Bài 3: Nhiều năm không cung cấp được hồ sơ, bằng chứng các khoản đầu tư cho kiểm toán

Đó là các báo cáo tài chính đã được kiểm toán của Công ty Cổ phần phân phối Top One (gọi tắt là Công ty Top One) trong giai đoạn ông Đinh Văn Tạo và ông Nguyễn Hữu Khá làm Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty (từ năm 2018 đến tháng 8/2022).

Thiếu minh bạch?

Theo đó, trong các báo cáo tài chính đã được kiểm toán năm 2019, 2020, 2021, công ty kiểm toán độc lập đã từ chối đưa ra ý kiến kiểm toán việc Công ty Top One không thực hiện trích lập dự phòng khoản đầu tư đối với 1.152.000 cổ phần tại Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang. Do không có căn cứ xác định giá hợp lý của khoản đầu tư vào công ty này tại thời điểm lập báo cáo tài chính, vì vậy, kiểm toán không thể ước tính giá trị khoản dự phòng này.

Bên cạnh đó, Công ty Top One cũng sử dụng 48,47% vốn điều lệ để đầu tư vào Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang… Tuy nhiên, đến thời điểm phát hành báo cáo, kiểm toán không được tiếp cận các hồ sơ liên quan đến dự án như: Kế hoạch tài chính để triển khai dự án; Thiết kế bản vẽ thi công, tổng dự toán; Thuyết minh dự án; Báo cáo đánh giá tác động môi trường; Các hồ sơ dự án khác... đã được cơ quan có thẩm quyền thẩm tra, thẩm định phê duyệt. Do đó, công ty kiểm toán cũng không đưa ra ý kiến đánh giá đối với giá trị của khoản đầu tư tại Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang cũng như ảnh hưởng đến các mục khác liên quan trên báo cáo tài chính năm 2021 của công ty.

Kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến với báo cáo tài chính năm 2021 của Công ty Top One (Nguồn: Báo cáo kiểm toán độc lập về báo cáo tài chính năm 2021 của Công ty Top One)

Trong báo cáo kiểm toán năm 2021, theo kiểm toán, căn cứ Nghị quyết Hội đồng quản trị ngày 12/6/2020, Công ty Top One đã thực hiện góp vốn vào Công ty Cổ phần Chăn nuôi Hà Giang 1 số tiền 17,280 tỷ đồng và Công ty Cổ phần Chăn nuôi Hà Giang 2 số tiền 17,280 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đến thời điểm phát hành báo cáo, kiểm toán không được tiếp cận các hồ sơ liên quan đến dự án do cơ quan có thẩm quyền thẩm tra, thẩm định phê duyệt. Do đó, kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến đánh giá đối với giá trị của khoản đầu tư tại Công ty Cổ phần Chăn nuôi Hà Giang 1 và Công ty Cổ phần Chăn nuôi Hà Giang 2, cũng như ảnh hưởng của chúng đến các mục khác liên quan trên báo cáo tài chính năm 2021 của công ty.

Mặt khác, tại thời điểm phát hành báo cáo tài chính, Công ty Top One cũng chưa cung cấp cho đơn vị kiểm toán báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang, Công ty Cổ phần Chăn nuôi Hà Giang 1 và Công ty Cổ phần Chăn nuôi Hà Giang 2. Do vậy, kiểm toán cũng không có căn cứ xác định giá trị hợp lý của các khoản đầu tư này.

Trước đó, năm 2020, công ty kiểm toán độc lập cũng từ chối đưa ra ý kiến kiểm toán đối với báo cáo tài chính kết thúc ngày 31/12/2020 của Công ty Top One.

Kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến với báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty Top One (Nguồn: Báo cáo kiểm toán độc lập về báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty Top One)

Cơ sở của việc từ chối đưa ra ý kiến mà kiểm toán nêu đó là, trong năm, Công ty Top One chuyển nhượng 47% vốn điều lệ tại Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang cho ông N.X.B tương đương với 1.128.000 cổ phần với giá 32.000 VND/cổ phần dẫn đến khoản lỗ tài chính đơn vị ghi nhận trong năm là 84.224.376.000 VND. Số lượng cổ phần đơn vị nắm giữ sau khi chuyển nhượng là 1.152.000 cổ phần tương ứng với 48%.

Bằng các thủ tục đã thực hiện, đơn vị kiểm toán không thể xác định được giá trị hợp lý của Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang. Do đó, công ty kiểm toán cũng từ chối đưa ra ý kiến về giao dịch chuyển nhượng nêu trên cũng như ảnh hưởng của chúng tới các khoản mục khác trong báo cáo tài chính năm 2020 của Công ty Top One.

Bên cạnh đó, thời điểm ngày 31/12/2020, Công ty Top One cũng chưa thực hiện trích lập dự phòng đối với khoản đầu tư Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang. Do không có căn cứ xác định giá hợp lý tại thời điểm lập báo cáo tài chính nên giá hợp lý của khoản đầu tư vào Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang được tạm xác định theo giá giao dịch chuyển nhượng gần nhất là 32.000 VND/cổ phần. Do vậy, giá trị khoản đầu tư cần phải trích dự phòng giảm giá là 86.016.000.000 VND.

Công ty sử dụng 48,47% vốn điều lệ của mình để đầu tư vào Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang... Tuy nhiên, đến thời điểm phát hành báo cáo, kiểm toán chưa được tiếp cận các hồ sơ liên quan.

Cơ sở nghi ngờ về những “khuất tất”

Năm 2019, kiểm toán độc lập cũng từ chối đưa ra ý kiến kiểm toán đối với báo cáo tài chính của Công ty Top One.

Cơ sở của việc từ chối đưa ra ý kiến có nội dung về việc doanh nghiệp này đầu tư dài hạn vào Công ty Cổ phần Chế biến rau củ quả và thảo dược Nam Hà.

Trong kỳ, công ty thực hiện mua 1.520.000 cổ phần (tương ứng 95% vốn điều lệ) của Công ty Cổ phần Chế biến rau củ quả và thảo dược Nam Hà với giá chuyển nhượng 160.000 đồng/cổ phần. Tính đến ngày 4/4/2019, Công ty Top One đã thanh toán hết cho khoản đầu tư này với tổng số tiền 243.200.000.000 đồng.

Kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến với báo cáo tài chính riêng năm 2019 của Công ty Top One (Nguồn: Báo cáo kiểm toán độc lập về báo cáo tài chính riêng năm 2019 của Công ty Top One)

Theo biên bản họp Hội đồng quản trị ngày 5/11/2019 về việc chuyển nhượng cổ phần, do tình hình kinh doanh của Công ty Cổ phần Chế biến rau củ quả và thảo dược Nam Hà không được như kỳ vọng, mặt khác, ông Nguyễn Hữu Khá sở hữu 95% vốn điều lệ của Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang nên công ty chuyển nhượng lại toàn bộ 1.520.000 cổ phần (tương ứng 95% vốn điều lệ) của Công ty Cổ phần Chế biến rau củ quả và thảo dược Nam Hà với giá chuyển nhượng 160.000 đồng/cổ phần cho ông Nguyễn Hữu Khá.

Đồng thời, ông Nguyễn Hữu Khá chuyển nhượng lại 2.280.000 cổ phần (tương ứng 95% vốn điều lệ) của Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang với giá 106.667 đồng/cổ phần. Phương thức thanh toán bằng cấn trừ công nợ số tiền 243.200.000.000 đồng theo thỏa thuận trên hợp đồng và biên bản cấn trừ công nợ ngày 18/11/2019.

Bằng các thủ tục kiểm toán đã thực hiện, kiểm toán không thể xác định giá trị hợp lý của Công ty Cổ phần Chế biến rau củ quả và thảo dược Nam Hà và của Công ty Cổ phần Lâm nông sản thực phẩm Hà Giang. Theo đó, kiểm toán không đưa ra ý kiến về các giao dịch mua bán và việc cấn trừ công nợ nêu trên cũng như ảnh hưởng của chúng đến các mục khác liên quan trên báo cáo tài chính 2019 của công ty…

Ý kiến kiểm toán ngoại trừ với báo cáo tài chính của Công ty Top One năm 2018 (Nguồn: Báo cáo kiểm toán độc lập về báo cáo tài chính năm 2018 của Công ty Top One)

Năm 2018, kiểm toán đã đưa ra ý kiến kiểm toán ngoại trừ với báo cáo tài chính của Công ty Top One - thời kỳ ông Đinh Văn Tạo làm Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty.

Những điều này cũng chính là cơ sở để các cổ đông Công ty Top One nghi ngờ những khuất tất ở các khoản đầu tư trên. Bởi ngay khi kiểm toán, ban lãnh đạo công ty thời điểm đó đã không thể cung cấp hồ sơ, bằng chứng cụ thể về các khoản đầu tư đó, khiến kiểm toán phải từ chối đưa ra ý kiến.

Trước nghi ngờ về những khuất tất trên làm thiệt hại đến tài sản, quyền lợi của doanh nghiệp, nhóm cổ đông hiện tại của Công ty Top One đã có đơn gửi cơ quan công an, báo chí nhằm tố cáo ông Đinh Văn Tạo và ông Nguyễn Hữu Khá - hai cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty khi còn đương nhiệm đã lợi dụng chức vụ sử dụng tài sản của công ty trái pháp luật nhằm chiếm đoạt tiền.

(Còn nữa)