Nguy cơ đột quỵ với thói quen tắm đêm mùa đông

Liên tiếp các ca đột quỵ xuất huyết não

Theo BS Thái Đàm Dũng, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thời gian gần đây, đơn vị này đã tiếp nhận liên tiếp các bệnh nhân bị đột quỵ. So với năm ngoái, mùa đông năm nay số ca đột quỵ nhập viện đang gia tăng.

Các chuyên gia cho biết, thời tiết lạnh không chỉ gây co thắt mạch máu làm tăng huyết áp, mà còn làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, dẫn đến cả đột quỵ do xuất huyết não và nhồi máu não.

Đặc biệt, thói quen phổ biến ở Việt Nam là việc tắm khuya đã trở thành một trong những nguyên nhân gây ra nhiều trường hợp đáng tiếc.

Một ca đột quỵ trẻ tuổi được cấp cứu tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Trường hợp đầu tiên, đêm ngày 6/12/2024 khi bắt đầu đợt không khí lạnh gần đây nhất, một bệnh nhân nam Đ.V.Đ (45 tuổi, Hà Nội) không có tiền sử bệnh lý, đã phải cấp cứu trong tình trạng hôn mê sau khi tắm khuya.

Kết quả chẩn đoán cho thấy xuất huyết não với khối máu 90 cm³, và bệnh nhân buộc phải phẫu thuật mở sọ để giải ép áp lực não, hiện tại bệnh nhân vẫn phải điều trị tích cực, duy trì thở máy, tiên lượng rất nặng.

Trường hợp thứ 2, bệnh nhân N.X.K (42 tuổi, Hải Dương) sau tắm đêm ngày 17/12/2024, đột ngột đau đầu, ý thức chậm dần đi vào hôn mê, đã được sơ cứu tuyến trước, chuyển đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 giờ thứ 3, mặc dù đã được hồi sức cấp cứu tích cực, tuy nhiên tổn thương đột quỵ chảy máu não quá nặng, bệnh nhân hôn mê sâu không còn khả năng cứu chữa.

Cả 2 trường hợp trên đều là những người bệnh khá trẻ, không có bệnh lý mạn tính, tai biến xảy ra sau khi tiếp xúc với lạnh đột ngột, để lại di chứng nặng nề và đe dọa tính mạng người bệnh. Điều đáng tiếc này có thể không xảy ra nếu chúng ta biết cách phòng tránh hợp lý.

Vì sao mùa lạnh dễ xảy ra đột quỵ?

Chia sẻ về nguyên nhân vì sao mùa lạnh dễ xảy ra đột quỵ, BS.Nguyễn Ngọc Uyển, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: Tổng hợp nhiều nghiên cứu trên thế giới việc tiếp xúc với lạnh là yếu tố nguy cơ thúc đẩy sự gia tăng đột quỵ não, cả đột quỵ chảy máu não và đột quỵ nhồi máu não.

Một số cơ chế bệnh sinh của vấn đề này như sau: Sự thay đổi theo mùa và nhiệt độ tác động tới các yếu tố nguy cơ đột quỵ (tăng huyết áp, tăng đường huyết, tăng lipid máu, rung nhĩ) làm gia tăng nguy cơ đột quỵ.

Bác sĩ khám cho bệnh nhân đột quỵ não. Ảnh: BVCC

Thời tiết lạnh dễ gây co thắt mạch máu; có mạch ngoại vi và tăng huyết áp đột ngột thoáng qua sau khi tiếp xúc với lạnh có thể gây vỡ mạch máu não, gây đột quỵ xuất huyết não. Điều này lý giải cho hiện tượng đột quỵ xuất huyết não thường cao nhất vào ngày đầu tiếp xúc với lạnh.

Thêm vào đó, hiện tượng co mạch giúp giữ cơ thể không mất nước cũng làm tăng độ nhớt của máu. Nhiệt độ giảm cũng làm cơ thể tăng sản xuất hồng cầu và tiểu cầu nhằm tăng sự trao đổi chất của cơ thể, dẫn đến hình thành cục máu đông.

Từ đó tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu dẫn đến nhồi máu não. Điều này lý giải cho hiện tượng đột quỵ nhồi máu não thường xảy ra sau vài ngày tiếp xúc với lạnh.

Đột quỵ được xem là bệnh lý cấp tính, hay xảy ra rất đột ngột và hậu quả thường gây tử vong hay tàn phế về sau. Tuy nhiên, đây là căn bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh được.

Để phòng tránh bệnh đột quỵ trong mùa đông, mọi người cần giữ ấm cơ thể, nhất là vùng đầu và cổ trong mùa lạnh rất quan trọng. Bởi việc thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể gây sốc nhiệt.

Khi tham gia hoạt động thể chất, chúng ta nên mặc nhiều lớp áo, khi cơ thể ấm lên sau vận động thì có thể cởi bỏ bớt và mặc vừa đủ giữ ấm cơ thể. Nếu đang hoạt động ngoài trời lạnh và thấy mình đổ mồ hôi, như vậy cơ thể đang bị quá nóng và không ổn; nhất là đối với người có bệnh tim mạch thì tốt nhất nên nghỉ ngơi, cởi bớt áo khoác và vào ngay trong nhà..

Mọi người cần chú ý kiểm soát huyết áp, đo huyết áp định kỳ, nhất là với người có tiền sử tăng huyết áp.

Ngoài ra, người dân cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế chất béo, đường, muối.

Mùa đông, mọi người cũng cần tăng cường hoạt động thể dục nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày để hỗ trợ tim mạch cần tuân theo nguyên tắc không hoạt động quá sức.

Bởi khi trời lạnh, cơ thể chúng ta phải gắng sức hơn bình thường nhằm giữ nhiệt độ cơ thể ổn định. Do vậy, việc đi bộ nhanh hơn bình thường gặp khi gió lạnh thổi vào mặt và cơ thể cũng đã là gắng sức.

Rượu bia, thuốc lá là những nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Ngoài ra, mọi người cần chú ý khám sức khỏe định kỳ, chủ động tầm soát , phát hiện sớm và điều trị kịp thời các yếu tố nguy cơ để đề phòng đột quỵ mùa lạnh.