Hợp tác xã gặp "khó" trong chuyển đổi số

Nhận thức được tầm quan trong của chuyển đổi số nhưng vẫn gặp "khó"

Thời gian qua, khu vực kinh tế tập thể của nước ta đã có nhiều chuyển biến tích cực về cả nhận thức, chính sách, pháp luật, quá trình phát triển và chuyển đổi về số lượng, quy mô, cơ cấu tổ chức, tính liên kết, cũng như hiệu quả hoạt động.

Chuyển đổi số được đánh giá là đòn bẩy quan trọng, tạo ra những cơ hội giúp khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển. Việc ứng dụng công nghệ 4.0, khoa học kỹ thuật tiên tiến trong quản lý vận hành và tiêu thụ sản phẩm đã và đang mang lại nhiều lợi ích cho các HTX.

Cần tăng tốc chuyển đổi số trong các hợp tác xã

Theo khảo sát của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, 83,5% HTX đánh giá việc chuyển đổi số là cần thiết; 18,9% HTX đã có kế hoạch với lộ trình thực hiện cụ thể; 68% HTX có sử dụng ít nhất một trong các phương thức giới thiệu và bán sản phẩm trực tuyến...

Đặc biệt, nhiều HTX đã ứng dụng công nghệ cao để sản xuất, kiểm soát chất lượng đầu ra, tăng năng suất cây trồng, vật nuôi. Tiêu biểu như HTX Thành Công (Quảng Trị) với công nghệ làm mát tự động trong chăn nuôi lợn, trồng rau thủy canh; mô hình "cây xoài nhà tôi" tại tỉnh Đồng Tháp đã ứng dụng CNTT giúp kết nối HTX với khách hàng; HTX Nông ngư 14/10 (Sóc Trăng) nuôi tôm sạch theo tiêu chuẩn ASC với sản lượng 160 tấn, xuất khẩu sang châu Âu...

Nhiều HTX nông nghiệp, đặc biệt là các HTX nông nghiệp có cán bộ chủ chốt và nguồn nhân lực trẻ, năng động đã chủ động tiếp cận, đầu tư, kết nối sản xuất, tiêu thụ với các HTX cùng loại hình hoặc khác loại hình theo chiều hướng tăng ứng dụng chuyển đổi số, thích ứng đặc biệt trong và sau dịch bệnh COVID-19.

Phần lớn các HTX đã nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số đối với tổ chức hoạt động và sự phát triển; xây dựng chiến lược, kế hoạch cụ thể về chuyển đổi số (từ 3 - 5 năm) và xác định những nền tảng cần có theo những nét đặc trưng của HTX.

Tuy nhiên, công cuộc chuyển đổi số trong khu vực kinh tế tập thể vẫn còn không ít khó khăn. Kết quả khảo sát các HTX cũng cho thấy còn hơn 50% HTX chưa có định hướng về chuyển đổi số, trong đó, 37,5% HTX có chủ trương, quyết tâm nhưng không biết phải bắt đầu từ đâu và 18,9% HTX chưa xây dựng kế hoạch về chuyển đổi số.

Cũng theo thống kê từ Liên minh HTX Việt Nam, tính đến thời điểm hiện tại, trong 1.718 hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao, chỉ có 240 hợp tác xã sử dụng phần mềm quản lý và sản xuất thông minh, chiếm 1,5%; trong đó, các HTX này chỉ tập trung vào ứng dụng công nghệ tưới tiêu, hệ thống nhà lưới, dán tem truy xuất nguồn gốc.

Còn ứng dụng chuyển đổi số vào khâu chế biến, quản lý hợp tác xã, kinh doanh sản phẩm chưa thực sự được chú trọng… Điều này khiến nhiều hợp tác xã nông nghiệp rơi vào tình trạng không quản lý hiệu quả các nguồn lực, lỡ mất thời cơ để phát triển.

Hỗ trợ các HTX chuyển đổi số

Trước thực tế đó, kinh tế hợp tác và HTX phải chủ động thay đổi cơ bản phương thức sản xuất, kinh doanh, thực hiện chuyển đổi số để thích nghi với tình hình phát triển mới. Để thúc đẩy chuyển đổi số trong kinh tế hợp tác, nhất là đối với các HTX, cần có các giải pháp cụ thể, hướng đến xây dựng một hệ sinh thái số đồng bộ và hữu hiệu dành riêng.

Ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cho biết, chuyển đổi số tại các HTX vẫn còn chậm và gặp nhiều khó khăn bởi ba nguồn lực quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh đồng thời là điều kiện nền tảng để thực hiện chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin tại các HTX nông nghiệp gồm tài chính, cơ sở hạ tầng và nhân lực đều hạn chế.

Liên minh HTX triển khai các giải pháp hỗ trợ các HTX chuyển đổi số

Để giải quyết những khó khăn, mới đây Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trên cả nước nghiên cứu, phân bổ kinh phí để thành lập và đưa vào hoạt động trung tâm có vai trò đầu mối trong hỗ trợ phát triển, nhất là chuyển đổi số cho các HTX.

Cùng với đó, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cũng sẽ huy động các nguồn lực, phối hợp chặt chẽ với Liên minh Hợp tác xã cấp tỉnh đẩy mạnh tư vấn, hỗ trợ các hợp tác xã, tổ hợp tác, liên hiệp hợp tác xã về xúc tiến thương mại, ứng dụng công nghệ cao, đào tạo nhân lực, vốn tín dụng, pháp lý…

Chuyến tàu số đang gia tăng tốc lực, để không chậm chân hoặc bỏ lỡ thời cơ, chính quyền địa phương, các ngành có liên quan, đặc biệt là Liên minh HTX cần tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn về chuyển đổi số cho thành viên các HTX với hình thức "cầm tay chỉ việc".

Đồng thời, tiến hành khảo sát, kiểm tra thực trạng hoạt động của các HTX, từ đó lựa chọn những HTX thực sự hoạt động hiệu quả, nắm bắt được công nghệ thông tin và đội ngũ cán bộ có năng lực, nhiệt tình để xây dựng các điển hình tham gia vào thực hiện chuyển đổi số. Các HTX cũng cần có chiến lược xây dựng thương hiệu, khả năng kết nối thì mới có thể thụ hưởng các chính sách hỗ trợ, đãi ngộ liên quan…