Hậu quả khôn lường khi lạm dụng thuốc giảm đau

Cụ bà 85 tuổi nguy hiểm tính mạng do liên tục uống thuốc giảm đau

Các bác sĩ khoa Phẫu thuật tiêu hóa (Bệnh viện E) vừa cấp cứu kịp thời cụ bà 85 tuổi bị viêm phúc mạc do thủng ổ loét dạ dày tá tràng, đáng nói là cụ được đưa đến cấp cứu muộn dẫn đến đe dọa tính mạng.

Cụ bà 85 tuổi (Hà Nội) nhập viện trong tình trạng bị viêm phúc mạc toàn thể do thủng ổ loét dạ dày tá tràng trên nền khác bệnh lý như tim mạch, hô hấp, xương khớp, thoát vị đĩa đệm... khiến cụ bà nguy kịch tính mạng.

Bệnh nhân sau phẫu thuật viêm phúc mạc do thủng ổ loét dạ dày tá tràng.

Qua khai thác tiền sử, cụ bà bị đau cột sống thắt lưng mạn tính nên đã tự mua thuốc về điều trị, nhưng trong số thuốc đó có thành phần giảm đau tác dụng phụ lên đường tiêu hoá và gây loét thủng dạ dày tá trạng kéo dài suốt 4 ngày.

Khi đã xuất hiện tình trạng sốc nhiễm trùng nặng, bụng chướng nhiều, người bệnh mới được đưa đến bệnh viện. Các bác sĩ thăm khám và cho thực hiện các cận lâm sàng cần thiết. Kết quả chụp CT ổ bụng ghi nhận: viêm phúc mạc do thủng tạng rỗng mặt trước tá tràng – hang vị.

Nhận định đây là trường hợp nguy hiểm, có nguy cơ tử vong cao do nhiễm trùng ổ bụng, các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn khẩn liên khoa: cấp cứu, tiêu hóa, gây mê hồi sức… và đưa ra phương án phẫu thuật cấp cứu để khâu lỗ thủng.

Ths.BS Nguyễn Khắc Điệp, Khoa Phẫu thuật tiêu hóa (Bệnh viện E) cho biết: Việc phẫu thuật cho cụ bà 85 tuổi là một thách thức lớn đặt ra cho các phẫu thuật viên. Bởi vì, cụ bà còn mắc nhiều bệnh lý nền khác như bệnh tim mạch, hô hấp và loãng xương… khiến việc lựa chọn phương án phẫu thuật trở nên khó khăn và phức tạp hơn.

Chính vì vậy, mỗi bước trong quá trình phẫu thuật đều được các bác sĩ hội chẩn, lên kế hoạch chi tiết từng bước, từ đánh giá tiền mê, kiểm soát huyết áp, đến hồi sức sau mổ… và phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa.

Ca mổ cấp cứu nhanh chóng được tiến hành dưới sự chỉ huy của TS.BS Hữu Hoài Anh, Trưởng khoa Phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện E.

Quá trình phẫu thuật, phẫu thuật viên phát hiện ổ bụng có rất nhiều dịch mủ, giả mạc do lỗ thủng từ môn vị dạ dày xuống mặt trước trên hành tá tràng có kích thước 2cm, trên nền ổ loét xơ chai.

Phẫu thuật viên nhanh chóng tiến hành làm sạch ổ bụng, khâu lỗ thủng dạ dày – tá tràng và lấy mẫu bệnh phẩm làm xét nghiệm giải phẫu bệnh.

Sau mổ, người bệnh được chuyển điều trị hồi sức tích cực để theo dõi tiếp sốc nhiễm trùng nhiễm độc nặng do viêm phúc mạc toàn thể vì thủng dạ dày tá tráng.

Ths.BS Nguyễn Khắc Điệp chia sẻ: Thủng tạng rỗng có nhiều nguyên nhân và được đánh giá là bệnh lý cấp cứu ngoại khoa nguy hiểm, đặc biệt ở người lớn tuổi có bệnh nền như huyết áp, tim mạch, đái tháo đường…

Bệnh này nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng, nhiễm độc nặng và tỷ lệ tử vong rất cao. Việc chẩn đoán nhanh chóng và can thiệp phẫu thuật với sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa: gây mê, tim mạch, hồi sức… có vai trò quyết định trong việc cứu sống bệnh nhân khỏi tử thần.

Quá trình hồi sức và chăm sóc sau phẫu thuật cũng rất quan trọng. Việc theo dõi sát các chỉ số sức khỏe và điều trị nhiễm trùng triệt để giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục, hạn chế biến chứng. Hiện sức khỏe của cụ bà đã ổn định, người bệnh đã tỉnh táo và tiếp tục được chăm sóc hồi phục thể trạng và có thể xuất viện trong vài ngày tới.

Thuốc giảm đau: Con dao hai lưỡi

Thuốc giảm đau là những loại thuốc có khả năng làm giảm hoặc loại bỏ cảm giác đau ở một vùng cơ thể nào đó. Thuốc giảm đau có thể được kê đơn hoặc mua không cần kê đơn tùy theo mức độ đau và loại thuốc.

Tác dụng của thuốc giảm đau là làm giảm hoặc ngăn chặn sự truyền tín hiệu đau từ thần kinh ngoại biên đến não bộ, hoặc làm giảm sự nhạy cảm của não bộ với tín hiệu đau. Thuốc giảm đau có thể làm giảm các triệu chứng đau do viêm, chấn thương, bệnh lý hoặc phẫu thuật.

Ảnh minh hoạ

Mọi người thường tìm đến thuốc giảm đau với mục đích chính là làm dịu cơn đau. Chính vì thế, thuốc giảm đau được sử dụng rất phổ biến trong các đơn thuốc của người có những bệnh lý kèm các cơn đau.

Hiện có rất nhiều loại thuốc giảm đau khác nhau trên thị trường, mỗi loại có những đặc điểm, cơ chế hoạt động, chỉ định và tác dụng phụ riêng. Việc sử dụng thuốc giảm đau cần được tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh những hậu quả không mong muốn.

Thuốc giảm đau hiện nay được phân thành hai loại là thuốc giảm đau kê đơn và thuốc giảm đau không kê đơn.

Thuốc giảm đau không kê theo đơn là những thuốc có thể mua mà không cần đơn kê của bác sĩ. Công dụng của các thuốc này là giúp hạ sốt, giảm đau đầu, trị cảm cúm, giảm đau bụng kinh, đau nhức răng…

Tuy nhiên, lạm dụng các loại thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ như tổn thương gan, thận, dạ dày, tăng huyết áp… nếu sử dụng quá liều hoặc quá thường xuyên.

Thuốc giảm đau kê đơn là những thuốc cần có chỉ định của bác sĩ, phù hợp với những trường hợp bị đau do tổn thương nghiêm trọng. Cơ chế hoạt động của các thuốc này là tác động vào tủy sống, não bộ và ống tiêu hóa giúp bệnh nhân giảm thiểu được cảm giác đau một cách đáng kể.

Nhóm thuốc này gồm có oxycodone, morphine, hydrocodone, codeine… bao gồm các thuốc opioid và các thuốc không opioid.

Các thuốc này thường được sử dụng để giảm các cơn đau nặng như do ung thư, phẫu thuật, bệnh lý nội tạng… Một số tác dụng phụ có thể gặp như buồn nôn, nôn mửa, táo bón, ngủ gật, hô hấp yếu, nghiện thuốc… nếu sử dụng quá liều hoặc quá lâu.

Qua trường hợp người bệnh này, Ths.BS Nguyễn Khắc Điệp (Bệnh viện E) khuyến cáo, với các bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa, người dân không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà. Khi xuất hiện triệu chứng bất thường cần đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, đặc biệt ở người cao tuổi có nhiều bệnh lý nền.