Con sông, ký ức và môi trường trong Nguyễn Văn Học

Bìa cuốn sách "Mình ơi, anh cưới dòng sông nhé" của tác giả Nguyễn Văn Học

Là cây viết sung sức, Nguyễn Văn Học trải mình qua nhiều thể loại đa dạng, phong phú, từ truyện ngắn, tiểu thuyết, thơ đến các bài bút kí, phóng sự... Anh cũng là người "chịu khó" ra sách với "gia tài" hàng chục cuốn đều đặn qua nhiều năm sáng tác, viết báo của mình.

Độc giả từng biết đến Nguyễn Văn Học sau hàng loạt tác phẩm tiểu thuyết, tập truyện ngắn trình làng và được cộng đồng độc giả đón nhận tích cực. Công tác tại báo Nhân dân, là người hay đi, chịu khó quan sát, năng ghi chép và đặc biệt là sự xúc động trước hình ảnh đẹp của những con sông, rồi tận thấy những con sông ấy bị ô nhiễm, nên ngòi bút của anh miêu tả thật sự xúc động, trữ tình.

Xuất thân từ vùng chiêm trũng huyện Phú Xuyên (Hà Nội), Học yêu sông, yêu quê và phải chứng kiến con sông quê bé nhỏ chảy quanh làng bị ô nhiễm nặng, chính do bàn tay con người. Rồi sau này đi làm báo, đến những miền đất xa, anh đã dành nhiều tâm huyết để tìm hiểu về những con sông, con suối. Lúc là những con suối, con sông nhỏ ở miền biên viễn, khi là nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt. Lúc khác anh đi Điện Biên, sang Sơn La, rồi về Thanh Hóa để tìm hiểu về con sông Mã. Rồi tiếp đến là sông Chu, sông Nhuệ, sông Châu, sông Thái Bình… Hay có lúc, chỉ là một khúc sông, được trìu mến gọi là Sông-Nhà-Mình đầy vẻ trữ tình.

Người đọc dễ dàng nhận ra những con sông đó được hiện lên với sự soi rọi khá đa chiều. Cả quá khứ, hiện tại, tương lai. Đọc tạp bút của anh, thấy ký ức về những con sông hiện lên, ngồn ngộn, vừa lãng mạn vừa da diết; vừa hoang hoải đắm đuối vừa tiếc nuối.

Tác giả Nguyễn Văn Học

Trong số 39 bài tạp bút, ngoài đề tài sông ngòi, tác giả Nguyễn Văn Học cũng xoáy vào chủ đề văn hóa, làng cổ, không gian xưa cũ với lối ứng xử văn hóa, nhân văn. Đó thật sự lại là những đề tài mà anh đã trải nghiệm trong những chuyến đi, đã quan sát, viết bài và nay thể hiện bằng một giọng điệu khác - tạp bút.

Cuốn sách nhỏ bé này hóa ra mà một tác phẩm dung chứa nhiều câu chuyện lớn lao trong thời hiện đại, giữa một thế giới hỗn độn, ngổn ngang và vô cùng phức tạp. Nhà văn đã truyền đi một thông điệp giản dị, sâu sắc về sự vĩ đại của người Mẹ tự nhiên, về mối quan hệ không thể chia tách giữa tự nhiên - xã hội. Qua đó nhắn nhủ với con người hãy học cách trân trọng và giữ gìn môi trường tự nhiên, bầu khí quyển văn hóa để cộng sinh với tự nhiên thật hài hòa.