Khai bút đầu xuân - nét đẹp thể hiện sự hiếu học của người Việt

Ảnh minh họa

Bài liên quan

Hà Nội tổ chức khai bút đầu xuân

Ngành GD-ĐT Hà Nội tổ chức Lễ khai bút đầu Xuân Đinh Dậu 2017

Hải Dương long trọng tổ chức Lễ hội Khai bút Xuân Đinh Dậu 2017 tại Đền thờ Chu Văn An.

Ngành Giáo dục Hà Nội khai bút xuân Mậu Tuất 2018

Tục “Khai bút đầu xuân” không phải là một nghi lễ bắt buộc trong ngày Tết. Nhưng từ lâu, nó đã được duy trì như một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Trước đây thường chỉ có những ông đồ, thầy đồ, học sĩ…mới thực hiện nghi thức khai bút. Sau lễ cúng giao thừa, họ sẽ đốt lư trầm bên bàn viết và cầm cây bút thảo những câu đối hay, những chữ có ý nghĩa lên giấy đỏ hoặc giấy hoa tiên.

Ngày nay, tục “khai bút đầu xuân” đã có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, với nhiều gia đình, đặc biệt là các học sinh, giới văn sĩ, thi sĩ, người làm nghề viết lách… phong tục này vẫn rất được coi trọng. Bởi ngoài những giá trị chân thiện mỹ, việc “khai bút đầu xuân” còn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Nó không chỉ tượng trưng cho sự khởi đầu một sự nghiệp, sự học mà còn gửi gắm rất nhiều tâm tư, nguyện vọng về một năm mới suôn sẻ, hạnh phúc và thành công.

Theo quan niệm dân gian, những chữ “khai bút đầu xuân” phải do mình tự nghĩ ra, chứ không nên sao chép của người khác. Đó có thể là việc bình một bài thơ mà mình tâm đắc, làm một bài Toán. Đôi khi, nó cũng chỉ đơn giản là những xúc cảm hay những mong ước tốt đẹp về gia đình, bạn bè, công việc, học hành, thi cử…

Do có ý nghĩa đề cao sự học nên phong tục “khai bút đầu xuân” vẫn được duy trì thường xuyên ở nhiều gia đình ViệtNam. Nó không những thể hiện sự trân trọng đối với các giá trị văn hóa truyền thống mà còn có tác dụng dăn dạy con cháu về đức tính hiếu học và tôn sư trọng đạo của dân tộc.

Thời gian thực hiện nghi thức “khai bút” thường diễn ra sau lễ Giao thừa. Tuy nhiên, nhiều người cẩn thận, họ còn đi xem trước ngày giờ tốt để “khai bút” với hy vọng đón nhiều tài lộc trong năm mới.

Gắn với tục “khai bút“, người Việt còn có tục “xin chữ đầu năm“. Đây cũng là một cách thể hiện việc coi trọng chữ nghĩa và cầu mong mọi sự tốt lành.