Thanh Liêm - Hà Nam: Phát lộ hàng loạt dấu hiệu vi phạm tại mỏ đá của Công ty Hồng Hà

Ngày 22/08/2018, tại trụ sở Sở Công Thương Hà Nam đã diễn ra buổi làm việc giữa đại diện các Sở Công Thương, Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh, đại diện Công ty CP đầu tư và xây dựng Nam Sơn (Công ty Nam Sơn) và Công ty TNHH Hồng Hà (Công ty Hồng Hà).

Buổi làm việc do Sở Công Thương chủ trì và thực hiện theo chỉ đạo của UBND tỉnh Hà Nam giải quyết đơn của Công ty Nam Sơn tố cáo Công ty Hồng Hà có hàng loạt vi phạm trong quá trình hoạt động khai thác mỏ đá tại núi Thung Đền Bà Oanh (xã Thanh Thuỷ, huyện Thanh Liêm, Hà Nam).

Trụ sở Sở Công Thương Hà Nam.

Tại buổi làm việc, đại diện Công ty Nam Sơn đã đưa ra loạt luận cứ và bằng chứng chứng minh Công ty Hồng Hà vi phạm trong hoạt động khai thác mỏ, đặc biệt là sai phạm trong công tác bảo vệ môi trường.

Cụ thể, đại diện Công ty Nam Sơn đã tố Công ty Hồng Hà khai thác mỏ đá không đúng thiết kế, trong quá trình khai thác không đảm bảo công tác an toàn lao động cho công nhân. Hơn nữa, đến thời điểm hiện tại, Công ty Hồng Hà cũng không có biện pháp bảo vệ môi trường tại mỏ đá gây ô nhiễm môi trường và hiện Công ty vẫn chưa có giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường...

Thậm chí, phía Công ty Nam Sơn còn đề nghị Đoàn kiểm tra đến kiểm tra thực tế tại mỏ đá của Công ty Hồng Hà để làm rõ nội dung tố cáo. Ngay sau đó, Đoàn kiểm tra do Sở Công Thương chủ trì, phối hợp cùng đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh và các sở ngành liên quan đã đến kiểm tra thực tế tại mỏ đá tại núi Thung Đền Bà Oanh của Công ty Hồng Hà.

Theo chân Đoàn kiểm tra, PV Báo Tuổi trẻ Thủ đô ghi nhận được hàng loạt hình ảnh vi phạm pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường tại mỏ đá của Công ty Hồng Hà.

Đoàn kiểm tra tiến hành xác minh thực tế tại mỏ đá của Công ty Hồng Hà.

Cụ thể, khu vực khai thác đá nham nhở, những vết khoan, nổ mìn vẫn còn nguyên vẹn, những dấu hiệu của việc khai thác sai thiết kế bị lộ rõ, khoảng cách an toàn không đảm bảo theo quy định, khoảng cách từ vị trí nổ mìn đến văn phòng trụ sở Công ty Hồng Hà, máy móc thiết bị, kho dầu cũng không đảm bảo theo quy định.

Cũng tại thời điểm này, mỏ đá của Công ty Hồng Hà vẫn đang thực hiện khai thác rầm rộ, nhiều loại máy móc, xe hổ vồ cỡ lớn vẫn vô tư ra vào chở đá thô chưa qua chế biến ra khỏi khu vực mỏ khai thác.

Bên cạnh đó, tại khu vực mỏ khai thác có hai bình nén khí cỡ lớn để phục vụ việc khai thác đá tiềm ẩn nguy cơ phát nổ gây nguy hiểm đến tính mạng của người lao động bất cứ lúc nào, bởi theo phản ánh của ông Trần Văn Thạch – Giám đốc Công ty Nam Sơn thì hai bình nén khí này vẫn chưa được kiểm định an toàn theo quy định.

Xe chở đá thô chưa qua chế biến, nghiền đá vẫn ngang nhiên chở ra ngoài...

Đối với hệ thống xử lý chất thải rắn, lỏng hiện tại Công ty Hồng Hà vẫn chưa được xây dựng theo đúng quy định, lượng nước chảy tràn ra ngoài khu vực khai thác ngấm xuống lòng đất tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường rất cao. Hiện mỏ đá vẫn thiếu nhiều công trình bảo vệ môi trường, chưa có giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, dấu hỏi năng lực của Công ty Hồng Hà cũng là vấn đề đáng lưu tâm. Cụ thể, mặc dù là chủ mỏ, được khai thác đá tại núi đá Thung đền bà Oanh nhưng doanh nghiệp này không tự khai thác mà phải ký hợp đồng với các công ty khác để thực hiện việc khai thác, trước đó là ký hợp đồng với Công ty Nam Sơn và hiện là Công ty TNHH MTV đá xây dựng Transmeco.

Trước đó, như Báo Tuổi trẻ Thủ đô đã thông tin về sự việc Công ty Hồng Hà có địa chỉ tại thị trấn Kiện Khê, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đã liên tục vi phạm trong hoạt động khai thác mỏ đá tại núi Thung Đền Bà Oanh.

Được biết, năm 2010, UBND tỉnh Hà Nam đã cấp phép cho Công ty TNHH Hồng Hà được phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại mỏ núi Thung Đền Bà Oanh với thời hạn từ 31/08/2010 – 31/08/2040.

Theo giấy phép khai thác khoáng sản thì Công ty Hồng Hà được phép khai thác trong phạm vi diện tích là 8ha, trữ lượng khai thác là hơn 8 triệu m3 và công suất khai thác là 250 nghìn m3/năm. Tuy nhiên, năm 2013, Thanh tra tỉnh Hà Nam đã chỉ rõ những sai phạm của Công ty Hồng Hà về việc khai thác ngoài phạm vi mỏ với khối lượng tính từ 06/2012 – 11/2013 là 234 nghìn m3 và bỏ ngoài sổ sách hơn 76 nghìn m3...

Trên cơ sở đó, Thanh tra tỉnh Hà Nam kiến nghị Công ty Hồng Hà chấn chỉnh ngay những vi phạm nêu trên và chấm dứt việc khai thác mỏ ngoài phạm vi được khai thác.

Công ty Hồng Hà khai thác đá không đúng quy định, không thực hiện việc khai thác cắt tầng gây nguy hiểm cho người lao động.

Điều đáng chú ý, Công ty Hồng Hà từ khi được UBND tỉnh Hà Nam cấp phép khai thác mỏ năm từ 2010 đến nay vẫn chưa có Giấy xác nhận việc đã thực hiện các công trình biện pháp bảo vệ môi trường, phục vụ giai đoạn vận hành dự án.

Cũng theo tìm hiểu của PV, vào tháng 10/2017, Thanh tra tỉnh Hà Nam cũng đã ban hành Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật của Công ty Hồng Hà, trong đó nêu rõ nhiều sai phạm của Công ty trong hoạt động khai thác mỏ đá tại núi Thung Đền Bà Oanh.

Cụ thể, về lĩnh vực tài nguyên và môi trường, Kết luận thanh tra nêu rõ, đơn vị đo kiểm soát môi trường năm thiếu tần suất so với đăng ký trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường; chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt xác nhận việc hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường; quản lý không tốt để doanh nghiệp khác khai thác vượt mốc giới mỏ.

Về lĩnh vực phương pháp khai thác và sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, đơn vị khai thác đã không tạo mặt bằng tầng, chiều cao tầng khai thác vượt thiết kế được duyệt, góc nghiêng sườn khai thác lớn 80o; khoảng cách gần nhất từ vị trí nổ mìn đến công trình là thấp hơn quy định.

Bên cạnh đó, Công ty Hồng Hà còn đầu tư xây dựng cơ bản mỏ chậm tiến độ so với dự án đã được phê duyệt, chưa được chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy sản phẩm theo quy định...

Điều đáng nói, mặc dù trong nhiều năm khai thác mỏ đá tại núi Thung Đền Bà Oanh, Công ty TNHH Hồng Hà đã liên tục vi phạm trong hoạt động khai thác mỏ, gây bức xúc dư luận nhưng đến nay hoạt động khai thác đá vẫn được tiếp diễn, trong khi đó cần có giải pháp xử lý dứt điểm tình trạng này.

Cũng theo tìm hiểu của PV, ngày 04/04/2018, UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành Quyết định số 535/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty Hồng Hà do đã thực hiện hành vi vi phạm là "Không có giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành (từng giai đoạn hoặc toàn bộ dự án) theo quy định".

Với hành vi này theo quy định thì Công ty Hồng Hà sẽ bị phạt tiền từ 140.000.000 đồng đến 160.000.000 đồng nhưng UBND tỉnh Hà Nam lại không xử phạt bằng tiền đối với hành vi vi phạm hành chính này do đã hết thời hiệu xử phạt.

Thay vào đó, UBND tỉnh Hà Nam quyết định đình chỉ hoạt động của cơ sở với thời gian 4,5 tháng để khắc phục vi phạm và buộc Công ty Hồng Hà phải xây lắp, vận hành công trình bảo vệ môi trường và lập hồ sơ báo cáo kết quả thực hiện các công trình bảo vệ môi trường trình cơ quan đã phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường kiểm tra, xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường. Thời gian thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả là 4,5 tháng kể từ ngày nhận được quyết định Công ty phải hoàn thành xong và báo cáo kết quả về UBND tỉnh Hà Nam.

Nhưng chỉ sau đó 03 tháng, tức ngày 06/07/2018, UBND tỉnh Hà Nam lại tiếp tục ban hành Quyết định 1173/QĐ-KPHQ áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với Công ty Hồng Hà yêu cầu Công ty phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả do đã có hành vi vi phạm hành chính: "Không có giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành (từng giai đoạn hoặc toàn bộ dự án) theo quy định".

Theo đó, biện pháp khắc phục hậu quả phải thực hiện là phải xây lắp, vận hành công trình bảo vệ môi trường và lập hồ sơ báo cáo kết quả thực hiện các công trình bảo vệ môi trường trình UBND tỉnh Hà Nam, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nam kiểm tra, xác nhận trong thời gian 4,5 tháng kể từ ngày 04/04/2018.

Điều đáng nói, tại Điều 2 của Quyết định 1173/QĐ-KPHQ của UBND tỉnh Hà Nam nêu rõ: "Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký. Quyết định này thay thế Quyết định số 535/QĐ-XPVPHC ngày 04/04/2018 của UBND tỉnh đã ban hành". Như vậy, đồng nghĩa với việc UBND tỉnh Hà Nam hủy bỏ việc đình chỉ hoạt động của mỏ đá Công ty Hồng Hà và ''tạo điều kiện'' cho doanh nghiệp tiếp tục được ''xẻ thịt" núi đá trước thời hạn (?!).

Để tìm hiểu rõ hơn sự việc, PV Báo Tuổi trẻ Thủ đô cũng đã liên hệ đặt lịch làm việc với UBND tỉnh Hà Nam và Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nam nhưng chưa nhận được phản hồi.

Báo Tuổi trẻ Thủ đô sẽ tiếp tục thông tin.