Cấp phép xây dựng: Người dân chỉ cần chụp ảnh, click chuột ngay tại nhà

Dịch vụ cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ qua mạng cho phép người dân điền và gửi qua mạng các mẫu văn bản đến UBND quận, huyện

Dự kiến đến cuối năm 2020, số dịch vụ công trực tuyến mức 4 của Bộ Xây dựng là 20 dịch vụ, đạt 40,81% số thủ tục hành chính. Hiện số dịch vụ công trực tuyến mức 4 đang được Bộ này cung cấp là 6 dịch vụ.

Trong đó, nhiều địa phương đã sớm ban hành Quy trình dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 về cấp giấy phép xây dựng (GPXD) nhà ở riêng lẻ trên địa bàn. Cách này cho phép cơ quan chức năng tiếp nhận hồ sơ cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ của người dân nhanh hơn, công khai, minh bạch và tăng cường giám sát của cộng đồng trong việc cấp giấy phép xây dựng hơn.

Cụ thể, dịch vụ cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ qua mạng cho phép người dân điền và gửi qua mạng các mẫu văn bản đến UBND quận, huyện. Các giao dịch trong quá trình xử lý hồ sơ và cung cấp dịch vụ được thực hiện trên môi trường mạng. Mỗi quận, huyện sẽ bố trí bộ phận một cửa điện tử, có nhiệm vụ kiểm tra, tiếp nhận hồ sơ người dân nộp qua mạng trong giờ làm việc từ thứ hai đến thứ sáu và sáng thứ Bảy.

Nếu hồ sơ hợp lệ, bộ phận này sẽ cấp biên nhận hồ sơ trực tuyến (có mã số và ngày hẹn trả kết quả), gửi cho người dân qua mạng và nhắn tin qua điện thoại. Sau khi nhận hồ sơ hoàn chỉnh, không quá 15 ngày làm việc (kể từ ngày cấp biên nhận trực tuyến), UBND quận huyện phải cấp giấy phép xây dựng qua mạng cho người dân. Lệ phí cấp giấy phép xây dựng qua mạng đối với nhà ở riêng lẻ là 50.000 đồng/giấy phép.

Việc cấp Giấy phép xây dựng qua mạng sẽ góp phần cải cách thủ tục hành chính trong giải quyết thủ tục hành chính về lĩnh vực cấp phép xây dựng. Đồng thời, tạo điều kiện cho người dân có nhu cầu xây dựng nhà ở riêng lẻ được thực hiện các thủ tục về cấp Giấy phép xây dựng qua mạng nhanh chóng, thuận tiện và phù hợp quy định pháp luật. Cấp GPXD qua mạng cũng tăng tính minh bạch cho chính quyền, tránh tình trạng cán bộ nhũng nhiễu khi cấp phép.

Hiệu quả là vậy, tuy nhiên, đến nay, tỷ lệ cấp phép xây dựng qua mạng của các địa phương vẫn khá thấp. Nguyên nhân bởi đa số người dân chưa thành thạo nên thường chọn cách đến UBND huyện nộp trực tiếp. Ngoài ra, thủ tục cấp phép vẫn yêu cầu người dân phải cầm bản gốc lên UBND huyện nộp lại một lần nữa và ký tên lên hồ sơ nên người dân vẫn chọn cách tới trực tiếp .

Ông Tống Đức Tiến, Trưởng phòng Cấp phép xây dựng - Sở Xây dựng TP HCM cho biết: Hiện nay thủ tục cấp phép xây dựng chỉ mới cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, nghĩa là người dân vừa có một nửa làm trực tuyến, vừa có một nửa phần việc phải nộp trực tiếp.

“Cái khó hiện nay đối với dịch vụ cấp phép xây dựng trực tuyến là khi hồ sơ trực tuyến được duyệt xong thì người dân vẫn phải nộp bản vẽ chính trực tiếp tại trụ sở UBND quận, huyện thì cơ quan cấp phép mới ký ban hành và cấp phép lại cho người dân. Hiện, Sở Xây dựng đang lấy ý kiến của các địa phương, cơ quan để trình UBND TP ban hành thủ tục cấp phép xây dựng theo hình thức dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 là người dân có thể nộp hồ sơ cấp phép xây dựng trực tuyến 100% và nhận kết quả qua đường bưu điện, không cần phải lên làm việc với cơ quan chức năng”- ông Tiến cho biết.

Cũng theo ông Tiến, hiện nay Sở Xây dựng TP HCM đang tiếp tục phối hợp với Sở Tài nguyên - Môi trường, Sở Quy hoạch - Kiến trúc để cập nhật thông tin quy hoạch chi tiết, quy chế quản lý để làm cơ sở xác định chỉ tiêu kiến trúc quy hoạch đến từng thửa đất để người dân biết được thửa đất mình được xây dựng như thế nào về chiều cao, khoảng lùi, mật độ xây dựng...

“Chúng tôi đang nghiên cứu theo hướng dạng sơ đồ kết hợp trên bản đồ địa chính của Sở Tài nguyên - Môi trường. Trên cơ sở này Sở Xây dựng sẽ cập nhật các thông tin, chỉ tiêu về quy hoạch xây dựng để làm cơ sở cho các đơn vị tư vấn để triển khai hồ sơ thiết kế khi triển khai thi công xây dựng công trình”, ông Tiến cho hay.

Để hoàn thiện về quy trình cấp phép xây dựng trực tuyến cho người dân, theo các chuyên gia xây dựng, chữ ký số là giải pháp hữu hiệu. Do đó, tính pháp lý của chữ ký số cần phải được bảo đảm tính toàn vẹn, xác thực và không thể chối bỏ. Các cơ quan cần hướng tới áp dụng chữ ký số đồng bộ với dịch vụ công trực tuyến.

Tháng 9/2020, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng chủ trì buổi làm việc với Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ Tài chính về việc thực hiện xây dựng, tích hợp dịch vụ cung cấp thông tin quy hoạch, cấp giấy phép xây dựng và thanh toán trực tuyến nghĩa vụ tài chính trong thực hiện thủ tục đất đai trên Cổng dịch vụ công quốc gia.

Tại buổi làm việc, đại diện Bộ Xây dựng cho biết đã gấp rút triển khai, về cơ bản những văn bản pháp lý đã được ban hành; đã cập nhật và công khai thủ tục cung cấp thông tin về quy hoạch xây dựng. Hiện đang nghiên cứu xây dựng phần mềm tích hợp dịch vụ công trực tuyến, dự kiến tháng 11 sẽ chính thức vận hành.

Bộ cũng đang thực hiện tái cấu trúc quy trình cấp giấy phép xây dựng đến mức độ 4, trước hết sẽ lựa chọn thực hiện thí điểm với cấp phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ. Dịch vụ này sẽ được tích hợp, cung cấp trên cổng để bảo đảm triển khai trên toàn quốc.

Về thanh toán nghĩa vụ tài chính đối với thủ tục hành chính về đất đai, theo ông Ngô Hải Phan, cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính (Văn phòng Chính phủ), hiện nay việc thanh toán này chưa được triển khai trực tuyến, trong khi hoàn toàn có thể triển khai trực tuyến.

Dịch vụ cấp giấy chứng nhận và đăng ký biến động quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất được đánh giá là dịch vụ phức tạp. Vì vậy, các cơ quan cần nghiên cứu tái cấu trúc quy trình, triển khai xây dựng, tích hợp, trước hết có thể thí điểm thủ tục.

Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, Bộ Tài nguyên và môi trường có nhiều dịch vụ công nhưng mới chỉ có 14 dịch vụ được đưa lên cổng. Do đó, quan điểm là không chờ đợi và làm giàu dần các dữ liệu, đặc biệt cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai mà cần tận dụng những gì đã có để làm.

Vì vậy, bộ trưởng đề nghị các bộ liên quan cần tái cấu trúc toàn bộ quy trình các dịch vụ trên, để có quy trình chuẩn, đồng thời có phần mềm dùng chung áp dụng cho 63 địa phương. Các dịch vụ trên sẽ lựa chọn một số địa phương làm điểm, sau đó nhân rộng để tháng 11 có thể đưa các dịch vụ này lên Cổng dịch vụ công quốc gia.