Bài 2: Công chứng Hợp đồng ủy quyền cho người không còn quyền về tài sản?

Trụ sở Văn phòng Công chứng Trần Đình Khương tại khu Chợ Mới, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai

Sau khi Báo điện tử Tuổi trẻ Thủ đô đăng bài “Đồng Nai – Chuyện lạ người chết vẫn có mặt tại Văn phòng công chứng (VPCC) ký Giấy uỷ quyền”, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Đồng Nai đã có văn bản số 1995/STP-TTR yêu cầu toàn bộ hồ sơ liên quan đến việc công chứng các Giấy uỷ quyền của bà Hồ Kim Duyên.

VPCC Trần Đình Khương thu hồi toàn bộ Giấy uỷ quyền đã công chứng

Sở Tư pháp tỉnh Đồng Nai cho biết, qua xem xét báo cáo số 241/BC-VPCCTĐK ngày 5/7/2022 của Văn phòng công chứng Trần Đình Khương và hồ sơ, tài liệu có liên quan, các Giấy uỷ quyền đều được Văn phòng công chứng Trần Đình Khương thực hiện vào ngà 26/3/2021 dưới hình thức chứng thực chữ ký.

Nội dung các Giấy uỷ quyền liên quan đến việc các cá nhân uỷ quyền cho bà Hồ Kim Duyên để thay mặt ký hồ sơ nộp, nhận hồ sơ xoá thế chấp, gia hạn thời gian sử dụng đất, cấp, đổi, cấp mới, đo đạc làm bản vẽ, cắm mốc ranh giới, trích lục thông tin các thửa đất và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nộp và nhận thông báo nghĩa vụ tài chính, nộp phí, lệ phí..

Trong đó, tại thời điểm chứng thực có 4 trường hợp (Giấy uỷ quyền số 666, 667, 670, 671 TP/CC-SCT/CK), giấy Chứng minh nhân dân (CMND) của người uỷ quyền đã hết thời hạn sử dụng. Đối với Giấy uỷ quyền số 666 TP/CC-SCT/CK, tại thời điểm chứng thực, người uỷ quyền (ông Nguyễn Văn Tạo) đã chết.

Theo Sở Tư pháp tỉnh Đồng Nai, việc Văn phòng công chứng Trần Đình Khương thực hiện chứng thực đối với các Giấy uỷ quyền nêu trên là vi phạm quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 24 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP và Điểm b Khoản 3 Điều 34 Nghị định số 82/2022/NĐ-CP ( chứng thực chữ ký trong trường hợp người yêu cầu chứng thực xuất trình giấy CMND đã hết thời hạn sử dụng được quy định); Điểm b Khoản 3 Điều 34 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP (chứng thực chữ ký trong trường hợp người yêu cầu chứng thực không ký trước mặt công chứng viên); Điểm d Khoản 4 Điều 24 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP, Điều 14 Thông tư số 01/2020/TT-BTP và Điểm e Khoản 4 Điều 34 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP ( chứng thực chữ ký đối với các giấy tờ, văn bản có nội dung là hợp đồng giao dịch).

Văn bản Sở Tư pháp Đồng Nai phản hồi thông tin cho Tuổi trẻ Thủ đô liên quan đến VPCC Trần Đình Khương

Cũng theo Sở Tư pháp tỉnh Đồng Nai, hiện bà Hồ Kim Duyên đã có văn bản đơn phương chấm dứt uỷ quyền đối với các Giấy uỷ quyền nêu trên, được VPCC Trần Đình Khương ký chứng thực số 11688, quyển số 05/2022 TP/CCSCC/HĐGD ngày 10/5/2022, đồng thời VPCC Trần Đình Khương đã thu hồi toàn bộ bản chính các Giấy uỷ quyền.

Theo đó, để đảm bảo thực hiện đúng các quy định pháp luật về công chứng, chứng thực và các quy định pháp luật có liên quan, Sở Tư pháp đã có văn bản số 2108/STP/HC&BTTP yêu cầu VPCC Trần Đình Khương nghiêm túc kiểm điểm, có báo cáo giải trình đối với vụ việc nêu trên.

Đối với các hành vi vi phạm của VPCC Trần Đình Khương khi thực hiện các Giấy uỷ quyền nêu trên, Sở Tư pháp sẽ căn cứ quy định pháp luật hiện hành để xử lý theo quy định pháp luật.

Hợp đồng ủy quyền cho người không còn quyền về tài sản?

Qua điều tra của phóng viên, cá nhân ông Khương hiện là Trưởng Văn phòng Công chứng Trần Đình Khương trước đó đã công chứng hồ sơ, văn bản có dấu hiệu trái quy định liên quan đến Hợp đồng ủy quyền, Hợp đồng chuyển nhượng đất đai trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Cụ thể, ngày 10/1/2008, tại Văn phòng công chứng số 4, tỉnh Đồng Nai, ông Trần Đình Khương là công chứng viên (Văn phòng công chứng số 4) đã thực hiện công chứng Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất (thửa đất số 505, 242, 243, Tờ bản đồ số 24 tại xã Bàu Cạn, do UBND huyện Long Thành cấp ngày 14/9/1999) giữa ông Lâm Quang Mậu, sinh năm 1951, thường trú tại xã Bầu Cạn, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai (Bên chuyển nhượng) và ông Lâm Duy Mệnh, sinh năm 1975, thường trú tại xã Phú Hữu, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai (Bên nhận chuyển nhượng).

Tuy nhiên, thay vì điều chỉnh biến động đất sang tên người nhận chuyển nhượng theo quy định của pháp luật, thì ông Lâm Duy Mệnh lại lập thêm Hợp đồng ủy quyền giữa ông Lâm Quang Mậu ủy quyền cho ông Lâm Duy Mệnh cùng các thửa đất đã chuyển nhượng trên, và được Công chứng viên Trần Đình Khương - Văn phòng công chứng số 4 chứng thực.

Nội dung ủy quyền nêu rõ: “Bên B (ông Mệnh) được quyền thay mặt và nhân danh bên A (ông mậu) thực hiện quản lý, sử dụng, nhận tiền đền bù, thế chấp vay vốn ngân hàng, thế chấp quyền sử dụng đất của bên thứ 3 bằng các tài sản trên…

Sau khi có Hợp đồng ủy quyền từ ông Mậu, ông Mệnh đã đem thế chấp tài sản tại Eximbank để vay vốn và không có khả năng thanh toán khoản nợ.

Hợp đồng chuyển nhượng và Hợp đồng ủy quyền được VPCC Trần Đình Khương công chứng cùng ngày

Qua tìm hiểu, có hàng chục trường hợp như ông Lâm Quang Mậu. Khi làm việc với những hộ dân có liên quan đến Hợp đồng ủy quyền cho ông Mệnh, tất cả đều khẳng định họ bán đất chứ không ủy quyền cho ông Mệnh, tiền họ cũng đã nhận đủ từ nhiều năm nay và không còn liên quan đến những thửa đất này.

Còn tại sao tồn tại các hợp đồng ủy quyền có chữ kí của người dân thì họ không hề biết, chỉ khi Ngân hàng khởi kiện ra tòa, những người dân mới ngã ngửa mình là người có liên quan với tư cách chủ tài sản bảo đảm cho bên thứ 3 để vay vốn tại Eximbank.

Câu hỏi đặt ra, việc tồn tại song song Hợp đồng chuyển nhượng và Hợp đồng ủy quyền cùng một thừa đất có đúng với quy định của pháp luật? Bởi người dân đã không còn quyền về tài sản (đã bán), nên không thể kí hợp đồng ủy quyền với tư cách chủ tài sản bảo đảm cho bên thứ 3 để vay vốn ngân hàng.

Liên quan đến vấn đề này, Sở Tư pháp tỉnh Đồng Nai cho biết, theo quy định pháp luật, sau khi Công chứng viên thực hiện công chứng Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Lâm Quang Mậu và ông Lâm Duy Mệnh đã có hiệu lực kể từ ngày 10/01/2008.

Theo quy định tại Điều 5 Luật Công chứng, văn bản công chứng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng viên ký và có đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng. Văn bản công chứng có giá trị chứng cứ; những tình tiết, sự kiện trong văn bản công chứng không phải chứng minh, trừ trường hợp bị Toà án tuyên bố là vô hiệu.

Sở Tư pháp không có đủ thông tin và không có thẩm quyền xác định. Nếu các bên tham gia hợp đồng giao dịch có phát sinh tranh chấp liên quan đến Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và Hợp đồng ủy quyền trên sẽ do Tòa án nhân dân có thẩm quyền xem xét, giải quyết theo quy định pháp luật.

VPCC Trần Đình Khương công chứng Hợp đồng ủy quyền cho người không còn quyền về tài sản

Cùng một tài sản nhưng Hợp đồng ủy quyền cho 2 người

Sau khi không trả được nhiều khoản nợ vay tại Eximbank, ông Lâm Duy Mệnh đã làm Hợp đồng ủy quyền (thực chất là bán nợ) cho ông Nguyễn Văn Hòa, thường trú tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Theo đó, ông Hòa thay ông Mệnh trả các khoản nợ cho ngân hàng để rút tài sản bảo đảm ra.

Tuy nhiên, không biết lý do gì ông Mệnh tiếp tục Hợp đồng ủy quyền cho một người khác có tên là Hồ Kim Duyên, trú tại khu Văn Hải, thị trấn Long Thành, tỉnh Đồng Nai cùng nội dung như ủy quyền cho ông Hòa đối với các tại sản đang thế chấp tại Eximbank, trong khi hợp đồng ủy quyền của ông Mệnh cho ông Hòa vẫn đang còn giá trị pháp luật.

Theo đó, bà Duyên đã ngụy taọ hàng loạt Hợp đồng ủy quyền tài sản của người dân để lấy tài sản bảo đảm ra. Thực chất tài sản này người dân đã bán từ nhiều năm trước cho ông Lâm Duy Mệnh nên không còn quyền về tài sản để ủy quyền cho bà Duyên làm việc với ngân hàng.

Ông Nguyễn Văn Hòa cho rằng, ông Mệnh đơn phương chấp dứt Hợp đồng ủy quyền với ông là hành vi trái pháp luật. Tất cả các hợp đồng ủy quyền này đều được công chứng tại Văn phòng công chứng Trần Đình Khương.

VPCC Trần Đình Khương đã thu hồi toàn bộ Giấy uỷ quyền của người dân cho bà Duyên

Như vậy vấn đề đặt ra ở đây là, Văn phòng Công chứng Trần Đình Khương thực hiện công chứng đối với Hợp đồng ủy quyền của ông Mệnh cho người có tên là Hồ Kim Duyên trong khi Hợp đồng ủy quyền giữa ông Mệnh và ông Hòa vẫn còn hiệu lực, sau đó Văn phòng công chứng tiếp tục thực hiện công chứng cho ông Mệnh đơn phương chấm dứt Hợp đồng ủy quyền với ông Nguyễn Văn Hòa có đúng quy định của pháp luật?.

Qua tìm hiểu của phóng viên, hàng chục hộ dân tại tỉnh Đồng Nai thực tế đã bán đất cho ông Lâm Duy Mệnh từ nhiều năm trước, nhưng hiện nay vẫn đang Hợp đồng ủy quyền tài sản cho ông Mệnh vay vốn ngân hàng. Những người này đang gặp rắc rối khi bị tòa án triệu tập với tư cách là người có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan.

Liên quan đến công chứng Hợp đồng ủy quyền giữa ông Mệnh và bà Hồ Kim Duyên tại VPCC Trần Đình Khương, Sở tư pháp Đồng Nai cho rằng, việc công chứng văn bản đơn phương chấm dứt Hợp đồng ủy quyền giữa ông Mệnh với ông Nguyễn Văn Hòa, Sở Tư pháp không có cơ sở nhận định. Để có thông tin chi tiết về các hợp đồng nêu trên, đề nghị phóng viên liên hệ với Văn phòng công chứng Trần Đình Khương để được biết thêm thông tin.