Bộ Công an chỉ ra nhiều thủ đoạn lừa đảo của tội phạm công nghệ cao

Ngày 10/7, Bộ Công an phát động chiến dịch "Tháng hành động tuyên truyền về nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến" (23/6 - 23/7). Chiến dịch do Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) chủ trì, phối hợp cùng thành viên Liên minh tuyên truyền nâng cao nhận thức và kỹ năng đảm bảo an toàn thông tin cho người dân trên không gian mạng.

Ghi nhận của Cục An toàn thông tin, trong 6 tháng đầu năm 2023, tình hình lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam tăng 64,78% so với cùng kỳ năm ngoái; tăng 37,82 % so với 6 tháng cuối năm 2022. Qua các vụ án lừa đảo công nghệ cao, Bộ Công an tổng hợp có 3 nhóm lừa đảo chính: Giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác.

Ngoài ra, có 24 hình thức lừa đảo đang diễn ra trên không gian mạng Việt Nam, nhắm vào các nhóm người cao tuổi, trẻ em, sinh viên/thanh niên; công nhân/người lao động; nhân viên văn phòng, gồm: Lừa đảo "combo du lịch giá rẻ"; gọi video Deepfake, Deepvoice; "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao; giả mạo biên lai chuyển tiền thành công; giả danh giáo viên/nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu; tuyển người mẫu nhí; giả danh các công ty tài chính, ngân hàng; cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen…

Giả mạo trang thông tin điện tử, cơ quan, doanh nghiệp (BHXH, ngân hàng…); lừa đảo SMS Brandname, phát tán tin nhắn giả mạo; lừa đảo đầu tư chứng khoán, tiền ảo, đa cấp; tuyển cộng tác viên online; Đánh cắp tài khoản mạng xã hội rồi nhắn tin lừa đảo; giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện đe doạ nhằm lừa đảo; rao bán hàng giả hàng nhái trên sàn thương mại điện tử; Đánh cắp thông tin căn cước công dân đi vay nợ tín dụng; lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng; dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa; lừa lấy cắp Telegram OTP; tung tin giả về cuộc gọi mất tiền như FlashAI…

Theo Bộ Công an, một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng trên được xác định đến từ nhận thức của người sử dụng. Các cuộc tấn công mạng có xu hướng tập trung chủ yếu vào con người thay vì máy móc, thiết bị.

Liên quan tới công tác phòng chống tội phạm lừa đảo công nghệ cao, ngày 10/7, Công an TP Hà Nội đã phát đi thông báo đề nghị người dân cảnh giác với thông tin tuyển chiến sỹ nhí tham gia chương trình của VTV trên mạng xã hội.

Theo đó, lợi dụng nhu cầu tìm các khóa học, kỳ học, chương trình ngoại khóa cho con trong thời gian nghỉ hè năm 2023, trong thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều fanpage “Chiến sĩ Nhí”, “Chiến Sỹ Nhí Năm 2023”,… đăng tải các nội dung: “ TUYỂN CÁC CHIẾN SỸ TÝ HON CHO CHƯƠNG TRÌNH CHÚNG TÔI LÀ CHIẾN SỸ NHÍ - ĐÀI TRUYỀN HÌNH VIỆT NAM VTV”; Cần tuyển 500 mẫu nhí cho chương trình CHÚNG TÔI LÀ CHIẾN SỸ NHÍ 2023 của ĐÀI TRUYỀN HÌNH VIỆT NAM VTV thực hiện. Chương trình sẽ được phát sóng vào 20h00 thứ 6 hàng tuần trên kênh VTV3 ĐÀI TRUYỀN HÌNH VIÊT NAM”.

Các fanpage có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Để đăng ký tham gia chương trình, các đối tượng cung cấp cho phụ huynh mã ứng tuyển của bé và số điện thoại zalo của tư vấn viên, dẫn dắt bậc phụ huynh truy cập vào zalo đăng ký các thông tin cá nhân. Sau khi đăng ký thông tin cá nhân, các đối tượng yêu cầu phụ huynh tham gia nhóm Telegram để thực hiện các nhiệm vụ.

Khi đăng nhập vào ứng dụng Telegram, các đối tượng sẽ yêu cầu các phụ huynh phải giúp bé vượt qua 2 vòng thử thách online để tuyển chọn hồ sơ thành công. Tại vòng thử thách thứ 2, các đối tượng sẽ mời chào phụ huynh thực hiện các nhiệm vụ để hưởng hoa hồng với lãi suất cao. Trong nhóm, sẽ có nhiều ảnh phụ huynh chuyển tiền và nhận được hoa hồng như hứa hẹn tạo lòng tin. Khi phụ huynh chuyển tiền vào thực hiện các nhiệm vụ sẽ bị chiếm đoạt số tiền chuyển khoản.

Để tránh “sập bẫy” của các đối tượng lừa đảo, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP Hà Nội đề nghị người dân cảnh giác với thông tin về các chương trình trên mạng xã hội. Cần tỉnh táo trước lời mời chào trên mạng xã hội, nhất là khi thực hiện các nhiệm vụ hưởng hoa hồng cao, đóng các khoản tiền nhất định.

Một số thủ đoạn điển hình đã được cơ quan chức năng thống kê

Trước những diễn biến phức tạp của tội phạm lừa đảo công nghệ cao, Công an TP Hà Nội tiếp tục đưa ra khuyến cáo: Trong giai đoạn đẩy mạnh và tăng tốc chuyển đổi số hiện nay, các đối tượng xấu đã lợi dụng sự bùng nổ về công nghệ thông tin, những tiện ích mà công nghệ thông tin mang lại để thực hiện nhiều vụ lừa đảo trực tuyến, chiếm đoạt tài sản có giá trị cao.

Khi các công nghệ mới xuất hiện, đối tượng tấn công mạng, lừa đảo cũng sẽ tìm cách để lợi dụng, khai thác đánh vào điểm yếu nhất - đó là con người, áp dụng nhiều biện pháp tác động để thao túng tâm lý rồi dẫn dắt nạn nhân theo kịch bản của chúng. Các hình thức lừa đảo trên mạng, qua điện thoại liên tục gia tăng, từ lừa đảo đánh cắp thông tin cá nhân, lừa đảo tình cảm đến lừa đảo đầu tư… nhưng mục tiêu cuối cùng của các đối tượng đều là tiền.

Nếu gặp phải những tình huống bất ngờ như trên, người dân cần bình tĩnh, dùng nhiều cách kiểm chứng lại thông tin và khi có bất cứ một nghi ngờ nhỏ nào hãy thông tin cho cơ quan công an nơi gần nhất để được tư vấn, hướng dẫn, tuyệt đối không nóng vội thực hiện theo yêu cầu chuyển tiền của đối tượng.

Thời gian qua, với sự cảnh giác của người dân, cán bộ ngân hàng, Công an TP Hà Nội đã chặn được nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản công nghệ cao. Do đó, biện pháp hàng đầu để ngăn chặn thiệt hại trong các vụ lừa đảo công nghệ cao chính là ý thức cảnh giác của người dân.