Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam đã sai phạm những gì?

Khởi tố 9 bị can

Theo công bố trang điện tử Bộ Công an, ngày 23/5/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã ra Quyết định số 33/QĐ-CSKT-P5 khởi tố vụ án hình sự "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" xảy ra tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, Công ty Cao su Đồng Nai, Công ty Cao su Bà Rịa và các đơn vị liên quan đến các sai phạm tại dự án khu đất 39-39B Bến Vân Đồn, P12, Q.4, Thành phố Hồ Chí Minh.

Đồng thời, ra các Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với 8 bị can,cùng về tội: Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, quy định tại khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, gồm: Lê Quang Thung, nguyên Tổng Giám đốc, nguyên Quyền Chủ tịch HĐQT Tập đoàn; Huỳnh Trung Trực, nguyên Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn; Phạm Văn Thành, nguyên Trưởng ban Kế hoạch đầu tư Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam;

Từ trái qua: Lê Quang Thung, Huỳnh Trung Trực, Phạm Văn Thành (Ảnh: Bộ Công an)

Nguyễn Thị Gái, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Cao su Đồng Nai; Nguyễn Công Tài, nguyên Chủ tịch HĐTV Công ty Cao su Bà Rịa; Nguyễn Trọng Cảnh, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty Cao su Bà Rịa;

Lê Y Linh, nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Tổng hợp Việt Tín; Đặng Phước Dừa, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Thương mại Việt Tín;

Từ trái qua: Nguyễn Thị Gái, Nguyễn Công Tài, Nguyễn Trọng Cảnh (Ảnh: Bộ Công an)

Quyết định khởi tố bị can, Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú, Lệnh khám xét đối với Nguyễn Thành Châu, nguyên Chủ tịch HĐTV Công ty Cao su Đồng Nai,cùng về tội: Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, quy định tại khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Cùng ngày 23/5/2024, sau khi Viện kiểm sát nhân dân tối cao (Vụ 5) phê chuẩn các Quyết định và Lệnh nêu trên, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tổ chức thi hành theo đúng quy định pháp luật.

Từ trái qua: Lê Y Linh, Đặng Phước Dừa, Nguyễn Thành Châu (Ảnh: Bộ Công an)

Hiện, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang củng cố tài liệu, chứng cứ đối với sai phạm của các bị can đã khởi tố, đồng thời, tiếp tục mở rộng điều tra vụ án, làm rõ các sai phạm khác của Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan, áp dụng các biện pháp theo luật định để thu hồi triệt để tài sản cho Nhà nước.

Hàng loạt sai phạm liên quan đến đất đai

Ngoài các sai phạm Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang điều tra, trước đó tại Thông báo Kết luận số 238/TB-TTCP 9/2/2021 của Thanh tra Chính phủ chỉ ra những tồn tại vi phạm, khuyết điểm tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam như tính đến ngày 31/12/2017, các đơn vị thuộc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam để 10.710,36ha đất bị lấn, chiếm tập trung ở các tỉnh Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và để diện tích đất chồng lấn giữa các Công ty thuộc Tập đoàn với các đối tượng khác chủ yếu là người dân lên tới 1.737,44ha. Đến thời điểm thanh tra, tập đoàn đã giải quyết dứt điểm được 476,2ha, chưa được giải quyết dứt điểm là 11.971,6ha (lấn, chiếm là 10.347,36ha; chồng lấn 1.624,24ha), vi phạm quy định của pháp luật đất đai.

Trụ sở Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam

Việc Tập đoàn VRG cho thuê một phần đất diện tích văn phòng làm việc chưa thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013 tại số 177, Hai Bà Trưng, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh; số 56 Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội và cho mượn đất làm nhà ở để bị lấn, chiếm chưa thu hồi được tại nhà E1, phố Tạ Quang Biểu, quận Hai Bà Trưng; Tạp chí Cao su cho thuê làm nhà ở không đúng mục đích được giao tại số 680/44 đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, Phường 25, Bình Thạnh và số 143/10 Ung Văn Khiêm, Phường 25, quận Bình Thạnh.

Công ty Tài chính cao su ký hợp đồng mua tài sản là quyền sử dụng đất năm 2004, 2005 để làm trụ sở Văn phòng Công ty (nếu so với giá đất do UBND TP HCM ban hành năm 2018 thì giá mua cao hơn) nhưng không lập Báo cáo nghiên cứu khả năng, chưa có dự án đầu tư được phê duyệt, vi phạm Nghị định 07/2003; nghị định 52/1999; NĐ 199/2004 của Chính phủ. Năm 2008, Công ty TNHH MTV Cao su Mang Zang sử dụng một phần quỹ phúc lợi mua nhà số 55, Nguyễn Minh Hoàng, Phường 12, quận Tân Bình, TP HCM, nếu so với giá đất do UBND TP HCM ban hành năm 2018 thì giá mua cao hơn...

Tại Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2020, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã tiến hành kiểm toán tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (có mã chứng khoán GVR) liên quan việc quyết toán giá trị phần vốn Nhà nước tại thời điểm chính thức chuyển thành công ty cổ phần.

Qua kiểm toán, KTNN phát hiện Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (Tập đoàn Cao su) đối chiếu, xác nhận công nợ phải thu, phải trả chưa đầy đủ.

Tập đoàn Cao su đã lập báo cáo tài chính tại thời điểm chính thức chuyển thành công ty cổ phần chưa chính xác, kết quả kiểm toán xác định tăng giá trị thực tế vốn Nhà nước tại thời điểm chính thức chuyển thành công ty cổ phần tại các doanh nghiệp với số tiền lên tới 113,54 tỷ đồng.

Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2019, KTNN đã chỉ ra nhiều vi phạm của Tập đoàn Cao su Việt Nam có dấu hiệu thất thoát tài sản công lên tới hàng trăm tỷ đồng như: Các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Cao su (VRG) còn xảy ra nhiều vi phạm như Công ty TNHH MTV Cao su Chư Prông đã thực hiện việc trích lập dự phòng nợ thu khó đòi, cùng với đó Tập đoàn Cao su đưa ra khấu hao tài sản Công đoàn lên tới 3 tỷ, theo KTNN là không đúng quy định.

Ngoài ra, Tập đoàn Cao su còn bảo lãnh cho các công ty con vay vốn tại các tổ chức tín dụng, phải trả nợ thay chưa thu hồi 200,68 tỷ đồng. Trong đó, Tập đoàn bảo lãnh cho Công ty CP Gỗ MDF VRG Kiên Giang trả nợ thay, chưa thu hồi 100,87 tỷ đồng; Công ty CP Cao su Phú Riềng - Kratie 92,28 tỷ đồng, Công ty CP Chứng khoán cao su 7,3 tỷ đồng.

Nhiều công ty con của tập đoàn sản xuất, kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ lớn, luỹ kế tính đến ngày 31/12/2018, Tập đoàn Cao su có hàng loạt công ty thua lỗ nặng như: Công ty CP TM DV và Du lịch Cao su lỗ 344 tỷ đồng, Công ty CP Gỗ MDF VRG Kiên Giang 140 tỷ, Công ty TNHH MTV Cao su Hà Tĩnh lỗ 48 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV Cao su Mang - Yang lỗ 42 tỷ đồng, Công ty CP Quasa - Geruco 43 tỷ đồng…

Một số khoản đầu tư của Tập đoàn VRG vào các công ty liên kết dài hạn khác bị thua lỗ mất vốn. Cụ thể, Công ty mẹ VRG với 11 công ty liên kết lỗ lũy kế 1.050 tỷ đồng, đầu tư dài hạn khác tại 3 công ty có lỗ lũy kế lên tới 134 tỷ đồng.