Dữ liệu từ cộng đồng và sự tham gia của người dân vì mục tiêu phát triển bền vững

Buổi chia sẻ trực tuyến có sự tham gia của bà Nguyễn Thanh Nga, Vụ Khoa học giáo dục, Tài nguyên thiên nhiên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Tiến sĩ Graham Long, Nhóm Living Deltas, Đại học Newcastle, Anh quốc; Tiến sĩ Vũ Ngọc Anh, Trung tâm Nghiên cứu xã hội quốc gia (Anh quốc); Ông Nguyễn Toàn Thịnh, tư vấn độc lập; Ông Peter Koblowsky, Quản lý Đối tác cấp cao, Đối tác LNOB toàn cầu; Bà Nguyễn Phương Linh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý phát triển bền vững (MSD), điều phối quốc gia LNOB Việt Nam và sự góp mặt của các thành viên LNOB Việt Nam, đại diện các tổ chức và chuyên gia quan tâm.

Các đại biểu tham dự buổi chia sẻ

Năm 2022, Liên hợp quốc đã công bố Việt Nam là một trong 42 quốc gia trình bày Rà soát quốc gia tự nguyện (VNR) thực hiện các mục tiêu PTBV năm 2023. Từ tháng 7 năm nay, các tổ chức thành viên của đối tác LNOB đã tiến hành thu thập dữ liệu đóng góp và phát triển báo cáo “Dữ liệu từ cộng đồng - Tiếng nói của người dân về tiến trình đạt được của các Mục tiêu PTBV tại Việt Nam” nhằm phản ánh tiếng nói, quan điểm của các nhóm dễ bị tổn thương về mức độ đạt được của một số chỉ tiêu trong các Mục tiêu PTBV số 1, 4, 5, 8, 13 và 16 tại Việt Nam.

Sự kiện nhằm chia sẻ một số các kết quả khảo sát, kinh nghiệm thu thập dữ liệu ý kiến, góc nhìn của người dân về tiến độ và các kết quả việc thực hiện các Mục tiêu PTBV tại Việt Nam; Đồng thời đưa ra các khuyến nghị đối với cơ quan nhà nước và các tổ chức xã hội trong nước và quốc tế tại Việt Nam.

Buổi chia sẻ trực tuyến về chủ đề “Dữ liệu từ cộng đồng - sự tham gia của người dân về tiến trình đạt được của các mục tiêu PTBV tại Việt Nam”

Phát biểu tại buổi chia sẻ, bà Nguyễn Phương Linh, điều phối quốc gia LNOB Việt Nam nhận định: “Chúng ta vẫn nói đến các Mục tiêu PTBV và nguyên tắc “Không để ai bị bỏ lại phía sau”. Chính vì thế, LNOB Việt Nam muốn chia sẻ về dữ liệu cộng đồng. Đây là một khái niệm mới và có thể có nhiều cái tên khác nhau nhưng tựu chung lại là tiếng nói của người dân phản ánh về tiến độ thực hiện các Mục tiêu PTBV ở các cấp độ khác nhau từ cộng đồng.

Tiến trình này không thể thiếu và chính là một mục tiêu để đảm bảo “Không để ai bị bỏ lại phía sau”. Đây không phải là dữ liệu thay thế cho nguồn dữ liệu chính thức từ Nhà nước mà đóng vai trò như một nguồn tham khảo cho các bên liên quan trong tiến trình ra quyết định, chính sách.

Nếu dữ liệu Nhà nước dựa trên cơ sở khoa học và là bức tranh tổng quan của tiến trình thực hiện các mục tiêu thì dữ liệu từ cộng đồng là các lát cắt của cuộc sống thể hiện mong muốn, quan điểm của người dân một cách chân thật nhất. Ngoài ra, dữ liệu cộng đồng sẽ thể hiện tiếng nói của các nhóm thiểu số, cân bằng hài hòa và phản ánh tiếng nói của các nhóm dễ bị tổn thương này và đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.

Sự ghi nhận và lắng nghe của các bên liên quan như các cơ quan quản lý Nhà nước, UN, các tổ chức xã hội, các đơn vị nghiên cứu, viện trường vô cùng quan trọng việc giúp cho tiến trình dữ liệu cộng đồng tới được các tiến trình ra quyết định, chính sách, đảm bảo tiếng nói của người dân được lắng nghe và ghi nhận”.

Thảo luận về kết quả của khảo sát, các chuyên gia đã đưa ra những góc nhìn khác nhau. Bà Nguyễn Thanh Nga, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư chia sẻ: “Kết quả khảo sát đa dạng và thú vị. Tôi chưa có điều kiện để đọc và nghiên cứu ký nhưng cũng được thực hiện công phu. Tôi đề nghị LNOB Việt Nam sẽ chia sẻ báo cáo này cho ban soạn thảo báo cáo Tự nguyện quốc gia và chúng tôi có thể xem xét, đánh giá đưa vào vào báo cáo".

Ông Nguyễn Văn Hòa, đại diện tổ chức World Vision, chia sẻ: “Thực hiện khảo sát dữ liệu cộng đồng rất thách thức, khi có các nhóm dễ bị tổn thương khác nhau. Ví dụ, người dân tộc thiểu số không hiểu tiếng phổ thông; Rồi còn trẻ em, người khuyết tật... Do đó, nỗ lực để khảo sát thân thiện là lấy được dữ liệu giá trị rất khó nhưng lại vô cùng quý. Ở cấp độ tổ chức, thông tin này cũng đã giúp cho tổ chức như Tầm nhìn thế giới tại Việt Nam điều chỉnh chiến lược và ưu tiên để hỗ trợ các nhóm cộng đồng dễ bị tổn thương một cách hiệu quả”.

Ông Graham Long, Living Deltal Hub, Đại học Newcastle đồng ý với nhận định này và chia sẻ: “Các góc nhìn trong báo cáo rất đa dạng, thể hiện rất rõ các quan điểm của cộng đồng. Tôi đánh giá báo cáo này nếu được các bên liên quan sử dụng phù hợp, đúng cách sẽ hỗ trợ rất nhiều cho các tiến trình ra các quyết định chính sách. Tiến trình này có thể được sử dụng cả ở cấp tổ chức, chính quyền địa phương hay Trung ương. Suy cho cùng, PTBV là vì người dân, nên góc nhìn của người dân là không thể bỏ qua".

Các khách mời chia sẻ và phản hồi về kết quả nghiên cứu

Ông Peter Koblowsky, đại diện Mạng lưới Không ai bị bỏ lại phía sau toàn cầu nhận định: “Tôi chúc mừng Việt Nam là nước tiếp theo, chỉ sau vài nước như Nepal, Ấn Độ, Kenya đã phát triển báo cáo Dữ liệu cộng đồng. Điều này thể hiện cam kết rõ ràng của việc không để ai bị bỏ lại phía sau".

Đại diện Mạng lưới Không ai bị bỏ lại phía sau toàn cầu cũng khuyến khích Việt Nam sớm có các hướng dẫn, cẩm nang để thu thập dữ liệu cộng đồng hiệu quả: “Cẩm nang này không chỉ được sử dụng bởi các tổ chức xã hội mà còn các tổ chức UN, cơ quan Nhà nước, Tổng cục Thống kê và các viện trường, chính quyền địa phương… Có sự hợp tác và chia sẻ, Việt Nam hoàn toàn có thể hướng tới việc xây dựng hệ thống dữ liệu bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau".