ Công thương phối hợp với Bộ Tư pháp chuẩn bị dự thảo quyết định, xin ý kiến các bộ, ngành, trình Thủ tướng ban hành theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Theo Bộ Công thương, hiện các điều khoản về giá FIT đã hết hiệu lực áp dụng, nhưng về mặt pháp lý các quyết định trên vẫn còn hiệu lực thi hành. Tại các quyết định trên, có một số nội dung không còn phù hợp như "Thời hạn hợp đồng mua bán điện 20 năm (với điện mặt trời mái nhà tối đa 20 năm)", "Giá mua điện điều chỉnh theo biến động của tỉ giá VND/USD và thời gian áp dụng giá điện 20 năm kể từ ngày vận hành thương mại", "Trách nhiệm mua toàn bộ điện năng của Tập đoàn Điện lực Việt Nam".

Mặt khác, các chính sách, quy định nêu trên cùng với giá FIT chỉ nên được áp dụng trong thời gian nhất định để hỗ trợ, khuyến khích đầu tư vào điện gió, điện mặt trời.

Trong bối cảnh hiện nay, giá điện gió, điện mặt trời trên thế giới có xu hướng ngày càng giảm, quy mô điện gió, điện mặt trời ngày càng mở rộng, chiếm tỉ trọng ngày càng lớn trong cơ cấu nguồn điện quốc gia và thị trường công nghệ, thiết bị cũng cạnh tranh hơn.

Do đó, Bộ Công thương cho rằng việc xem xét, chuyển dịch sang chính sách phát triển theo hướng cạnh tranh, tiệm cận thị trường là phù hợp với xu hướng phát triển trên thế giới và việc duy trì tiếp tục các chính sách hỗ trợ nêu trên không còn phù hợp.