Nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị

Hiệu quả rõ rệt từ mô hình Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị

Sau hơn bốn năm thực hiện Đề án thí điểm Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị cấp quận, huyện, thị xã, số lượng các vụ việc vi phạm về trật tự xây dựng trên địa bàn Thủ đô giảm rõ rệt, cho thấy sự chuyển biến tích cực và hiệu quả của mô hình này.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, tỷ lệ công trình có phép, miễn phép trên địa bàn Thành phố tăng 01% (từ 97,77% lên 98,77%). Tỷ lệ công trình có vi phạm trên tổng số công trình xây dựng giảm 1,46% (tương ứng tỷ lệ 25,35%), từ 5,76% xuống 4,30%.

Bên cạnh đó, số lượng công trình có vị phạm giảm 651 trường họp (tương ứng giảm 35,55% so với 18 tháng trước khi thực hiện thí điểm mô hình), từ 1,831 trường hợp còn 1.180 trường hợp.

Theo Báo cáo tổng kết thực hiện nhiệm vụ của Sở Xây dựng cho thấy, UBND các quận, huyện, thị xã đã chỉ đạo Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị tiến hành kiểm tra 18.878 công trình (đạt 100%), phát hiện, thiết lập hồ sơ xử lý 402 trường hợp vi phạm. Các đơn vị đã xử lý dứt điểm 300/402 trường hợp vi phạm chiếm tỷ lệ 74,6%, tiếp tục giải quyết 102/402 trường hợp còn lại.

Trung bình hằng năm, trên địa bàn thành phố có khoảng 15.000 công trình xây dựng được khởi công

Một trong những địa phương triển khai hiệu quả mô hình Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị phải kể đến như mô hình tại quận Hoàn Kiếm. Hiện Đội đang hoạt động chia thành 20 tổ, gồm: Tổ Hành chính tổng hợp, Tổ Kiểm tra cơ động và 18 tổ trên địa bàn 18 phường. Đội có 54 người, trong đó 52 công chức và 2 hợp đồng lao động. Lãnh đạo Đội gồm Đội trưởng và 2 Đội phó.

Từ khi triển khai thí điểm, các vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn quận được chỉ đạo xử lý kịp thời theo đúng quy định. Đội đã xử lý được nhiều trường hợp vi phạm tồn đọng kéo dài, làm giảm đáng kể việc xây dựng không phép, sai phép. Số công trình được kiểm tra, rà soát tăng, tỷ lệ công trình có phép ngày càng tăng.

Tại quận Ba Đình, Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị có 57 người chia thành 16 tổ, trong đó 14 tổ địa bàn bám sát hoạt động xây dựng tại 14 phường và 1 tổ kiểm tra, giám sát “chéo” hoạt động. Nguyên tắc tổ chức, phân công theo phương châm “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ địa bàn”.

Theo đại diện lãnh đạo Đội, do đội ngũ “nằm” ngay tại địa bàn phường, quận nên mọi vi phạm đều được phát hiện kịp thời. Thẩm quyền, trách nhiệm trong xử lý vi phạm cũng rõ hơn. Đặc biệt, việc thực hiện mô hình thí điểm này đã tạo sự thống nhất, tập trung xuyên suốt trong công tác chỉ đạo, điều hành của UBND cấp quận, huyện, thị xã về quản lý trật tự xây dựng đô thị.

Mô hình thí điểm này giúp tăng sự chủ động phối hợp với các phòng, ban chuyên môn của cấp quận, phường trong quá trình triển khai nhiệm vụ nên nhiều vi phạm được ngăn chặn ngay từ khi mới phát sinh. Tình trạng vi phạm quy hoạch, trật tự xây dựng trên địa bàn giảm rõ rệt.

Quyết liệt không để xảy ra vi phạm trật tự xây dựng

Ông Võ Nguyên Phong, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội đánh giá rất cao những kết quả trong công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn Thủ đô. Đặc biệt, mô hình Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị trực thuộc UBND quận, huyện, thị xã.

Tuy nhiên, Sở Xây dựng cũng đã chỉ ra một số hạn chế, đó là công tác kiểm tra, ngăn chặn thiếu quyết liệt để xảy ra vi phạm trật tự xây dựng. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ làm công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị tại một số phường, xã còn yếu, chủ yếu dựa nhiều vào kinh nghiệm, không cập nhật, nghiên cứu văn bản mới trong lĩnh vực xây dựng.

Mô hình Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị trực thuộc UBND quận, huyện, thị xã ngày càng phát huy hiệu quả

Nhiều chuyên gia cho rằng, chức năng của Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị không còn như Thanh tra trước đây, nay chỉ là cơ quan tham mưu giúp việc cho cấp quận, huyện. Các Đội không có thẩm quyền xử phạt, không trực tiếp xử lý vi phạm mà chỉ lập hồ sơ, đề xuất biện pháp xử lý, kiểm tra vi phạm.

Có thể thấy rằng, việc thiết lập, luân chuyển hồ sơ giữa Đội và UBND phường, UBND quận còn mất nhiều thời gian. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc ngăn chặn các vi phạm xây dựng trên địa bàn. Hay đối với thẩm quyền xử phạt của UBND cấp xã còn thấp (chỉ tối đa 5 triệu đồng). Vì vậy, nhiều vụ việc cứ phải báo cáo về cấp quận, huyện, dẫn đến nhiều quy trình làm chậm trễ, kéo dài thời gian giải quyết.

Theo Bộ Xây dựng, trong quá trình áp dụng thí điểm, UBND thành phố Hà Nội cần nghiên cứu, đánh giá toàn diện tính hiệu quả, khả thi của mô hình này, trên cơ sở đó đề xuất sửa đổi, bổ sung những quy định pháp luật hiện hành để đảm bảo tính pháp lý của Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị quận, huyện, thị xã, vì những văn bản quy phạm pháp luật hiện nay không quy định mô hình này.

Nhìn chung việc thí điểm mô hình Đội Quản lý trật tự xây dựng đô thị đã phát huy hiệu quả, nhất là việc ràng buộc trách nhiệm đối với UBND cấp huyện, cấp xã, giúp giảm đáng kể tỉ lệ vi phạm trật tự xây dựng. Điều đó cho thấy mô hình đã chứng minh được vai trò nòng cốt của mình trong việc giúp các địa phương trong công tác quản lý trật tự xây dựng hiệu quả hơn.