Để việc hiếu, hỉ trong mùa dịch được văn minh, an toàn...

Cơ hội để tiếp tục củng cố nếp sống văn hóa mới

Đa phần mọi người đều cho rằng, việc tham dự đám ma, đám cưới là thể diện, là trách nhiệm của mình đối với gia chủ. Chẳng hạn, nhà mình có đám người ấy, người nọ đã đến, đã dự nhiệt tình, lại mừng (hay phúng điếu) với phong bì có trị giá abc… nên khi nhà họ có việc mình vừa đến cho thể hiện sự trân trọng, đồng thời cũng là để “giả nợ” cái phong bì kia. Đấy là đối với quan hệ bạn hữu, đồng nghiệp…

Còn với dòng tộc, gia đình, sự có mặt của một cá nhân là còn theo phân công, sắp xếp, theo vai vế để đối xứng với nhà trai, nhà gái nếu đó là đám cưới, theo tình cảm, trách nhiệm nếu đó là đám tang. Trong khi đó, với người làng người nước, nếu không nhiệt tình đi dự, hẳn nhiên rất có thể bị đánh giá là coi thường gia chủ, lần sau nhà mình có việc chẳng ai buồn đến dự.

Tất nhiên, việc tham gia đám ma hay đám cưới, trên hết còn là thể hiện tình cảm, mối quan hệ của mỗi người đối với nhà đám. Dù vậy, việc có mặt tại đám cưới cũng có khi trở thành nỗi bắt buộc, sự cả nể mà không phải ai cũng thu xếp được công việc, sức khỏe, thời gian để tham dự vào đúng thời gian nào đó. Khi ấy, mất đi ý nghĩa thực sự của việc chung vui, chia vui, dự đám cưới trở thành gánh nặng với người được mời/ bị mời.

Đảm bảo an toàn để đám cưới là ngày vui trọn vẹn trong mùa dịch (Ảnh minh họa)

Trong khi đó, đối với các nhà đám, việc mời người này không mời người kia cũng đã trở thành nỗi lo lắng “ma chê cưới trách” điển hình từ xưa. Không mời thì bị đánh giá là “khinh thường”, sao “mời người ấy, người nọ mà không mời tôi, tôi không thân bằng, không vai vế bằng người ta hay sao”? Mà mời thì lại chắc gì đã đi được, đi trong tâm trạng không vui vẻ.

Đặc biệt, trong mùa dịch bệnh như thế này, ngoài đám cưới có thể trù định trước, đám ma là việc không ai có thể chắc chắn có xảy ra hay không. Làm thế nào để trọn vẹn tình cảm với mọi người mà vẫn an toàn, đó là nỗi băn khoăn của cả nhà đám lẫn người xung quanh.

Bởi lẽ, trong suốt thời gian giãn cách, người Hà Nội đã thực hiện tương đối nghiêm túc quy định của thành phố. Hầu như không có đám cưới nào được tổ chức. Đám ma diễn ra vẫn đầy đủ, trang nghiêm, thành kính nhưng mỗi người đều đã có những cách thể hiện “nghĩa tử là nghĩa tận” với người đã khuất cùng tang chủ.

Điều đó đã góp phần giúp Hà Nội giãn cách thành công, ngăn chặn được nguồn lây lan trong cộng đồng, tiến hành tiêm chủng vaccine COVID-19 thần tốc và hiệu quả. Có một điều đáng tiếc xảy ra sau khi nới lỏng giãn cách, đám ma ở Bạch Trữ (Mê Linh, Hà Nội) đã lây lan nhiều ca bệnh.

Tuy vậy, đó cũng là một bài học để mỗi gia đình rút ra những kinh nghiệm cho mình. Vào thời điểm cuối năm như thế này, “mùa chim làm tổ”, nhiều đám cưới được tổ chức. Trong khi đó, thời tiết rét mướt cũng sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người già, dễ khiến người cao tuổi về trời. Tổ chức tang ma, cưới hỏi ra sao, tham dự thế nào cũng là nỗi lo rất mới mẻ trong mùa dịch.

Trong cái rủi cũng lại có cái may, đó là chúng ta nhận ra, việc giản tiện đám ma, đám cưới vẫn có thể giản tiện hơn nữa, đúng như tinh thần của nếp sống mới đặt ra. Làm sao để đám cưới thực sự là ngày vui của người trong cuộc, đám ma trở nên nhẹ nhàng hơn mà vẫn trọn vẹn nghĩa tình, đó là điều chúng ta đang thực hiện để củng cố theo nếp sống mới, theo chương trình 06 mà Thành ủy Hà Nội vẫn đang triển khai trong sâu rộng quần chúng Nhân dân.

Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội) Ngô Văn Nam cho biết, từ đầu năm 2021 đến nay, tại các quận, huyện, thị xã có rất nhiều gia đình rút gọn thủ tục, tổ chức cưới gọn nhẹ, văn minh... Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã ban hành văn bản hướng dẫn các quận, huyện, thị xã, đơn vị trực thuộc thực hiện các biện pháp phòng dịch, trong đó vận động nhân dân tổ chức cưới văn minh, rút gọn… Thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục tăng cường các giải pháp tuyên truyền, động viên để phong trào cưới văn minh được nhân rộng, không chỉ nhằm phòng, chống dịch COVID-19, mà lâu dài còn hình thành nếp sống mới...

Để cuối cùng là tình cảm đọng lại

Từ nhiều năm nay, việc đám ma, đám cưới tổ chức to, rình rang, tốn kém, ảnh hưởng đến đời sống người xung quanh, kéo theo nhiều hệ lụy đã bị dư luận phản ánh khá nhiều. Tình trạng “chạy sô” mùa cưới khiến bữa cỗ trở nên gượng gạo, không khí kém vui đã mất đi ý nghĩa thực sự của việc chung vui với những người trong cuộc. Trong khi đó, nếu không thể tham dự phúng viếng, đưa tiễn người đã khuất thì trở thành nỗi áy náy và cả sự có lỗi với gia chủ người đã khuất.

Mùa dịch cho chúng ta thấy, ngoài trách nhiệm, vai vế, phân công hay những điều xung quanh đám ma, đám cưới thì điều quan trọng nhất là tình cảm phải được thể hiện trọn vẹn qua việc ta làm với nhà đám. Chị Thương (Ba Đình, Hà Nội) kể rằng, ngay khi mình thông báo với nhóm bạn thân rằng bố chồng mất, các bạn đã bày tỏ bằng nhiều việc khác nhau.

Người thì hỏi han tình hình chuẩn bị đám cho cụ thế nào, người thì chia sẻ các kinh nghiệm để tổ chức đám tang chu toàn nhưng người nhà vẫn đảm bảo sức khỏe. Chỉ ngắn gọn trong vài câu trao đổi thôi nhưng chị cảm nhận được sự quan tâm của các bạn dành cho mình. Lúc ấy đang là thời điểm giãn cách, không đến dự được, các bạn chuyển khoản tiền phúng viếng cho chị Thương. Sau khi lo xong việc cho bố chồng, người thì hỏi thăm sức khỏe, người thì gửi biếu thuốc thang, thực phẩm bổ dưỡng đến để chị chăm sóc cho mẹ chồng. Đến khi bình thường mới trở lại, các bạn lần lượt đến nhà thắp hương chia buồn với gia đình.

Như vậy, chị Thương vừa cảm nhận được tình cảm mà các bạn dành cho mình, vừa giữ được thể diện với gia đình chồng, không bị đánh giá là bố chồng mất mà bạn bè không quan tâm, hỏi han.

Điều quan trọng nhất vẫn là thể hiện được tình cảm của mọi người với nhau (Ảnh minh họa)

Chị Mai (Thanh Xuân, Hà Nội) cũng kể rằng đám cưới em con nhà ông cậu ruột mình cũng không được dự. Chủ trương của gia đình là chỉ mời 30 người đổ lại, ưu tiên hàng ông bà, cô dì chú bác. Còn anh chị em thì chỉ báo hỉ. “Tuy vậy, chúng tôi cũng luôn hỏi han tình hình, theo sát diễn biến đám cưới của các em, chia vui với các em đồng thời dành món quà nho nhỏ thể hiện sự quan tâm, tình cảm của mình dành cho em trong ngày vui. Tôi nghĩ rằng đám cưới đâu chỉ là ngày tổ chức hôn lễ mà cái quan trọng nhất là tình cảm của người trong cuộc, tình cảm của người xung quanh dành cho họ khi bước vào một cuộc sống mới”, chị Mai tâm sự.

Như vậy, đám cưới, đám ma mùa dịch cùng với sự giản tiện đẩy lên cao thì sự quan tâm, tình cảm thực sự dường như cũng tăng cao theo. Bởi vì mỗi người đều đặt niềm thông cảm, chia sẻ lên trên hết. Chính bởi thế sẽ bớt đi tình trạng “ma chê cưới trách” như xưa. Đó là lí do mà người Hà Nội nên thực hiện nghiêm, phát huy tiếp những giá trị của văn hóa tang ma, cưới hỏi mà chúng ta xác lập được sau mùa dịch.

Sưởi ấm tình cộng đồng trong mùa dịch

Ứng xử chốn đông người sao cho hài hòa trong mùa dịch

Tiếp tục phát huy những giá trị văn hóa công sở