Khắc phục cảnh báo "Thẻ vàng" của EC gắn trách nhiệm người đứng đầu

Tàu khai thác, đánh bắt xa bờ của ngư dân Quảng Nam

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (Khai thác IUU), khắc phục cảnh báo “Thẻ vàng” của EC. Trước đó (ngày 15/9/2023), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức Đoàn công tác liên ngành làm việc với UBND tỉnh Quảng Nam.

Vẫn còn những tồn tại, hạn chế chậm khắc phục

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sau gần 6 năm triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, qua 3 lần kiểm tra của Đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kết quả thực hiện tại địa phương có sự cải thiện so với trước về lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), xử phạt hành vi vi phạm về mất kết nối VMS...

Tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại, hạn chế chậm khắc phục theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/2/2023. Trong đó, việc đăng ký tàu cá mới đạt 57%, cấp giấy phép khai thác thủy sản mới đạt 81,5% (còn 11 tàu khai thác vùng khơi chưa được cấp phép, giao huyện quản lý tàu cá dưới 15 mét nhưng cần phải theo dõi, hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ đảm bảo thực hiện theo quy định); hiện tàu cá còn hạng đăng kiểm mới đạt 20%.

Bên cạnh đó, việc mất kết nối VMS diễn ra thường xuyên, số lượng lớn (70% trường hợp mất kết nối trong bờ, cần phải được theo dõi, giám sát đảm bảo tàu cá không hoạt động. Hiện, mới kiểm soát được khoảng 15% tàu cá ra vào cảng, sản lượng thủy sản khai thác được kiểm soát bốc dỡ qua cảng mới đạt khoảng 5% so với tổng sản lượng của tỉnh Quảng Nam.

Do đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị tỉnh Quảng Nam phải rà soát đầy đủ đối tượng vi phạm để xử phạt mất kết nối VMS theo đúng theo quy định. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, đối chiếu Nhật ký khai thác với dữ liệu VMS chưa được thực hiện dẫn đến nhiều trường hợp vi phạm quy định về Nhật ký khai thác nhưng chưa có trường hợp nào bị xử lý theo quy định.

Qua kiểm tra thực tế tại cảng cá tại Quảng Nam, chất lượng Nhật ký khai thác chưa đảm bảo

Cũng theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, qua kiểm tra thực tế tại cảng cá chất lượng nhật ký khai thác chưa đảm bảo (thông tin mẻ lưới ghi không trung thực chiếm 88% số lượng nhật ký thu nộp), thông tin nhật ký thu mua, chuyển tải không đảm bảo truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác được thu mua từ tàu khai thác.

Qua kiểm tra dữ liệu giám sát tàu cá (VMS) phát hiện trường hợp thời điểm thu mua, chuyển tải ghi trên Nhật ký thu mua không đúng, sổ sách ghi chép thông tin tàu cá thông báo ra vào cảng, biên bản kiểm tra, giám sát tàu cá chưa khớp số liệu.

Ngoài ra, công tác xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác thực hiện chưa đảm bảo theo quy định; Sổ theo dõi sản lượng bốc dỡ không phân theo loài nhưng trên cơ sở dữ liệu điện tử lại có thành phần loài dẫn đến không bảo đảm chứng minh được thực hiện trên thực tế; Việc lưu trữ hồ sơ, sổ sách bằng bản giấy và trên phần mềm điện tử thiếu khoa học dẫn đến truy xuất phục vụ cho công tác kiểm tra của đoàn công tác không kịp thời.

Hiện, mới kiểm soát được khoảng 15% tàu cá ra vào cảng

Đề nghị Quảng Nam khẩn trương khắc phục những tồn tại

Để chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu lần thứ 4 (tháng 10/2023) với quyết tâm gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện các giải pháp cấp bách, trọng tâm.

Trong đó, tập trung tối đa nguồn lực khắc phục các tồn tại, hạn chế hiện nay; Thực hiện nghiêm túc, hoàn thành các nhiệm vụ được giao theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, gắn trách nhiệm người đứng đầu các cấp với kết quả thực hiện, nghiêm túc tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.

Bên cạnh đó, khẩn trương rà soát toàn bộ hồ sơ kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng, cấp giấy xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác đảm bảo thực hiện đúng quy định; Thực hiện nghiêm túc, hoàn thành công tác quản lý tàu cá theo quy định (đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác, cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, lắp đặt thiết bị VMS, cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia); Đảm bảo tàu cá cập cảng chỉ định, giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác tại địa phương.

Ghe, tàu đánh bắt gần bờ của ngư dân TP Hội An

UBND tỉnh Quảng Nam khẩn trương chỉ đạo các lực lượng thực thi pháp luật tại địa phương, thực hiện nghiêm túc trách nhiệm công vụ trong theo dõi, kiểm tra, xác minh, xử lý 100% các hành vi khai thác IUU (Vi phạm về Nhật ký khai thác, mất kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển…) theo quy định của pháp luật

Cùng với đó, các lực lượng thực thi pháp luật lập danh sách, theo dõi toàn bộ tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU (tàu chưa lắp thiết bị VMS, ngưng hoạt động, xóa đăng ký, chưa được cấp giấy phép khai thác…); Kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các đồn/trạm Biên phòng, xử lý 100% các tàu cá không đủ điều kiện xuất, nhập bến vào cảng cá bốc dỡ thủy sản khai thác; Đặc biệt kiên quyết không để tàu cá địa phương vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Đồng thời, UBND tỉnh Quảng Nam tiếp tục hoàn thiện, đầu tư cơ sở hạ tầng nghề cá, tăng cường nguồn lực cho lực lượng kiểm ngư địa phương bảo đảm đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước trên các vùng biển được phân cấp; Bố trí cán bộ có năng lực, trình độ, tinh thần trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU; Xây dựng kịch bản chi tiết, chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra của EC.