Thị trường tốt nhưng chất lượng việc làm lại là một thách thức

Theo một báo cáo mới nhất của ILO được công bố tại Diễn đàn Lao động Việt Nam 2019 (tổ chức ngày 27/11/2019 tại Hà Nội), kinh tế Việt Nam đang tạo ra ngày càng nhiều việc làm cần kỹ năng trung bình và cao,

Bài liên quan

Những chiêu trò "móc túi" người lao động tìm việc làm

Hơn 3500 cơ hội việc làm cho sinh viên

800 triệu việc làm sẽ rơi vào tay robot

Du học sinh về nước khởi nghiệp với mô hình nuôi chim bồ câu

Việt Nam sở hữu dân số đặc biệt năng động

Theo một báo cáo mới nhất của ILO được công bố tại Diễn đàn Lao động Việt Nam 2019 kinh tế Việt Nam đang tạo ra ngày càng nhiều việc làm cần kỹ năng trung bình và cao

Theo báo cáo mới nhất của ILO được công bố tại Diễn đàn Lao động Việt Nam 2019 (tổ chức ngày 27/11/2019 tại Hà Nội), kinh tế Việt Nam đang tạo ra ngày càng nhiều việc làm cần kỹ năng trung bình và cao. Ấn phẩm “Việc làm thỏa đáng và các mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam” cũng đã chỉ ra rằng, tăng trưởng việc làm trung bình hàng năm của Việt Nam trong thập kỷ qua tập trung vào nhóm việc làm cần kỹ năng trung bình và cao.

Thống kê phân bổ việc làm theo mức kỹ năng của Việt Nam cho thấy, hơn một nửa việc làm (53%) trên cả nước cần kỹ năng trung bình và 12% đòi hỏi kỹ năng cao, số còn lại 36% là kỹ năng thấp.

“Cơ cấu này so sánh với các quốc gia có thu nhập trung bình cao, thị trường lao động Việt Nam có nhiều điểm khá thú vị. Bởi vì, các nước thu nhập trung bình cao có tỷ trọng việc làm kỹ năng thấp tương đồng với Việt Nam là 32%, kỹ năng trung bình trên 48% và kỹ năng cao lớn hơn rất nhiều (ở mức 20%, cao gần gấp đôi Việt Nam)”, bà Valentina Barcucci, chuyên gia kinh tế lao động của ILO Việt Nam chia sẻ tại Diễn đàn Lao động Việt Nam 2019.

Nếu theo số liệu bà Valentina Barcuccu đưa ra, Việt Nam đang sở hữu dân số đặc biệt năng động, với tỷ lệ tham gia thị trường lao động ở mức hơn 70% đối với phụ nữ (so với mức trung bình 48% trên thế giới) và 81% với nam giới. Trong đó, việc làm trong ngành sản xuất đã và đang tăng với tốc độ rất cao, kể từ năm 2014 luôn cao hơn mức chung của khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương. Nhờ đó, việc làm dễ bị tổn thương ở Việt Nam đang giảm dần. Tuy nhiên, vào năm 2018, vẫn có tới 54% người lao động đang làm những công việc dễ bị tổn thương.

Theo các chuyên gia, muốn đạt được mục tiêu hiện đại hóa kinh tế xã hội Việt Nam cần ưu tiên cải thiện chất lượng việc làm cho nhóm lao động yếu thế.

“Chúng ta quá chú trọng đến các chỉ số trung bình quốc gia và như vậy sẽ che đậy những khác biệt lớn trong đời sống con người. Để tiếp tục phát triển, chúng ta cần nghiên cứu kỹ càng hơn, không chỉ về những thành tựu đạt được mà cả những đối tượng bị tụt hậu và nguyên nhân tại sao. Bằng cách giải quyết vấn đề bất bình đẳng trong cơ hội tham gia vào thị trường việc làm, chúng ta có thể triệt tiêu tận gốc tình trạng nghèo đói, đạt được thành tựu phát triển bền vững, công bằng và hoà bình cho tất cả mọi người", bà Valentina Barcucci phát biểu.

Tập trung cải thiện kỹ năng lao động

Tại Diễn đàn Lao động Việt Nam 2019, các chuyên gia nhận định, tương lai việc làm của Việt Nam nằm ở quyết định lựa chọn. Cách Việt Nam đang lựa chọn là thông qua cải thiện kỹ năng lực lượng lao động, mở rộng độ bao phủ an sinh xã hội và hiện đại hóa các thiết chế quan hệ lao động.

Ngày nay, thế giới việc làm đang trải qua những thay đổi lớn với tốc độ ngày càng nhanh, tác động tới sinh kế của hàng triệu người nam và nữ, cả người sử dụng lao động và người lao động. Những nhân tố thay đổi chính bao gồm cải tiến công nghệ, điển hình là Cách mạng công nghiệp 4.0, hệ thống thương mại toàn cầu với độ kết nối ngày càng lớn, già hóa dân số và biến đổi khí hậu.

Vậy làm thế nào để có thể xây dựng một tương lai việc làm tốt hơn trong thời kỳ chuyển đổi này. Theo các chuyên gia, chúng ta phải biết cách tận dụng cơ hội nó đem lại và chuẩn bị để đối mặt với những thách thức mới. “Việt Nam là một câu chuyện điển hình về sự thành công, với tốc độ tăng trưởng cao bền vững trong những năm qua giữa lúc bối cảnh quốc tế có nhiều biến động. Đây là kết quả từ sự lựa chọn chiến lược của Việt Nam, quyết định phát triển kinh tế thông qua hội nhập toàn cầu sâu rộng hơn, kết hợp với những cải cách trong nước”, ông Chang Hee Lee, Giám đốc ILO Việt Nam chia sẻ.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa quyết tâm trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2030, Việt Nam cần hiện đại hóa các thiết chế quan hệ lao động, cải thiện về mặt xã hội song hành với phát triển kinh tế.

Nói về hiện đại hóa các thiết chế quan hệ lao động, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh Xã hội, ông Lê Văn Thanh cho biết, Bộ luật Lao động (sửa đổi) với nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung quan trọng vừa được Quốc hội biểu quyết thông qua với số phiếu cao đến hơn 90% sẽ là một dấu mốc quan trọng trên con đường hoàn thiện hệ thống pháp luật lao động của Việt Nam theo hướng hiện đại, phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Bộ Luật Lao động mới tích hợp khá đầy đủ những nguyên tắc của các công ước cơ bản của ILO, kể cả hai công ước cơ bản còn lại (về tự do hiệp hội và lao động cưỡng bức) mà Việt Nam dự kiến sẽ phê chuẩn trong những năm tới.

Ngoài ra, Diễn đàn Quốc gia “Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam” với chủ đề “Doanh nghiệp đồng hành đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp” vừa tổ chức ngày 16/11 cũng thể hiện sự cam kết ở các cấp cao nhất của Chính phủ về phát triển kỹ năng và đưa ra phương hướng chính sách cho một tương lai thị trường việc làm tươi sáng hơn.

“Đảm bảo việc làm bền vững, thỏa đáng cho mọi người thông qua những tiến bộ về nâng tầm kỹ năng, an sinh xã hội toàn dân, quan hệ lao động hiệu quả, sẽ là một phần không thể thiếu của Chiến lược và Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn tiếp theo mà Việt Nam đang hoàn thiện. Đây là yếu tố chính, thúc đẩy chính sách xã hội để phát triển kinh tế. Tôi tin tưởng rằng, Việt Nam đang đi đúng hướng trên con đường tăng trưởng bền vững và toàn diện hướng tới trở thành một quốc gia thu nhập trung bình cao”, Giám đốc ILO Việt Nam cho biết.