Dòng họ di chuyển trên 300 ngôi mộ “vì sự phát triển chung”

Làng cổ với tư duy mới

Người dân xã Văn Bình thường tự hào kể với bạn bè rằng, quê hương của họ là vùng đất cổ, giàu truyền thống văn hóa, lịch sử, khoa bảng. Từ hàng ngàn năm trước, xã Văn Bình đã là trung tâm của phủ Thường Tín, với những công trình tâm linh nổi tiếng như chùa Pháp Vân, Pháp Lôi, Văn Từ Thượng Phúc; Các bậc danh nhân đỗ đạt đại khoa như tiến sĩ Trần Lư, tiến sĩ Nguyễn Nhữ, tiến sĩ Nguyễn Hữu Đăng, tiến sĩ Lê Tông Quang…

Cùng với năm tháng, xã Văn Bình càng lúc càng đông đảo, trù phú. Trong đó, dòng họ Nguyễn Hữu làng Văn Giáp cũng tăng mạnh về nhân khẩu, cơ cấu tổ chức. Theo trưởng tộc Nguyễn Hữu Tôn, dòng họ này hiện có hơn 600 nhân khẩu, chia làm 4 chi phụ, con cháu làm ăn tản mạn khắp cả nước nhưng phần mộ của tổ tiên, tiền nhân thì vẫn yên nghỉ tại nghĩa trang của làng.

Ông Nguyễn Hữu Tôn

Trưởng tộc Nguyễn Hữu Tôn cho hay: “Nghĩa trang Chùa Cửi, nghĩa trang Đống Mang của làng Văn Giáp đã tồn tại lâu đời, có những ngôi mộ ngót nghét 400 tuổi. Vì thế, khi dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô chạy qua 2 nghĩa trang này, những người trong họ đều xôn xao, thậm chí hoang mang”.

Lắng nghe ý kiến của những người trong dòng họ, ông Tôn biết rằng có một vài tiếng nói bày tỏ băn khoăn, không muốn “phạm” tới mồ mả. “Tuy nhiên, đại đa số lại rất hiểu biết, chia sẻ với chủ trương, chính sách chung”, ông Tôn kể với phóng viên.

Từ cuối năm 2022, cùng với sự động viên của lãnh đạo Huyện ủy, UBND huyện Thường Tín, dòng họ Nguyễn Hữu tổ chức nhiều cuộc họp nội bộ nhằm đả thông tư tưởng cho các thành viên.

Ông Nguyễn Hữu Tôn nhớ lại: “Với tư cách người đứng đầu dòng họ, tôi yêu cầu các chi lập danh sách ngôi mộ, nêu rõ gia đình nào đồng thuận, gia đình nào không đồng thuận với việc di chuyển mồ mả. Vướng ở đâu, đại diện dòng họ sẽ gặp và động viên ở đó”.

Sự tích cực của những người như ông Tôn đã mang lại hiệu quả không ngờ. Đến nay, hơn 300 ngôi mộ của dòng họ Nguyễn Hữu làng Văn Giáp - gồm cả những phần mộ hàng trăm năm tuổi - đã được di chuyển tới nghĩa trang mới. “Mời các cụ từ nghĩa trang truyền thống lên “khu đô thị mới”, trong tâm của con cháu đều rất hoan hỉ”, trưởng tộc Nguyễn Hữu Tôn vui mừng cho biết.

Chạy đua với thời gian

Ông Trần Nguyên Đức (Phó Chủ tịch UBND xã Văn Bình) cho biết, số mồ mả phải di chuyển trên địa bàn xã để phục vụ giải phóng mặt bằng cho dự án Vành đai 4 rất lớn, cụ thể là 1.677 ngôi. Sự chỉ đạo quyết liệt của Huyện uỷ, UBND huyện Thường Tín và sự đồng lòng của người dân địa phương đã giúp cho xã Văn Bình đến nay di chuyển được 1.450 mộ. Phần còn lại chủ yếu là mộ vô chủ chưa có người nhận.

Dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô qua địa phận huyện Thường Tín có chiều dài khoảng 9km; Thu hồi khoảng 120ha đất tại 9 xã; Bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng đối với 2.001 hộ, cá nhân, 14 tổ chức; Tái định cư 236 hộ; Di chuyển 4.224 ngôi mộ tại 5 xã.

Nghĩa trang tại xã Văn Bình đang được xây dựng

Để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, huyện Thường Tín chủ động thực hiện các biện pháp tuyên truyền, động viên nhằm tạo sự đồng thuận của người dân. Ví dụ, tại xã Văn Bình, huyện Thường Tín đã lựa chọn khu đất bằng phẳng, rộng rãi có tổng diện tích khoảng 4,91ha để xây dựng nghĩa trang. Trong đó, diện tích khu đất nghĩa trang hiện có khoảng 1,61ha và diện tích khu đất nghĩa trang mở rộng (mới) khoảng 3,3ha với các hạng mục ở giai đoạn 1: San lấp mặt bằng nền đất, đặt 1.993 giếng mộ, làm mặt bằng khu vực bãi xe. Sau đó, huyện tổ chức bốc thăm, giao các vị trí quy tập mộ tại thực địa cho các dòng họ, hộ gia đình, cá nhân có mộ để di chuyển.

Tính đến ngày 31/3, huyện Thường Tín đã di chuyển 1.675/1.810 ngôi mộ, phần đa nằm ở xã Văn Bình. Ngoài ra, xã Khánh Hà, Vân Tảo, Hồng Vân cũng đã hoàn thành việc di dời mộ.

Chủ tịch UBND huyện Thường Tín Nguyễn Xuân Minh cho hay, địa phương có số lượng mộ và diện tích đất nông nghiệp nằm trong diện phải di chuyển, giải phóng mặt bằng phục vụ dự án đường Vành đai 4 khá lớn. Vì vậy, UBND huyện quyết liệt chỉ đạo các phòng, ban và 9 xã, đặc biệt là xã Văn Bình, nơi đang thực hiện dự án xây dựng, cải tạo nghĩa trang, sớm hoàn thành các phần việc để bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư thi công dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô.