Dẻo thơm hương cốm Khẩu nua lếch Thượng Ân

Nhân dịp kỷ niệm 79 năm ngày thành lập chi bộ Chí Kiên - chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh Bắc Kạn, chiều nay (20/9) tại xã Thượng Ân, UBND huyện Ngân Sơn đã tổ chức chương trình giới thiệu sản phẩm nông nghiệp, ẩm thực địa phương; Hội thi giã cốm Khẩu nua lếch; Giao lưu văn hóa, văn nghệ nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội gắn với phát triển du lịch của địa phương.

Cốm Khẩu nua lếch Ngân Sơn

Tham dự chương trình có các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBNND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh, các Sở, ban, ngành của tỉnh Bắc Kạn; Lãnh đạo huyện Ngân Sơn và đông đảo bà con Nhân dân địa phương cùng du khách.

Cây lúa nếp Khẩu nua lếch là giống lúa quý gắn liền với đời sống văn hóa, tinh thần của đồng bào các dân tộc huyện Ngân Sơn

Hội thi năm nay có 6 đội tham gia. Tại hội thi, các đội sẽ sử dụng 4kg thóc nếp đã được rang sẵn do các đơn vị tự chuẩn bị, được ban giám khảo kiểm tra về số lượng. Sau khi có hiệu lệnh từ ban tổ chức, các đội tiến hành giã và thực hiện các công đoạn sàng, xảy… thủ công để hoàn thành mẻ cốm.

Đây không chỉ là một hội thi giã cốm mà còn là điểm nhấn văn hóa của xã Thượng Ân, huyện Ngân Sơn. Thông qua những hội thi đặc sắc như vậy đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội gắn với phát triển du lịch của địa phương.

Thi giã cốm Khẩu nua lếch

Chia sẻ về nét độc đáo của cốm khẩu nua lếch, bà Dương Thị Phương Quế, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Ngân Sơn cho biết: Khẩu nua lếch trồng tại 4 xã của huyện Ngân Sơn gồm: Thượng Quan, Thượng Ân, Thuần Mang, Cốc Đán là đạt chất lượng theo tiêu chuẩn đăng ký nhãn hiệu hàng hóa. Tuy nhiên, diện tích rất khiêm tốn, chỉ khoảng 50ha.

Để làm ra được mẻ cốm thơm ngon, sau khi hái những bông lúa nếp non về bà con phải chế biến luôn, bởi nếu để qua đêm sẽ mất đi hương thơm và độ dẻo của cốm. Sau khi sàng xảy lấy những hạt lúa chắc là các công đoạn luộc, rang rồi cho vào cối giã đều. Tiếp đó, người dân lại sàng xảy cho hết cám và vỏ trấu. Công đoạn giã và sàng xảy lặp lại vài lần cho đến khi bong hết vỏ trấu bên ngoài sẽ được thành phẩm là những hạt cốm xanh, thơm, dẻo.

Hội thi giã cốm Khẩu nua lếch thu hút đông đảo Nhân dân địa phương và du khách tham dự

Những năm gần đây để giảm sức lao động và đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của người tiêu dùng, bà con Nhân dân nhiều nơi trên địa bàn huyện Ngân Sơn đã mở rộng diện tích trồng lúa nếp. Đồng thời, họ còn thành lập các tổ hợp tác làm cốm, ứng dụng máy móc, thiết bị hiện đại hơn vào quá trình sản xuất cốm mà vẫn đảm bảo chất lượng, màu sắc, hương vị nguyên bản như cách làm thủ công.

"Làm cốm là nghề truyền thống của nhiều người dân huyện Ngân Sơn. Cốm Khẩu nua lếch đã trở thành hàng hóa đặc sản cung cấp ra thị trường, mang lại thu nhập cao cho người dân”, bà Dương Thị Phương Quế nhấn mạnh.

Sản phẩm xôi ngũ sắc được làm từ gạo nếp Khẩu nua lếch

Nhận thấy cây lúa nếp mang lại hiệu quả kinh tế cao, đặc biệt là làm cốm từ giống lúa nếp đặc sản Khẩu nua lếch, xã Thượng Ân đã phối hợp với ngành chuyên môn trồng thử nghiệm và mở rộng diện tích. Vụ mùa năm 2021, toàn xã trồng được hơn 50ha Khẩu nua lếch. Nhiều hộ đã gắn bó lâu năm với nghề làm cốm, xây dựng được thương hiệu uy tín trên thị trường.

Trên địa bàn huyện Ngân Sơn hiện có trên 300ha lúa nếp, trong đó riêng Khẩu nua lếch có diện tích hơn 100ha, tập trung nhiều ở các xã Cốc Đán, Thượng Ân, Thượng Quan, Thuần Mang, Bằng Vân… Để duy trì và từng bước xây dựng thương hiệu, nâng cao thu nhập từ nghề làm cốm, huyện vận động người dân thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã, chế biến cốm thành nhiều sản phẩm khác nhau như: Cốm ăn trực tiếp, làm chả cốm, bánh cốm, chè cốm, xôi… rất được thị trường ưa chuộng.

Gian hàng bên lề Hội thi

Năm 2015, nhãn hiệu tập thể “Gạo nếp Khẩu nua lếch Ngân Sơn” đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký bảo hộ số 249213. Năm 2018, gạo nếp Khẩu nua lếch của Hợp tác xã Khẩu nua lếch Thượng Quan, huyện Ngân Sơn được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao...

Đây là những tiền đề để hương cốm Ngân Sơn bay xa, trở thành sản phẩm đặc sản giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu. Đồng thời, cốm cũng đang trở thành sản phẩm nông sản đặc trưng của huyện đối với du khách trong và ngoài tỉnh.

Hội thi giã cốm Khẩu nua lếch

Một số hình ảnh về Hội thi giã cốm Khẩu nua lếch:

Hương cốm Ngân Sơn