Tạo thêm nhiều cơ hội, lợi ích cho người tham gia bảo hiểm xã hội

Sửa đổi các vướng mắc, bất cập khi thi hành Luật Bảo hiểm xã hội

Chiều 16/3, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã tổ chức họp báo cung cấp thông tin quá trình xây dựng Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).

Khẳng định sự cần thiết của việc xây dựng Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan cho biết: Việc sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội nhằm bảo đảm an sinh xã hội của người dân dựa trên quyền con người theo quy định của Hiến pháp và thể chế hóa các nội dung trong Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 Hội nghị lần thứ bảy của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội theo hướng đa dạng, linh hoạt, đa tầng hiện đại, hội nhập quốc tế, tiến tới bao phủ bảo hiểm xã hội toàn bộ lực lượng lao động.

Đồng thời, việc sửa đổi Luật góp phần sửa đổi căn bản các vướng mắc, bất cập từ thực tiễn thi hành Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Nghị quyết số 93/2015/QH13; Mở rộng, gia tăng quyền, lợi ích, tạo sự hấp dẫn để thu hút người lao động tham gia bảo hiểm xã hội, bảo đảm tốt nhất quyền lợi cho người lao động đang làm việc và người hưởng lương hưu.

Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Nguyễn Bá Hoan phát biểu tại họp báo

Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) Nguyễn Duy Cường cho biết: "Điểm nổi bật của dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) là việc bổ sung thêm nhiều quyền, lợi ích cho người lao động so với luật hiện hành. Đáng chú ý là việc giảm điều kiện số năm đóng Bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm".

Việc điều chỉnh này cũng phù hợp với kinh nghiệm quốc tế, xu hướng nhiều quốc gia trước đây cũng quy định thời gian đóng tối thiểu 20 năm để được hưởng lương hưu thì hiện nay các quốc gia này đều đã có điều chỉnh giảm.

Theo ông Nguyễn Duy Cường, quy định này cũng tạo cơ hội cho những người tham gia muộn (45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia), hoặc những người tham gia không liên tục dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng Bảo hiểm xã hội cũng được hưởng lương hưu hằng tháng.

"Như vậy, những trường hợp này trước đây không được hưởng lương hưu, nay sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng, định kỳ mức lương hưu sẽ được Nhà nước điều chỉnh và đồng thời trong thời gian hưởng lương hưu sẽ được Quỹ BHXH mua BHYT", ông Nguyễn Duy Cường thông tin.

Dự thảo cũng đã bổ sung quy định về tính tỉ lệ hưởng lương hưu đối với những người có dưới 20 năm đóng phù hợp với sửa đổi điều kiện hưởng lương hưu và việc ký kết, tham gia các điều ước quốc tế.

Đại diện Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cùng các cơ quan chuyên môn thông tin về dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi

Đối với việc tăng thêm sức hấp hẫn của Bảo hiểm xã hội tự nguyện, dự thảo luật quy định người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện khi sinh con có cơ hội được hưởng trợ cấp thai sản. Đặc biệt, nguồn kinh phí chi trả sẽ do ngân sách Nhà nước đảm bảo và người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện không phải đóng thêm so với quy định hiện hành.

Đây được cho là giải pháp để đa dạng, linh hoạt các chế độ Bảo hiểm xã hội, tăng tính hấp dẫn của chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện, nhằm thu hút người dân, đặc biệt là nhóm lao động trẻ tuổi tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Theo luật hiện hành, nhóm đối tượng người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn mới chỉ được hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất. Dự thảo luật cũng bổ sung quyền lợi hưởng các chế độ ốm đau, thai sản đối với nhóm đối tượng này. Nếu như luật được thông qua sẽ có khoảng 100.000 người được hưởng lợi trực tiếp từ quy định này.

Xây dựng các chế độ Bảo hiểm xã hội đa tầng

Bên cạnh tầng Bảo hiểm xã hội cơ bản (Bảo hiểm xã hội bắt buộc, Bảo hiểm xã hội tự nguyện), tầng bảo hiểm hưu trí được bổ sung sẽ hình thành hệ thống Bảo hiểm xã hội đa tầng. Đồng thời, quy định về liên kết giữa tầng trợ cấp hưu trí xã hội với tầng Bảo hiểm xã hội cơ bản được bổ sung nhằm mở rộng đối tượng thụ hưởng chế độ Bảo hiểm xã hội.

Đặc biệt, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) quy định đối tượng công dân Việt Nam từ đủ 80 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội hằng tháng khác thì sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách Nhà nước đảm bảo. Quy định này kỳ vọng sẽ giúp tăng độ bao phủ của Bảo hiểm xã hội để hướng đến mục tiêu Bảo hiểm xã hội toàn dân.

Luật BHXH sửa đổi sẽ mở rộng, gia tăng quyền, lợi ích, tạo sự hấp dẫn để thu hút người tham gia BHXH

Đáng chú ý, dự thảo quy định người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ điều kiện về thời gian đóng Bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng (thấp nhất bằng với mức trợ cấp hưu trí xã hội) từ Quỹ Bảo hiểm xã hội cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Số tiền đưởng hưởng tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng Bảo hiểm xã hội của họ; Đồng thời trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được hưởng BHYT do ngân sách Nhà nước đảm bảo.

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 đã mở rộng đối tượng tham gia với người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương; nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 28-NQ/TW. Do đó, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã tiếp tục mở rộng đối tượng chủ hộ kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương và người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt (người lao động làm việc không trọn thời gian) sẽ tham gia và thụ hưởng 5 chế độ của Bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Ông Nguyễn Duy Cường cho biết, việc bổ sung các đối tượng trên sẽ đảm bảo phù hợp với những quy định mới của Bộ luật Lao động, đồng thời đảm bảo gia tăng quyền lợi khi các nhóm đối tượng tham gia và gia tăng diện bao phủ của Bảo hiểm xã hội.

Sau khi tổng hợp ý kiến góp ý của các cơ quan, bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và Nhân dân, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) sẽ được hoàn thiện trình Chính phủ cho ý kiến để trình Quốc hội thảo luận lần thứ nhất tại kỳ họp tháng 10/2023.