Đồng bộ nhiều giải pháp thúc đẩy tăng trưởng xanh

Doanh nghiệp lấy kinh doanh "xanh" là chiến lược

Trung bình, Việt Nam gánh chịu thiệt hại trực tiếp về tài sản khoảng 2,4 tỷ USD hàng năm, tương đương 0,8% GDP do các hiện tượng khí hậu cực đoan.

Để giảm thiểu thiệt hại do tác động môi trường, các chuyên gia cho rằng, chúng ta cần chú trọng hơn vào số hóa, xanh hóa, sự cân đối và hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường sẽ giúp Việt Nam hoàn thành nhanh hơn mục tiêu dài hạn về phát triển bền vững và trở thành nước thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nước có thu nhập cao vào năm 2045.

Nhiều doanh nghiệp chú trọng chú trọng hơn vào số hóa, xanh hóa (Ảnh minh họa)

Theo kết quả tính sơ bộ của Bộ Thông tin và Truyền thông, tỷ trọng giá trị tăng thêm của kinh tế số trong GDP năm 2022 là 14,26%, tỷ trọng kinh tế số trong lĩnh vực thông tin và truyền thông đạt khoảng 8,47%.

Các mô hình kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh được đẩy mạnh. Nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ ngày càng phát triển.

Cơ cấu ngành công nghiệp tiếp tục chuyển dịch tăng tỷ trọng của ngành công nghiệp chế biến chế tạo, giảm dần ngành công nghiệp khai khoáng, chuyển dần từ các ngành thâm dụng lao động sang các ngành công nghiệp công nghệ cao.

Một số ngành dịch vụ được hiện đại hóa như thương mại và thanh toán điện tử, ngân hàng điện tử, giáo dục đào tạo trực tuyến... hình thành các sản phẩm dịch vụ hiện đại, chất lượng cao.

Phục hồi và phát triển kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh, bền vững hiện đang là ưu tiên hàng đầu và là mục tiêu Việt Nam đang hướng tới.

Đến nay, Việt Nam đã và đang có các chiến lược tăng trưởng xanh như Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030; Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn.

Các nhiệm vụ xuyên suốt là phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi mô hình kinh tế theo hướng kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức để tham gia sâu hơn vào cấu trúc đầu tư, trật tự thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đây được coi là chìa khóa đảm bảo cho việc thực hiện thành công các mục tiêu trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2021-2030. Đồng thời, tạo cơ hội để Việt Nam tiếp tục đà đổi mới, đẩy mạnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, đề cao chất lượng, hiệu quả và tính bền vững.

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đã và đang lấy kinh doanh "xanh" là chiến lược và lợi thế cạnh tranh như sử dụng năng lượng sạch, nguyên vật liệu thân thiện môi trường, ủng hộ các hoạt động trách nhiệm xã hội.

Nhiều doanh nghiệp cũng đã đầu tư nghiêm túc vào những dây chuyền sản xuất hiện đại, công nghệ cao, thân thiện môi trường, sử dụng ít tài nguyên, năng lượng, giảm thiểu chất thải và khí thải.

Nâng cao nhận thức cho cộng đồng

Với mục tiêu phát triển bền vững trên cả 3 khía cạnh: Kinh tế, xã hội và môi trường, việc thực hiện tăng trưởng xanh thời gian qua đã đạt được một số kết quả nhất định. Trong quá trình thực hiện, bên cạnh một số lợi thế về điều kiện tự nhiên, xã hội, sự quyết tâm của Chính phủ, vẫn còn nhiều thách thức.

Tăng trưởng xanh đang được xem là một xu thế tất yếu trên con đường hướng đến phát triển bền vững (Ảnh minh họa)

Cụ thể như: Tăng trưởng xanh là khái niệm mới, đòi hỏi một khoảng thời gian nhất định chuyển từ nhận thức sang hành động, từ thói quen và cách thức sản xuất, tiêu dùng hướng đến tăng trưởng xanh. Nền kinh tế còn tiêu thụ khá nhiều năng lượng. Chúng ta còn thiếu nhiều công cụ chính sách khuyến khích cộng đồng xã hội hành động theo hướng tăng trưởng xanh.

Theo Ths. Trần Thị Ái Diễm (Học viện Ngân hàng), đối với những thách thức trên, cần triển khai áp dụng đồng bộ các giải pháp để tăng hiệu quả thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh. Bà Diễm cho rằng, cần nâng cao nhận thức cho tất cả cộng đồng về tầm quan trọng của tăng trưởng xanh, kinh tế xanh nhằm hướng tới phát triển bền vững; Tập trung phát triển đồng bộ các nguồn lực của kinh tế xanh như nguồn tài nguyên thiên nhiên, khoa học công nghệ và nguồn nhân lực.

Với nguồn tài nguyên thiên nhiên, chúng ta cần sử dụng hợp lý và tiết kiệm, đặc biệt khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, nước và gió.

Với khoa học công nghệ, hiện nay việc đổi mới công nghệ được xem là công cụ có tính quyết định đối với các nước xây dựng nền kinh tế xanh và đây cũng là biện pháp cắt giảm chi phí do chất thải gây ra. Đặc biệt, chúng ta cần chú trọng đầu tư cho công nghệ cao, công nghệ xanh và sạch, chẳng hạn như công nghệ năng lượng tái tạo, công nghệ xử lý chất độc hại...

Theo bà Diễm, để thực hiện được điều này thì nền kinh tế nhất thiết phải có nhân lực chất lượng cao. Đây là yếu tố cốt lõi của sự nghiên cứu, sáng tạo, phát triển và ứng dụng công nghệ cao, xanh và sạch vào sản xuất. Vì vậy, chúng ta cần phải có những chương trình đào tạo, nâng cao kỹ năng nhằm chuẩn bị lực lượng lao động và quản lý cho quá trình xây dựng nền kinh tế xanh hướng tới phát triển bền vững.