Sách giáo khoa lớp 1 mới: Tạo điều kiện cho học sinh phát huy sự chủ động, sáng tạo

Thứ trưởng Bộ GD - ĐT Nguyễn Hữu Độ chủ trì họp báo công bố danh mục sách giáo khoa lớp 1

Bài liên quan

Các địa phương chủ động lựa chọn sách giáo khoa phù hợp

32 sách giáo khoa lớp 1 mới chính thức được Bộ GD - ĐT thông qua

Ngày 22/11 sẽ công bố kết quả thẩm định sách giáo khoa chương trình giáo dục phổ thông mới

Giới thiệu 4 bản mẫu sách giáo khoa chương trình giáo dục phổ thông mới

Giữa tháng 11/2019, Bộ GD - ĐT sẽ công bố sách giáo khoa lớp 1 mới

Những quan điểm trái chiều xung quanh… sách giáo khoa Giáo dục thể chất

Quy trình thẩm định chặt chẽ

32 sách giáo khoa thuộc các nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam, NXB ĐH Sư phạm và NXB ĐH Sư phạm TP Hồ Chí Minh. Trong đó, NXB Giáo dục Việt Nam chiếm ưu thế với 24 cuốn. Thông tin về quy trình thẩm định SGK, ông Thái Văn Tài – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD – ĐT) cho biết, Bộ GD - ĐT đã tiếp nhận các bộ sách được đề nghị thẩm định đối với 9 môn học ở lớp 1 với 49 bản thảo, cụ thể như sau: Tiếng Việt, Toán, Đạo đức mỗi môn 6 bản thảo; Tự nhiên - Xã hội (5); Giáo dục thể chất (4); Nghệ thuật (âm nhạc) (5); Nghệ thuật (mỹ thuật) (5); Hoạt động trải nghiệm (6); Tiếng Anh (6).

Các hội đồng đã qua 2 vòng và kết quả sơ bộ có 38/49 bản thảo ở tất cả 9 môn học được các hội đồng thẩm định đánh giá là “đạt” và đề nghị Bộ trưởng xem xét phê duyệt. Có 11/49 bản thảo ở 6 môn học bị đánh giá “không đạt”.

Từ tháng 7 đến giữa tháng 10/2019, các Hội đồng quốc gia thẩm định SGK lớp 1 do Bộ trưởng Bộ GD - ĐT thành lập đã tiến hành đánh giá các bản thảo SGK của chương trình giáo dục phổ thông 2018 mà các nhà xuất bản gửi về. Quá trình này gồm 2 vòng với quy trình tổ chức chặt chẽ, khắt khe.

Theo đó, mỗi thành viên Hội đồng nhận bản thảo SGK từ ban tổ chức và nghiên cứu độc lập trong 15 ngày.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học Thái Văn Tài báo cáo quá trình thẩm định sách giáo khoa

Hội đồng sau đó làm việc tập trung trong 7 ngày để nghe tác giả trình bày ý tưởng của bộ sách và thảo luận

Đánh giá chung về các sách giáo khoa, theo Vụ trưởng Thái Văn Tài các cuốn sách đều được tác giả xây dựng công phu, cẩn thận, tâm huyết trên cơ sở tuân thủ định hướng đổi mới của chương trình giáo dục phổ thông, với trọng tâm là chuyển mục tiêu giáo dục từ chú trọng truyền thụ kiến thức sang giúp học sinh hình thành, phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực. Đây là sự khác biệt cơ bản và lớn nhất của sách giáo khoa mới so với sách hiện hành.

Nhiều sách giáo khoa lớp 1 được Bộ trưởng Bộ GD - ĐT phê duyệt để sử dụng trong chương trình giáo dục phổ thông mới có quan điểm biên soạn riêng, cấu trúc sách mới, hiện đại, tiếp cận với cách biên soạn sách của các nước tiên tiến trên thế giới nhưng vẫn bảo đảm phù hợp với điều kiện nhà trường và học sinh tiểu học Việt Nam. Các sách bảo đảm tính “mở”, linh hoạt, tạo điều kiện cho giáo viên, học sinh phát huy tính chủ động, sáng tạo theo định hướng và quy định của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Đối với các bản mẫu sách giáo khoa xếp loại “Không đạt”, TS Thái Văn Tài cho biết, hầu hết các tác giả đều có nguyện vọng và gửi đơn (thông qua nhà xuất bản) đề nghị về Bộ GD - ĐT để được tiếp tục chỉnh sửa, biên soạn lại theo góp ý của các Hội đồng và tiếp tục trình thẩm định lại theo quy định. Bộ GD - ĐT sẽ tổ chức thẩm định các bản mẫu này như thẩm định lần đầu vào tháng 12/2019.

Về việc đăng tải công khai chế bản điện tử của SGK để mọi người dân sớm được tiếp cận, Vụ trưởng Thái Văn Tài cho biết, SGK liên quan Luật xuất bản, Luật Sở hữu Trí tuệ, trong đó có Luật Sở hữu bản quyền, quyền lớn nhất là của tác giả, tiếp đó là nhà buất bản. “Đến nay, Bộ GD - ĐT công bố những sách giáo khoa được quy định đúng thẩm quyền. Còn về quy định công bố đối với bản sách điện tử, bản PDF sẽ được quy định trong thời gian tới”, Vụ trưởng nói.

Vấn đề lựa chọn sách giáo khoa thu hút sự quan tâm của dư luận. Đại diện các cơ quan báo chí đặt nhiều câu hỏi xung quanh nội dung này

Các địa phương chủ động lựa chọn sách giáo khoa phù hợp

Sau khi công bố, việc lựa chọn SGK mới sử dụng trong các cơ sở giáo dục phổ thông cũng là vấn đề thu hút sự quan tâm của dư luận. Việc lựa chọn SGK để sử dụng trong các cơ sở giáo dục phổ thông được quy định tại điểm c khoản 1 Điều 32 (SGK giáo dục phổ thông) Luật Giáo dục 2019: "Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn SGK sử dụng ổn định trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn theo quy định của Bộ trưởng Bộ GD - ĐT".

Theo ông Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Giám đốc dự án Hỗ trợ đổi mới Giáo dục phổ thông (Bộ GD - ĐT): “Về nguyên tắc, các SGK được Bộ trưởng Bộ GD - ĐT phê duyệt đều được phép sử dụng trong nhà trường. Vấn đề chọn sách của đơn vị/tác giả nào làm tài liệu dạy học chính lệ thuộc vào tính phù hợp với điều kiện thực tế. Hiện Bộ đang xây dựng thông tư để hướng dẫn thực hiện luật. Căn cứ vào đó UBND cấp tỉnh sẽ thành lập hội đồng chọn sách để sử dụng tại địa phương”.

Thực hiện quy định tại Luật Giáo dục, Bộ GD - ĐT đang xây dựng Thông tư để hướng dẫn thực hiện theo đúng quy định của Luật. Thông tư này không quy định mỗi một tỉnh, thành phố chỉ chọn một bộ SGK mà hướng dẫn việc lựa chọn SGK theo từng môn học, hoạt động giáo dục ở các cấp học. Căn cứ vào điều kiện của địa phương, UBND tỉnh xây dựng các tiêu chí để lựa chọn được SGK phù hợp với nhu cầu và điều kiện tổ chức dạy học tại địa phương.

Trong Thông tư hướng dẫn lựa chọn SGK, Bộ GD - ĐT sẽ quy định cụ thể thành phần của Hội đồng lựa chọn SGK để căn cứ vào đó, UBND tỉnh, thành phố thực hiện.

Thành phần sẽ bao gồm các nhà quản lý giáo dục, nhà khoa học, đặc biệt chiếm tỷ lệ đa số là các giáo viên trực tiếp giảng dạy môn học đó ở cấp học.

Dự thảo Thông tư về lựa chọn SGK của Bộ GD - ĐT sẽ không cứng nhắc mà linh hoạt để việc lựa chọn SGK đảm bảo tính phù hợp với điều kiện của từng vùng miền, địa phương.

Hiện nay, dự thảo Thông tư lựa chọn SGK đang được Bộ GD - ĐT xây dựng, lấy ý kiến rộng rãi theo quy định biên soạn, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Sau khi tiếp thu tất cả ý kiến của các bên liên quan, Thông tư sẽ được hoàn thiện để sớm trình Bộ trưởng phê duyệt ban hành, kịp thời gian để các địa phương tổ chức lựa chọn SGK đáp ứng yêu cầu năm học mới.

Bộ GD - ĐT cũng cho biết sẽ triển khai công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn các địa phương, các Nhà xuất bản thực hiện tốt các khâu lựa chọn SGK lớp 1, tổ chức tập huấn sử dụng SGK theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, thực hiện việc in và phát hành SGK đảm bảo đủ số lượng, kịp thời về tiến độ thời gian cho năm học 2020-2021 và các năm học tiếp theo.