Không chủ quan, thỏa mãn, tiếp tục công tác xây dựng nông thôn mới

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết 10 năm Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới vùng Đông Nam bộ và đồng bằng sông Cửu Long (Ảnh: Thành Chung)

Bài liên quan

Nâng cao vai trò công tác xã hội thích ứng với biến đổi khí hậu

Cảnh báo nguy cơ xâm nhập mặn mùa khô khu vực Đồng bằng sông Cửu Long

Thúc đẩy liên kết chuỗi và ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp

Đào tạo nghề gắn với thị trường lao động, việc làm

Phát triển nông nghiệp an toàn theo hướng ứng dụng công nghệ cao

Dự và chủ trì hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia. Ngoài ra còn có Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung; Phó Trưởng Ban Thường trực, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái; cùng các đồng chí đại diện lãnh đạo Văn phòng Trung ương Đảng, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, các địa phương trong vùng và các chuyên gia kinh tế, nông nghiệp và môi trường...

Kinh tế - xã hội chuyển biến rõ nét

Vùng Đông Nam bộ và đồng bằng sông Cửu Long là hai vùng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Hai vùng này có 1.731 xã, dân số chiếm 37,2% và tổng diện tích đất tự nhiên chiếm 19,3% toàn quốc. Đến hết tháng 7 năm 2019, cả hai vùng đã có 874/1.731 xã (50,49%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (tương đương với tỷ lệ bình quân chung của cả nước 50,8%).

Trong đó, vùng Đông Nam bộ có 311/445 xã (69,89%) đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (tăng 35,8% so với cuối năm 2015, mức độ tăng cao hơn so với bình quân cả nước là 33,65%), cao hơn so với mức đạt chuẩn của cả nước (50,8%), đứng thứ hai sau vùng Đồng bằng sông Hồng; dự kiến đến hết năm 2020 có khả năng đạt tỷ lệ 80% (hoàn thành mục tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao); có 3/6 tỉnh, thành phố đã đạt và vượt mục tiêu phấn đấu đến 2020 được Thủ tướng Chính phủ giao (tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước). Tỉnh Đồng Nai là địa phương đầu tiên trong vùng và cả nước đã công nhận có xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (đến nay đã có 31 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao).

Vùng Đồng bằng sông Cửu Long có 563/1.286 xã (43,78%) đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (tăng 30,88% so với cuối năm 2015, mức độ tăng thấp hơn so với bình quân cả nước là 33,65%), thấp hơn đáng kể so với mức đạt chuẩn của cả nước (50,8%). Dự kiến đến hết năm 2020 có khả năng đạt 51% (hoàn thành mục tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao). Đến nay, đã có 4/13 tỉnh đã đạt vượt mục tiêu xã nông thôn mới được Thủ tướng Chính phủ giao (tỉnh Tiền Giang, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu).

Hiện Vùng Đông Nam bộ đang dẫn đầu cả nước về số tỉnh (2 tỉnh) hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Trong đó, tỉnh Đồng Nai có 100% số xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, 100% số đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Tỉnh Bình Dương đã có 100% số xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Hiện nay, hai vùng có 12 đơn vị cấp huyện của 8 tỉnh (Bình Phước, Hậu Giang, Long An, Sóc Trăng, Đồng Tháp, An Giang, Trà Vinh) đang hoàn thiện thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ xem xét công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới trong năm 2019.

Trong những năm qua, các địa phương đã chú trọng đầu tư, nâng cấp hạ tầng phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng nông thôn có chuyển biến rõ nét, nhất là trong tổ chức sản xuất và chất lượng đời sống, sinh hoạt cho người dân. Đến nay, gần 100% số xã vùng Đông Nam bộ có đường giao thông đến huyện, đường trục xã; 98% đường trục thôn được bê tông, nhựa hóa…; vùng đồng bằng sông Cửu Long 97% số xã có đường đến huyện, 96,5% đường trục xã được bê tông, nhựa hóa; trên 91% số xã có đường trực thôn được rải nhựa, bê tông, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho thúc đẩy tiêu thụ nông sản, hàng hóa quy mô lớn, đồng thời góp phần thu hút các doanh nghiệp lớn đầu tư vào khu vực nông thôn, kể cả ở các vùng sâu, vùng xa.

Những kết quả này đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2018 vùng Đông Nam bộ khoảng 51,26 triệu đồng (tăng gấp 1,8 lần so với năm 2010), vùng đồng bằng Sông Cửu Long là khoảng 36,7 triệu đồng (tăng 2,4 lần so với năm 2010 và tăng 1,1 lần so với năm 2016), cao hơn bình quân cả nước (35,88 triệu đồng).

Rút ngắn khoảng cách nông thôn và thành thị

Trong 10 năm qua, tốc độ gia tăng thu nhập của người dân nông thôn ở cả hai vùng đều nhanh hơn so với tốc độ gia tăng thu nhập của người dân đô thị, góp phần rút ngắn khoảng cách chênh lệch thu nhập giữa nông thôn và thành thị. Trong đó, nổi bật nhất là vùng đồng bằng sông Cửu Long khi chênh lệch thu nhập giữa thành thị và nông thôn chỉ còn 1,41 lần, thấp hơn so với vùng Đông Nam bộ (còn 1,57 lần) và cả nước (cả nước còn 1,8 lần năm 2018, so với 2,1 lần năm 2008).

Tỷ lệ hộ nghèo của hai vùng đều thấp hơn so với cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều khu vực nông thôn năm 2018 của vùng Đông Nam bộ dự kiến còn khoảng 0,3%, vùng đồng bằng sông Cửu Long còn khoảng 3,3% (giảm khoảng 3,4% so với năm 2016).

Về công tác huy động nguồn vốn huy động thực hiện Chương trình từ 2010-2019 của vùng hai vùng khoảng 932.498 tỷ đồng, cao nhất cả nước, bao gồm: ngân sách Trung ương đã bố trí được khoảng 9.226 tỷ đồng (chiếm 1%), trong đó, 88,4% được bố trí cho các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Giai đoạn 2016-2019, nguồn vốn đầu tư phát triển được các địa phương tập trung thực hiện các nội dung: giao thông nông thôn (69%), trường học (9,2%), Cơ sở vật chất văn hóa (9,2%), công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn (5,4%), Thủy lợi (3,5%). Vốn sự nghiệp được ưu tiên hỗ trợ thực hiện các nội dung: tào tạo nghề cho lao động nông thôn (17,5%), phát triển sản xuất theo chuỗi liên kết 15,5%...

Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao các kết quả xây dựng nông thôn mới của hai vùng Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long với nhiều cách làm hay. Tới nay, các địa phương đã hoàn thành trước 18 tháng chỉ tiêu của Quốc hội và Chính phủ giao về xây dựng nông thôn mới với trên 50% tổng số xã đạt 19 tiêu chí. Do đó, Phó Thủ tướng ,Trưởng Ban chỉ đạo cho rằng, việc tổng kết và đề xuất các chính sách, cách làm mới cần được làm sớm để cả nước triển khai Chương trình ngay khi bước vào giai đoạn phát triển mới.

Phó Thủ tướng và lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương khác cũng chia sẻ rằng, việc phát triển kinh tế- xã hội của vùng nói chung và xây dựng nông thôn mới nói riêng còn gặp nhiều khó khăn trong phát triển hạ tầng, liên kết các khu vực kinh tế. Việc thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) còn chậm, những thách thức từ biến đổi khí hậu đối với sự phát triển nhanh và bền vững, đời sống của người dân.

Vì vậy, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương tiếp tục đóng góp ý kiến về mục tiêu xây dựng nông thôn mới của vùng trong thời gian tới. Trong quá trình triển khai, Trưởng Ban chỉ đạo đề nghị các bộ, địa phương không được chủ quan, thoả mãn, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ngành thực hiện thực chất xây dựng nông thôn mới trên tinh thần “tam nông là chiến lược, xây dựng nông thôn mới là căn bản, hiện đại hoá nông nghiệp là then chốt và vai trò của người nông dân là chủ thể” của Nghị quyết số 26/NQ-TW của Trung ương khóa X.

Trang thông tin này có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương