Tìm lại kí ức tuổi thơ trong những cơn mưa mùa hè

Ăn, chơi mùa mưa thời thơ ấu

Lại nhớ ngày còn bé, cứ mỗi lần mùa hè về mưa ngập, sông Hồng dâng cuồn cuộn, bà tôi lại chép miệng: "Thần chả kém gì người, đánh ghen gì mà ghê thế, năm nào cũng khiến con dân khốn khổ". Đấy là bà nhắc về tích Sơn Tinh, Thủy Tinh. Ô hay, nếu chẳng có tích này thì chắc con người vẫn chỉ nhìn mưa nắng như một hiện tượng khi thì tích cực, lúc lại tiêu cực của thời tiết mà không biết rằng, dù bất cứ điều gì nếu chịu khó xét soi cũng thấy đầy sự lãng mạn trong đó.

Có lẽ, trong cuộc sống hiện đại, thực dụng bây giờ, dưới mỗi cơn mưa người ta cũng chỉ nhìn thấy sự phiền nhiễu hay hữu ích của nó mà quên hẳn cuộc tình tay ba đã kéo dài vài thiên niên kỉ để "Núi cao sông hãy còn dài/ Năm năm báo oán đời đời đánh ghen" kia rồi.

Ngôi làng nhỏ của tôi nằm ven sông Hồng, thuộc ngoại thành Hà Nội. Mỗi năm hè đến, người lớn trong làng lo thắt lòng bão lũ, lo vỡ đê, lo nước ngập, lo chưa kịp thu hoạch hoa màu, nhà dột, không có cái ăn. Còn bọn trẻ con chúng tôi chỉ lo nhất là không có cái chơi. Tuy vậy, cái sự ăn, chơi của trẻ con nhà quê ngày xưa nó khác với sự ăn, chơi của trẻ con thành phố ngày nay lắm. Chính trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn lại khiến nhiều đứa phát huy tối đa sức sáng tạo, khiến những cái ăn, những trò chơi cũng trở nên hữu ích và thành kí ức chẳng thể phai mờ.

Những mùa nước ngập ngày xưa còn mãi trong kí ức

Những ngày mưa bão dữ dội nhất, mưa bão chết cò, kể cả người lớn cũng không dám ra khỏi nhà, đành tự thưởng cho mình những phút giây nghỉ ngơi thì bọn trẻ bồn chồn chân tay, buồn bã mồm miệng. Lúc ấy, các thùng, vại, chum, các vò trong nhà được lục tung ra, và những đứa trẻ lại trở thành bọn hăng hái nhất khi làm các món ăn mùa nước ngập.

Nhà nào còn nhiều thóc nếp, thể nào cũng sẽ có vài mẻ được đổ lên chảo, rang bỏng thơm lừng, khói tỏa nghi ngút, ấm áp và tiếng bỏng nổ lép bép vui tai trong tiếng mưa dồn dập. Bao giờ cũng vậy, cứ một mẻ rang thì chỉ còn lại một nửa bỏng, vì bọn trẻ đã háu táu bốc ăn từ khi bỏng mới nở loáng thoáng rồi.

Sau khi những cái mồm đã gần sưng lên vì vỏ trấu nhàm nhạp, số bỏng còn lại mới được mang ra giã thì thụp, ngào mật, thêm gừng, trộn lạc để làm thành món chè lam, thơm ngọt cay giòn bùi, mới nghĩ đến đã thèm rỏ rãi.

Nhà nào có khoai khô thì cũng bắt đầu bắc cối, chày, ra sức giã. Khoai lang thái con chì, phơi trong nhiều nắng, khô quắt lại, cứng và dai đến mức giã bật cả chày, tuy vậy, những đứa trẻ thèm ăn thì chẳng ngại gì cả. Giã xong, trộn nước, thêm nhân đỗ xanh, nắm lại thành từng nắm như quả trứng gà rồi mang đi hấp. Hấp chín, bánh khoai khô đen như bánh gai, có mùi thơm nhẹ, khi bẻ ra màu vàng ươm của đỗ xanh nổi bật lên trên nền vỏ đen, và khi ăn thì vị ngọt ùa vào đầy khoang miệng, thứ ngọt đậm đà mà lại không ngán, không loại đường nào trên đời có thể so sánh nổi.

Cả hai thứ bánh đều có thể để vài ngày, ăn dần được nhưng bọn trẻ thì đâu phải đã sẵn tinh thần "tích cốc phòng cơ", loáng cái chúng đã chạy tọt từ nhà nọ sang nhà kia, chia, biếu, khoe mỗi nơi một tẹo. Chả mấy chốc, hết bánh, cơn thèm lại đến.

Khi nước ngập cũng có những niềm vui

Trời đã ngớt mưa, nhìn ra ngoài đường bùn nhão lõng bõng, có chỗ nước ngập ngang bắp chân, ao hồ đồng ruộng một màu trắng xóa. Lúc này thì chả cản được nữa, cả bọn đã đầu trần, đổ xô ra vồ những con rô rạch, thả vó kéo cá vỡ đầm theo dòng nước đi hoang. Từng đám kéo vó xôn xao, có khi kéo được cả những con trắm, chép to bằng bắp chân người lớn, hò hét váng cả lên, mặc mưa thấm vào người ướt lướt thướt.

Dù cá to nhỏ, rô diếc đòng đong cân cấn thì cũng đều cho tất vào một nồi, ngả chum tương vàng sọng, thơm phức ra, đổ ngập cá, cho thêm mấy lát gừng, đun nhỏ lửa cho sôi lăn tăn rồi vần kĩ trong tro rơm. Nồi cá bắc ra chín nục, mùi thơm kéo từ nhà nọ sang nhà kia, ăn với cơm gạo mới, ngon tê đầu lưỡi, ngon đến độ nhiều năm sau nghĩ lại vẫn mong mình được ngồi chìa bát, sợ hết cơm trong căn bếp rạ thâm u lộp độp mưa rơi. Bây giờ, đã xa quê mấy chục năm trời, cứ nhớ đến nồi cá kho tương, bát cơm gạo mới lại thấy nôn nao trong dạ.

Bọn trẻ con xóm nhà tôi ở bây giờ thích nhất là những lúc mưa mà người lớn không có nhà. A lô xô, cả lũ ào ra sân khi nước bắt đầu ngập mắt cá chân, ngập bụng chân. Đứa nào đứa nấy hớn hở vùng vẫy tắm mưa, cười ha ha khi chớp giật ngang trời. Rồi thì đứa lớn đặt đứa bé trong chiếc chậu nhựa, xỏ dây vào làm thuyền kéo đi. Có những lúc làm thành cả một cuộc đua thuyền náo động, át tiếng mưa ồn ã, sầm sập.

Nhiều đứa vẫn nhớ những mùa mưa trước có khi lấy rổ xúc được cá nên vẫn có ý... chờ. Có đứa kiên nhẫn hơn thì vác cần câu, ngồi chầu hẫu trên giường, thả mồi và lưỡi câu xuống nền nhà, chăm chăm cả buổi chờ chiếc phao nhấp nháy.

Sau cơn mưa đường phố sạch tinh, cây cối xanh mỡ màng

Mưa về, cái xóm nhỏ trở nên náo nhiệt hẳn lên. Vì thế, có khi bố mẹ chúng vừa bực dọc vì bị cơn mưa kìm chân lâu ngoài đường, trở về nhà thấy con cái tưng bừng là vậy, thấy giống hình ảnh mình thuở còn thơ ở quê, như được sống lại quãng đời hồn nhiên vô ưu nên cũng chẳng nỡ trách mắng con dù biết có thể nay mai nó sẽ ốm sốt, sẽ tốn tiền thuốc thang, công sức để chăm sóc.

Mưa mùa hạ chẳng dầm dề như mùa xuân, chẳng não nề như mùa thu cũng chẳng rét buốt như mùa đông. Mưa mùa hạ nhanh đến nhanh đi, ngay cả những điểm úng ngập qua một đêm là nước đã rút sạch, trả lại thành phố một bầu không khí trong lành. Sáng ra, người xe đi lại, mặt đường mát dịu, cây cối xanh tươi mỡ màng. Mỗi cơn mưa qua đi để lại trong lòng người rất nhiều cảm xúc khác nhau. Để thấy rằng, cuộc sống còn nhiều gian khó đấy nhưng hết mưa trời sẽ nắng, nỗi buồn đến rồi cũng sẽ nhanh đi, cuộc sống tiếp diễn kia là điều chúng ta đang hòa vào mỗi ngày và cần sống một cách nhiệt thành mỗi ngày.

"Hà Nội ngàn năm kí ức" - cuốn sách 3D độc đáo về Thủ đô

Kí ức về ban nhạc huyền thoại cùng ca khúc "Last Christmas"

Nhớ da diết những mùa rơm vàng thơ ấu