Nhạc sĩ Kiên Ninh tái hiện hành trình tìm đường cứu nước của Bác Hồ bằng âm nhạc

Khắc họa chân dung Bác Hồ bằng âm nhạc

Nhạc sĩ Kiên Ninh chia sẻ, cũng như bao người viết nhạc về đề tài tình yêu quê hương đất nước, anh luôn mong muốn sáng tác được những tác phẩm có dấu ấn về Bác tuy nhiên phải mất đến 3 năm ấp ủ anh mới có thể viết nên ca khúc "Người đi tìm hình của nước".

MV "Người đi tìm hình của nước" được thực hiện nhân dịp kỷ niệm 112 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước

“Tác phẩm của nhà thơ Chế Lan Viên rất đặc sắc về hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh với câu chuyện về hành trình đi tìm đường cứu nước của Người. Ngay tựa đề của tác phẩm đã gợi lên nhiều ý nghĩa to lớn về cảm xúc và câu từ rất đắt giá. Nó mang đến cho tôi những rung cảm sâu sắc, từ đó có thêm những sáng tạo trong việc khắc họa chân dung của Bác bằng âm nhạc”, nhạc sĩ Kiên Ninh cho biết.

Trong quá trình viết ca khúc, những câu từ hay, những hình ảnh “đắt” về mặt cảm xúc của bài thơ đã được Kiên Ninh chắt chiu tối đa, xuất hiện xuyên suốt trong từng đoạn nội dung của bài hát. Bên cạnh đó, nhạc sĩ cũng đưa vào những ý tứ mang tính phát triển thêm về hình tượng của Người với thông điệp ca ngợi, tri ân công ơn của Bác đối với dân tộc và Tổ quốc Việt Nam.

Đặc biệt, anh rất kỹ lưỡng trong việc truyền tải ý nghĩa về tính tư tưởng của tác phẩm để có thể viết nên một ca khúc về Bác dễ nghe, dễ thẩm thấu, nhất là với những người trẻ.

Kiên Ninh đã lựa chọn hình thức cấu trúc tác phẩm gồm 3 đoạn đơn trong đó có vận dụng thủ pháp chuyển điệu khi tiến hành chuyển đoạn.

Đoạn đầu thể hiện tình yêu sâu nặng đối với quê hương của Bác và nói lên bối cảnh vì sao Người phải ra đi tìm đường cứu nước. Đây là bối cảnh đau thương nước mất nhà tan, dưới ách nô lệ kìm kẹp của thực dân đầu thế kỷ XX. Chính vì vậy, âm nhạc được Kiên Ninh chủ đích viết trên thang âm ngũ cung nhằm tái hiện lại Việt Nam trong giai đoạn này.

Đoạn hai được chuyển điệu sang giọng trưởng với tính chất tươi sáng. Đây là đoạn nói về thời điểm Bác đã tìm thấy con đường đi cho cả dân tộc và cảm xúc của Người vỡ òa trong hạnh phúc. Chính giây phút reo mừng ấy, giọt lệ Người đã rơi trên chữ Lê - nin, bởi Người đã nhìn thấy hình đất nước phôi thai, một Việt Nam sẽ sớm “hồi sinh” và “hình đất nước” một ngày sẽ “nở hoa”.

Đoạn ba được chuyển sang tiết nhịp mới (6/8) tính chất rộn ràng sáng láng, phơi phới niềm vui được tăng cường. Đoạn này chính là hình tượng những bước chân đầu tiên của Người về nước. Những bước chân ấy đã “gieo ánh dương hồng lên non nước Việt Nam". Đó là ánh sáng của Đảng soi đường dẫn dắt cách mạng Việt Nam đi tới thành công.

Phần cuối ca khúc như là thông điệp tri ân mà cả dân tộc muốn gửi tới Hồ Chủ tịch kính yêu: Người đã tìm thấy “con đường cho cả dân tộc đi theo”, Người đã tìm thấy “hình của nước”, “Hình đất nước bay lên ngày chiến thắng” và tên Người sẽ luôn sáng mãi cùng non sông Việt Nam.

Chạm tới trái tim người nghệ sĩ

Khi viết xong bài hát, Kiên Ninh nhận thấy phần thể hiện sẽ rất phù hợp với phiên bản song ca nam nữ solo từng đoạn có kết hợp với vocal và bè của hợp xướng. Bởi vậy, anh quyết định mời NSND Quốc Hưng và ca sĩ Đào Tố Loan tham gia dự án âm nhạc "Người đi tìm hình của nước".

NSND Quốc Hưng và giọng ca opera trẻ Đào Tố Loan trong MV

“Đây là 2 giọng hát hàng đầu trong dòng nhạc thính phòng cách mạng và có sức lan tỏa mạnh tới công chúng. Tôi tin rằng 2 nghệ sĩ sẽ truyền tải được nhiều năng lượng và nhiều cảm xúc tới mọi người”, nhạc sĩ Kiên Ninh bày tỏ.

Anh cho rằng, với phiên bản song ca, từng giọng solo vẫn thể hiện được tính cách cũng như thế mạnh của mình và làm cho người nghe cảm thấy thú vị khi chuyển đổi màu sắc, khoảng âm thanh dải tần của từng nghệ sĩ. Ở phần hòa âm bè cho giọng hát, anh cũng tính toán tính toán để sao cho công năng của 2 giọng hát này dễ dàng hòa quyện và cộng hưởng với nhau.

Chia sẻ về việc tham gia dự án này, NSND Quốc Hưng cho biết: “Nếu tôi nhớ không nhầm, trước đây chưa ai phổ nhạc bài thơ "Người đi tìm hình của nước". Tôi thực sự rất hứng thú khi cầm bản nhạc của Kiên Ninh. Đầu tiên Kiên Ninh có ý tưởng để tôi thu âm một mình nhưng sau khi bàn bạc, chúng tôi thấy sẽ hiệu quả hơn nếu song ca với sự hỗ trợ của dàn hợp xướng và quyết định mời Đào Tố Loan song ca cùng tôi”.

NSND Quốc Hưng sở hữu giọng nam trầm, còn nghệ sĩ Đào Tố Loan lại là giọng nữ cao. Việc kết hợp 2 giọng khác biệt trong một bài hát như "Người đi tìm hình của nước" đã mang đến hiệu quả bất ngờ.

Chia sẻ về điều này, giọng ca opera Đào Tố Loan cho biết: “Trong âm nhạc muôn màu sắc, tôi nghĩ sự kết hợp giữa những điều khác biệt sẽ trở nên đặc biệt hơn chúng ta có thể tưởng tượng. Trong một dàn nhạc giao hưởng có violin thánh thót, có cello trầm ấm, có đầy đủ các loại nhạc cụ khác nhau để tạo nên những bản nhạc hòa quyện, những giai điệu đẹp bất hủ, để đời. Trong ca hát cũng vậy, đôi khi 2 giọng nữ cao và nam cao hát với nhau chưa chắc sẽ tạo ra âm thanh hoàn hảo cho tác phẩm "Người đi tìm hình của nước".

Cuộc đời Bác và con đường đi tìm tự do cho đất nước của Người có quá nhiều cung bậc cảm xúc. Tôi nghĩ việc kết hợp một giọng nữ cao và một giọng nam trầm sẽ giúp thể hiện sinh động những trạng thái hoàn cảnh về Bác, lúc thì lắng đọng, cảm xúc lúc lại hân hoan hạnh phúc”.

Giọng ca trẻ hàng đầu của opera Việt hiện nay cũng cho biết thêm, được hát với NSND Quốc Hưng trong một tác phẩm âm nhạc hay về Bác là một điều vinh hạnh của cô.

“Tôi đã hát rất nhiều ca khúc về Bác nhưng đây là lần đặc biệt, tôi có cảm giác muốn bật khóc khi thu thanh bài hát về Người. Có lẽ ca từ của bài hát thật sự đã chạm tới trái tim của nghệ sĩ như tôi, thật sự thấm và đọng cảm xúc khó tả. Tôi thực sự biết ơn nhạc sĩ Kiên Ninh đã cho tôi cơ hội được hát một ca khúc ý nghĩa về Bác, được kết hợp cùng NSND Quốc Hưng”, Đào Tố Loan tâm sự.