"Giải mã" tục lệ tắm lá mùi già vào chiều 30 Tết?

Mang ý nghĩa "tẩy trần"

Tắm nước lá mùi già vào chiều 30 Tết từ lâu đã trở thành một phong tục đẹp, mang đầy ý nghĩa tâm linh trong văn hóa của người Việt.

Cây Mùi còn được biết đến với các tên gọi như: Mùi ta, Ngò, Ngò rí, Hồ tuy, Nguyên tuy, Hương tuy... là loài cây thân thảo, thuộc họ hoa tán. Trong lỉnh kỉnh các đồ sắm Tết của các bà, các chị không thể thiếu những bó mùi già, mua về nấu nước tắm thơm cho cả nhà vào chiều 30 Tết.

Ngoài việc là một loại gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, cây mùi già còn được biết đến với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe và tâm hồn, giúp xua đi những vận xui, mang lại may mắn và sự tinh khiết cho gia đình trong năm mới. Không chỉ là một phong tục mang nhiều ý nghĩa, tắm lá mùi còn rất có lợi cho sức khỏe.

Theo quan niệm dân gian, tắm nước lá mùi già trong ngày cuối năm giúp tẩy trần, gột rửa, xua tan những chuyện không vui của năm cũ

Tục lệ này mang ý nghĩa tinh thần, là cách tẩy trần, gột rửa, xua tan những chuyện không vui của năm cũ và cầu mong đón nhận nhiều điều may mắn, tốt đẹp trong năm mới.

Trong cuốn sách "Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam" của giáo sư Đỗ Tất Lợi cho biết rau mùi có chứa hàm lượng lớn tinh dầu cùng với nhiều thành phần đa dạng như chất béo, chất protein, xenlulozo, chất không nitơ, axit béo omega 3 và omega 6, chất chống oxy hóa, các vitamin (vitamin A, B1, B2, C…) cùng rất nhiều thành phần khác.

Thành phần chính của tinh dầu là coriandrola chiếm 70-90%. Rau mùi được sử dụng cả rễ, thân và lá khi còn tươi. Theo đông y, đây là loại rau có vị cay, tính ấm, không độc, có tác dụng tiêu thực, lưu thông khí huyết, chống mệt mỏi, giải tỏa căng thẳng thần kinh, phục hồi sức khỏe.

Do vậy, khi tắm lá mùi già, hương thơm của lá mùi nhẹ nhàng giúp cơ thể thư giãn, sảng khoái, xua tan mệt mỏi, phiền muộn và hỗ trợ chữa mất ngủ. Điều này rất có lợi cho những người hay bị chứng đau nhức nửa đầu, căng thẳng, suy nhược thần kinh hoặc trầm cảm.

Ngoài ra, theo nhiều nghiên cứu loại cây này còn có tính sát khuẩn tốt. Tinh dầu rau mùi chứa chất chống oxy hóa cao, có tác dụng giảm viêm trong trường hợp nhiễm siêu vi và vi trùng đường hô hấp, tiêu hóa, viêm đường tiểu. Bởi vậy, tắm nước đun từ hạt hoặc lá mùi có tác dụng làm cho da sạch, chống viêm nhiễm…

Những người không nên tắm lá mùi

Tuy có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng mọi người cũng cần lưu ý nên tránh tắm lá mùi già ở trong một số trường hợp. Ví dụ đối với những người mắc bệnh viêm da, tuyệt đối không tắm nước lá mùi khi da có vết thương hở, bong tróc, nhiễm trùng hay viêm da bởi chúng có thể khiến tình trạng nghiêm trọng hơn. Lá mùi già cũng không nên dùng tắm cho trẻ sơ sinh.

Người dân đi sắm Tết không quên mua những bó rau mùi để tắm trong chiều 30 Tết

Ngoài ra, trong lá mùi có chứa nhiều tinh dầu, trước khi sử dụng cần phải xem da có bị kích ứng với chúng hay không. Ngoài ra, khi da đang bị bong tróc hoặc nhiễm trùng thì không nên tắm lá mùi hoặc bất kể loại lá nào khác.

Khi trẻ em hay những người mắc bệnh sởi thì cũng không nên tắm lá mùi. Bởi lẽ việc tắm lá mùi có thể khiến làn da dễ bị dị ứng thêm và chúng chỉ có hiệu quả khi sởi chưa mọc. Việc điều trị lúc này phải theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những người đang bị ốm sốt, cảm cúm cũng không nên tắm lá mùi khi thời tiết quá lạnh hay tắm nơi không kín gió bởi điều này sẽ khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Một điều nữa cần lưu ý là không tắm khi vừa ăn no do hoạt động này có thể dẫn đến chứng đầy bụng hoặc các vấn đề về đường ruột khác. Cây mùi được chọn để nấu nước tắm phải là loại mùi già đã trổ hoa, kết trái, thân cây đã chuyển từ màu xanh sang nâu tía, khi đun lên cho mùi thơm ngan ngát, cay cay, rất riêng biệt.

Để có được nồi nước thơm tắm cho cả nhà, bó lá mùi được rửa sạch sẽ, không để nát lá rồi cho vào nồi nước đun sôi kỹ. Chỉ cần 2 bó rau mùi già, cả gia đình đã có ngay nồi nước tắm to với mùi thơm nhẹ nhàng, dễ chịu.

Trước khi tắm, mọi người nên chú ý thử trước trên da tay để chắc chắn da bạn không bị kích ứng bởi nước tắm lá mùi, tránh gây hại cho da. Nếu là người có da mẫn cảm, dễ kích ứng thì tốt nhất không nên tắm nước lá mùi già.

Các chị em cũng nên pha loãng nước lá mùi trước khi tắm, để ở nhiệt độ ấm vừa phải. Đặc biệt lưu ý, hạn chế dùng rau mùi cho các bệnh nhân bị hen phế quản hoặc viêm phổi mãn tính vì mùi hương của rau mùi có thể gây các phản ứng kích ứng, dị ứng đường thở, có thể nguy hiểm đến tính mạng.