Tag

Pẻng Khua – Phong vị ngày Tết Tràng Định

Văn hóa 12/02/2021 18:00
aa
Tràng Định (Lạng Sơn) nổi tiếng với cánh đồng lúa Thất Khê trù phú, hạt gạo trắng ngần, để từ đó mà người dân đã chế biến ra những loại bánh mang đậm hương vị quê hương như bánh khảo, khẩu sli. Đặc trưng nhất phải kể đến đó là pẻng khua (bánh cười) - thứ bánh ăn giòn tan, mang hương vị lúa gạo, không thể thiếu trong ngày Tết nơi đây.

“Tràng Định gạo trắng nước trong / Rượu ngon quả ngọt say lòng khách xa”, câu ca dao xưa nhắc mọi người khi đã đến nơi đây sẽ khó có thể quên được mảnh đất này, bởi sự hiếu khách và văn hóa ẩm thực.

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết Nguyên đán "Bí kíp" để ăn uống ngày Tết thoải mái mà không lo tăng cân Giữ nét xưa trong lòng Tết hiện đại

Người dân Tràng Định trồng lúa nước bao đời nay. Với những loại gạo trắng tinh, thơm ngon tạo nên thương hiệu gạo Thất Khê được nhiều người biết đến. Từ cây lúa, người dân đã tạo nên những thứ bánh truyền thống mang phong vị quê hương Tràng Định… Nói đến loại bánh đặc trưng nhất phải kể đến đó là pẻng khua, thứ bánh thơm ngon được làm từ gạo nếp mùa, trồng trên cánh đồng Thất Khê, mang đậm bản sắc của nền văn hóa lúa nước. Đó không chỉ là món ăn đặc sản mà còn thể hiện sự cần cù, khéo léo của người dân nơi đây.

Ở Tràng Định, trong những ngày Tết cổ truyền, trên mâm cỗ cúng tổ tiên hay những túi quà của các cô gái cùng chàng rể mang đến nhà ngoại trong ngày mùng 2 tháng Giêng Âm lịch, không thể thiếu Pẻng khua.

Mỗi độ Tết đến, xuân về, các bà, các mẹ và thanh niên Tràng Định lại cùng nhau rửa những chiếc cối thật sạch để chuẩn bị cho việc giã bánh. Bánh được làm từ những nguyên liệu sẵn có nhưng mất nhiều công sức, không phải người dân nào ở Tràng Định cũng biết làm. Nguyên liệu chính của bánh là loại gạo nếp thơm ngon, trồng trên cánh đồng Thất Khê như nếp cái hoa vàng, nếp mật ong trồng cấy trong vụ mùa.

Người dân Tràng Định làm bánh Pẻng Khua
Người dân Tràng Định làm bánh Pẻng Khua

Bà Chu Thị Huyền với hơn 20 năm kinh nghiệm làm Pẻng khua ở huyện Tràng Định, cho biết: Thứ bánh này được làm thủ công. Đầu tiên, người ta chọn loại gạo nếp ngon nhất đem đãi sạch rồi ngâm với nước tro. Nước tro này được sử dụng từ nhiều loại cây như vỏ cây cọc dào - cùng họ với thầu dầu, xơ mướp, cuống lá cây chuối hột, rau đay, vỏ cây mác màu… Tất cả được phơi khô đem đốt lấy tro ngâm nước rồi lọc nước đó để ngâm gạo.

Đây là một trong những công đoạn đòi hỏi người làm bánh phải có kinh nghiệm. Bởi chỉ cần tỷ lệ các loại cây khác nhau thì sẽ cho ra thành phẩm, hương vị khác nhau. Chẳng thế mà bánh của mỗi nhà làm ra đều có hương vị riêng và người ta thường trao đổi với nhau, cùng thưởng thức để chọn ra công thức hoàn hảo nhất.

Gạo nếp ngon sau khi đã được ngâm với nước tro, tiếp tục đồ lên thành xôi, sau đó đổ ra cối giã đến khi dẻo, mượt như bánh dày thì cho thêm một lượng khoai môn tươi, hòa rượu trắng vào giã cùng đến khi thật nhuyễn. Khoai môn và rượu có tác dụng làm chất xúc tác để bánh khi trao được phồng. Công đoạn giã bánh được coi là nặng nhọc và vất vả nhất trong khâu làm bánh. Do vậy, công đoạn này thường giao cho những người có sức khỏe là đàn ông trong nhà.

Sau khi giã xong, nguyên liệu được lấy ra những chiếc nong rắc sẵn bột gạo nếp làm nền chống dính, lăn bánh qua bột sau đó cán thành từng tấm mỏng và cắt ra thành miếng nhỏ như những viên kẹo rồi phơi trong bóng râm hay lúc nắng dịu trong nhiều ngày để bánh khô dần. Người làm phải thường xuyên kiểm tra, đảo bánh để khi được khô đều, không bị nứt.

Bánh sau khi được phơi khô đến công đoạn chế biến cũng rất cầu kì, đòi hỏi nhanh tay và khéo. Mỡ được dùng để chao bánh đun trên bếp cho tan, sau đó để mỡ giảm nhiệt thì cho bánh vào dùng đũa đảo đều, khi bánh ngấm hết mỡ bắc tiếp lên bếp đảo nhanh tay. Bánh khi đã ngấm đủ lượng mỡ gặp nhiệt độ cao nhanh chóng nở bung ra nghe râm ran như tiếng cười. Từ những âm thanh đó người ta đặt tên cho thứ bánh này là pẻng khua - nụ cười trong ngày xuân.

Đường được sử dụng là đường phên để tạo màu vàng óng đẹp mắt. Người làm bánh dùng đường phên hòa thêm chút nước và trưng lên cho sền sệt như mật. Bánh đã được chao cho vào đảo để mật bám đều từng chiếc bánh. Pẻng khua có chất lượng tốt khi chao lên bánh phồng đều, không bị nứt hay rỗng. Bên trong tạo thành lớp mạng như xơ mướp, không gợn hạt trứng nhện. Khi ăn miếng bánh giòn tan, thơm mùi nếp và mật mà lại không quá ngọt mới gọi là thành công.

Pẻng khua Tràng Định hiện được nhiều người biết đến, những thực khách đến đây sau khi thưởng thức, khi ra về đều không quên mua cho mình những túi bánh làm quà.

Đọc thêm

Phát huy vai trò của các câu lạc bộ văn hóa nghệ thuật Văn hóa

Phát huy vai trò của các câu lạc bộ văn hóa nghệ thuật

10 năm qua, huyện Gia Lâm đã phát huy tốt vai trò của các câu lạc bộ, đội, nhóm văn hóa nghệ thuật quần chúng trong tuyên truyền, giáo dục, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, bồi dưỡng giá trị chân – thiện - mỹ cho Nhân dân.
Điểm tựa văn hoá, cầu nối nghệ thuật với giới trẻ Nghệ thuật

Điểm tựa văn hoá, cầu nối nghệ thuật với giới trẻ

TTTĐ - “Culture in You - Điểm tựa văn hoá, cầu nối nghệ thuật” mong muốn trang bị cho thế hệ trẻ hành trang văn hóa vững chắc thông qua các hoạt động nghệ thuật sáng tạo. Từ đó các bạn trẻ được hiểu rõ về cội nguồn, trân trọng giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam, đề cao sự hội nhập và đa dạng văn hóa, đồng thời khơi dậy niềm đam mê sáng tạo.
Triển lãm ảnh nghệ thuật “Đắk Lắk - Hội tụ và bản sắc” Nghệ thuật

Triển lãm ảnh nghệ thuật “Đắk Lắk - Hội tụ và bản sắc”

TTTĐ - Ngày 1/11, tại Quảng trường 10/3 TP Buôn Ma Thuột, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Đắk Lắk tổ chức Lễ trao giải và khai mạc triển lãm ảnh nghệ thuật “Đắk Lắk – Hội tụ và bản sắc” năm 2024.
Nguyễn Thị Huyền đăng quang Hoa hậu Yoga Việt Nam Thời trang - Làm đẹp

Nguyễn Thị Huyền đăng quang Hoa hậu Yoga Việt Nam

TTTĐ - Nguyễn Thị Huyền - cô gái đến từ Ninh Bình đã xuất sắc vượt qua 29 thí sinh đến từ khắp cả nước trong đêm chung kết để giành ngôi vị cao nhất, trở thành Hoa hậu Yoga Việt Nam 2024.
Hơn 250 nghìn tỷ đồng cho chương trình phát triển văn hóa Văn hóa

Hơn 250 nghìn tỷ đồng cho chương trình phát triển văn hóa

TTTĐ - Chính phủ trình Quốc hội chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 với tổng nguồn lực 256.250 tỷ đồng, thực hiện trong 11 năm.
Tình yêu ngọt ngào giữa nữ bác sĩ và chàng tình nguyện viên Văn học

Tình yêu ngọt ngào giữa nữ bác sĩ và chàng tình nguyện viên

TTTĐ - Trong cuốn tiểu thuyết thứ 2 mang tên "Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi", tác giả Hồ Điệp Thanh Thanh xây dựng nên một tình yêu thuần khiết, trong veo như cơn mưa rào mùa hạ nảy nở giữa cô bác sĩ Hạ Vũ với chàng tình nguyện viên, vốn là một bệnh nhân có nhiều ẩn ức trong quá khứ.
Thị xã Sơn Tây tôn vinh văn hóa đọc Văn học

Thị xã Sơn Tây tôn vinh văn hóa đọc

TTTĐ - Ban Tuyên giáo Thị ủy Sơn Tây (Hà Nội) cho biết, từ 31/10 đến 4/11 sẽ diễn ra Hội sách và văn hóa đọc lần thứ I năm 2024 tại Quảng trường Sân vận động thị xã Sơn Tây. Ngày hội có chủ đề: “Sách mở ra thế giới, tri thức mở ra tương lai” nhằm tôn vinh giá trị, ý nghĩa và tầm quan trọng của sách và văn hóa đọc.
Họa sĩ Trần Lưu Mỹ và những "Khoảng trống" trong tâm hồn Nghệ thuật

Họa sĩ Trần Lưu Mỹ và những "Khoảng trống" trong tâm hồn

TTTĐ - Từ ngày 2 - 8/11 tại Art Space - Trung tâm Phát triển và Sáng tạo Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (số 42 Yết Kiêu, Hoàn Kiếm, Hà Nội) sẽ diễn ra triển lãm mỹ thuật cá nhân mang tên “Khoảng trống III” của họa sĩ Trần Lưu Mỹ.
Đề xuất miễn thuế nhập khẩu di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia Nghệ thuật

Đề xuất miễn thuế nhập khẩu di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia

TTTĐ - Theo ý kiến của đại biểu Quốc hội, miễn thuế nhập khẩu đối với di vật, cổ vật, và bảo vật quốc gia là cần thiết để khuyến khích hồi hương tài sản văn hóa có giá trị của Việt Nam.
NTK Trần Phương Hoa ra mắt bộ sưu tập mới tại Vancouver Fashion Week Thời trang - Làm đẹp

NTK Trần Phương Hoa ra mắt bộ sưu tập mới tại Vancouver Fashion Week

TTTĐ - Eleven S và nhà thiết kế (NTK) Trần Phương Hoa đã ra mắt bộ sưu tập (BST) "Radiant Symphony - Bản giao hưởng rạng ngời" tại Canada trong sự kiện Vancouver Fashion Week Xuân Hè 2025.
Xem thêm